Baltacı Mehmed Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
24. satır:
[[Çorum]]'un [[Osmancık]] ilçesine bağlı, bugün kendi adını taşıyan, köyde doğmuştur.<ref name="sicılliosmani"> Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.IV s.208-209 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]</ref> Genç yaşta ilim merakı ile [[Trablus]], [[Tunus]] ve [[Cezayir]]'e kadar gitmiştir.<ref name="yasamyapit">Yayın Kurulu "Mehmed Paşa (Baltacı)", (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.154 ISBN:975-08-0072-9</ref> Daha sonra [[İstanbul]]'a dönmüş ve akrabalarından Hacı Sefer Ağa vasıtası ile [[saray]]a girmiştir. Burada önce baltacı oldu. Güzel sesli olduğundan musikiye heveslenmiş ve [[müezzin]] olup "Mehmed Halife" namını, temiz yüzlü ve akça-pakça bir insan olduğu için de "Pakçemuezzin" lakabını kazandı. Ardından kâtipliğe heveslenen Baltacı Mehmed Efendi, önce [[yazıcı]] ve Aralık [[1703]]'de ikinci imrahorluğa tayin edildi.
 
Bu sırada şehzade [[III. Ahmed|Ahmed]] ile yakın ilişkiler kurdu. 1703'de [[Edirne Vakası]] sırasında İstanbul'da ve sonra Edirne'ye giden isyancılarla yakın bağlantılar kurdu ve bunların [[II. Mustafa]]'yı tahttan indirip yerine kardeşi [[III. Ahmed]]'i tahta geçirmeleri için büyukbüyük gayretler gösterdi. III. Ahmet tahta geçtikten sonra sadrazm [[Moralı Damat Hasan Paşa]] sultanin tevecühünü kazanan ve böylece hızla ilerlemesi beklenen Baltacı Mehmet'i kendine rakip olarak gördü ve onu terfi ettirmedi. Birinci imrahorluğa geç yükseldi ama bu sefer de [[Trablusşam]] ve [[Halep]] taraflarına tahsildar olarak görevlendirilerek İstanbul'dan uzaklaştırıldı. 1704'de [[Kalaylıkoz Hacı Ahmet Paşa]] sadrazam olduğu zaman İstanbul'a dönebildi. <ref name="yasamyapit"/>
 
Kasım 1704'te vezirlik de verilerek [[kaptan-ı derya]] yapıldı. Sadrazam olana kadar 1 ay kadar bu görevi yaptı.<ref name="sicılliosmani"/> [[21 Aralık]] [[1704]]'te de birinci kez sadrazam oldu. Bu sırada kendi taraftarlarını önemli işlere yerleştirme ile uğraştı. Daha başka bir iş yapamadan 3 Mayıs [[1706]]'ta Sadrazamlıktan azledildi.<ref name="yasamyapit"/>
[[21 Aralık]] [[1704]]'te de birinci kez sadrazam oldu. Bu sırada kendi taraftarlarını önemli işlere yerleştirme ile uğraştı. Daha başka bir iş yapamadan 3 Mayıs [[1706]]'ta Sadrazamliktan azledildi.<ref name="yasamyapit"/>
 
AzlindanAzlinden sonra [[Sakız Adası]]'na sürüldusürüldü. Daha sonra darüssaade yazıcısı [[Nevşehirli İbrahim Paşa|Nevşehirli İbrahim Efendi]]'nin yardımıyla [[Erzurum]] valiliğine getirildi. Haziran 1707'de ise [[Sakız Adası|Sakız]] muhafızlığı gorevi verildi. Ocak [[1709]]'da [[Halep]] valiliğine atandı.<ref name="yasamyapit"/>
 
Baltacı Mehmed Paşa, [[18 Ağustos]] [[1710]]'da [[Köprülüzade Damat Numan Paşa]]'nın azledilmesinden sonra 2. kez sadrazam oldu. İlk faaliyet olarak İsveç Kralı [[XII. Karl]]'in (Demirbaş Karl)'ın 28 Haziran 1709 [[Poltava Savaşı]]nda Ruslara yenilmesi ve İsveç ordusundan artakalan 1.500 kadar kuvvetle güneye çekilerek Osmanlı Devletine iltica etmesi; önce [[Özi]] kalesine sığması ve sonra da [[Bender]]'e yerleşmesi ile Osmanlı Devleti ile Rusya arasında çıkan anlaşmazlıklara ve çatışmalara eğilmek oldu. Bender'de mülteci bulunan XII. Karl'in İstanbul'a yazdığı mektuplarla Rusya aleyhine yaptığı kışkırtmanın etkisi ile Sultan [[III. Ahmed]] 1711'de Rusya'ya karşı savaş ilan etti ve [[Prut Savaşı]] veya "1710-1711 Osmanlı-Rus Savaşı" adı verilen savaş başladı.<ref name="yasamyapit"/>
Satır 43 ⟶ 42:
Diğer taraftan Baltacı Mehmet Paşa ile Çariçe Katerina arasında bir tür ilişki kurulduğuna dair zaman içinde geniş kapsamlı söylentiler, tartışmalar ve literatür oluşmuştur. Bunun doğru olmadığı A. Akgündüz'ün tarafından yapılan Rus ve Osmanlı kronikleri incelemelerinden belgelenmiştir. <ref> Akgündüz, Ahmet (1999) ''Bilinmeyen Osmanlı,'', İstanbul: OSAV Yayınları ISBN:9757268284</ref> Akgündüz'e göre, Sadrazam Baltacı Mehmed Paşa ile Çariçe Katerina'nın olay sırasında karşı karşıya geldiği gibi bir durumun söz konusu olmadığı gibi hatta Katerina'nın o sırada oralarda olduğunu gösteren bir kaynak da mevcut değildir.
 
Sadrazamlıktan azledilmesinden sonra Baltacı Mehmet Paşa kalebentlikle [[Midilli]] adasına sürüldü. Ardından Temmuz 1712'de [[Limni]] adasına sürgüne gönderildi. Eylül [[1712]]'de [[Limni]] adasında vefat etmiştir. Vefat ettiğinde yaşı elliyi biraz geçmişti. Mezarı "Niyaz-ı Mısr"'nin gömülü bulunduğu mezarlıktadır.<ref name="yasamyapit"/>
 
==Değerlendirme==