Çuvaşça: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q33348 sayfası üzerinden sağlanan 71 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Bödöŋtıl (mesaj | katkılar)
Düzeltmeler
15. satır:
|iso1=cv|iso2=chv|sil=cvh
}}
'''Çuvaşça''' (Çuvaşça: Чӑвашла / ''Çavaşla''), [[Rusya Federasyonu]]’nın’nun orta kesiminde, [[Ural Dağları]]nın’nın batısında konuşulurkonuşulan veçağdaş dönem [[Türk yazı dilleri]]nden biridir. [[Türk dilleri]]nindillerinin [[Ogur grubu|Ogur-/Bolgar grubu]] öbeğinden varlığını korumuş tek dilidir. Çuvaşça, [[Çuvaşlar]]ın [[anadili]] ve [[Çuvaşistan]]’ın [[resmi dil]]idir. Yaklaşık iki milyon kişi tarafından konuşulur. [[2002]] verilerine göre [[Çuvaşistan|Çuvaşya]]’daÇuvaşistan’da bu dili konuşan nüfusun % 92 etnik olarak Çuvaş, % 8’i ise başka etnik kökenlidir.
 
Çuvaşça, okullarda eğitim dili olmasına ve medyada kullanılmasına karşın, Rusça’nınRusçanın yaygın kullanımından dolayı tehlike altında olan bir dildir.
 
== Yazı sistemi ==
46. satır:
 
== Özellikler ==
Günümüzde diğer Türkî dillere çok uzak olan Çuvaşça’nınÇuvaşçanın önemli ses değişimleri vardır:
 
* Ş>L dönüşümü: “Taş” sözcüğündeki ş, “l” sesine dönüşmüştür: çul (burada ayrıca t>ç ve a>u değişimleri de vardır.)
Gümüş sözcüğünün Çuvaşçası “kĕmĕl” şeklindedir.
* A>U dönüşümü: Örneğin “at” sözcüğü Çuvaş Lehçesinde ut şeklindedir.
* Z>R dönüşümü: Örneğin “biz” kişi zamiri Çuvaşça’daÇuvaşçada ebir şeklindedir.
'''Örnekler:'' [[Türkiye Türkçesi]] “sekiz”, Çuvaşça’daÇuvaşçada sakăr. “Siz” kişi zamiri Çuvaşça’daÇuvaşçada “esir”. “Buzağı” sözcüğü Çuvaşça’daÇuvaşçada “păru”
* D>R dönüşümü: Örnekler: “ayak” sözcüğünün eski Türkçesi “adak” şeklindedir. Çuvaşça’daÇuvaşçada ayak“ayak” sözcüğü a’nın u’ya, d’nin y’ye ve k harfinin yumuşak g’ye dönüşmesiyle şöyle bir gelişme izlemiştir: adak>urak>urağ>ura. Çuvaşça’daÇuvaşçada “ura” ayak anlamındadır.
* Koymak sözcüğünün eski Türkçesi (kod-) şeklindedir. Bugünkü Çuvaşça’daÇuvaşçada o’nun u’ya, k’nin de sert h (x)’ye dönüşmesiyle (xur-) şeklindedir.
* T>Ç dönüşümü: Bazı sözcüklerde olmayabilir. Bu değişime şu örneği verebiliriz: “taş” sözcüğünün Çuvaşçası çul şeklindedir. Bazı fiillerde bu tip değişmelere rastlamayabiliriz; dolmak fiilinin Çuvaşçası (tul-) şeklindedir.
* K>Y dönüşümü: k>ğ>y şeklinde gelişmiştir. Bazı sözcüklerde vardır: “kan” sözcüğünün Çuvaşçası “yun” şeklindedir.
240. satır:
*1000 - pin
 
== Çuvaşça kişi Zamirlerizamirleri ==
* Ben:'''Epĕ''' (Эпĕ)
* Sen:'''Esĕ''' (Эсĕ)
247. satır:
* Siz:'''Esir''' (Эсир)
* Onlar:'''Vĕsem''' (Вĕсем)
 
== Kaynakça ==
{{kaynakça}}
 
== Dış bağlantılar ==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çuvaşça" sayfasından alınmıştır