X.25: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
[[Bilgisayar]] ların genellikle geniş [[coğrafi]] alanlarda birbirleriyle bağlanmalarında kullanılan [[teknik]] kurallar topluluğundan birisi. Bu kuralları uygulayarak oluşturulan [[bilgisayar ağları]]na "X.25 ağları" ya da "Kutu Yönlendirmeli Ağlar" denir..
X.25 tanımlaması Uluslararası [[Uziletişim]] Birliği (ITU - International Telecommunication Union)tarafından [[OSI Modeli|OSI]] (Open Systems Interconnection -Açık [[Dizge]] Bağlantısı) tanımlamasınin en alttaki üç katmanı kullanılarak oluşturulmuştur.
X.25 ağının içindeki her bir ağ bilgisayarına "Düğüm" adı verilir. Bu düğümler iletileri diğer düğümlere aktararak kaynak bilgisayardan varış bilgisayarına ulaşmalarını sağlarlar. X.25 ağlarında iletiler bir bütün olarak değil, belirli uzunluklardaki parçalara ("Kutu") bölünerek gönderirlirler. Bu kutular sonra varış bilgisayarında sıralanıp, birleştirilirler. ▼
X.25 , bulut teknolokisine dayanan ve paket anahtarlamalı ağ (Packet Switching Network , PNS) üzerinden senkron veri aktarımı yapılmasını sağlayan bir arayüz tanımlamasıdır. Hizmet kalitesini (Qos ) fazla önemli olmadığı uygulamalarda en ekonomik aktarım ortamını sunar. X.25' in kendisi bir bulut teknolojisi olmayıp, yalnızca, Paket Anahtarlamalı Ağ ile kullanıcı sistemi arasında bir arayüz tanımıdır.
X.25 ağlarının en büyük yararı, güvenli olmalarıdır. Bunun nedeni, ağdaki her bir düğüm birden çok düğüme bağlı olduğu için, iki düğüm arasındaki bağlantı kopsa bile kutuların öteki düğümler üzerinden yollarını bulmalarıdir. O yüzden ilk uygulama alanları askeri ağlar ile havayollarının yerayırtma dizge ağlarıdır. Ülkemizde ilk bilinen uygulaması (olası NATO ağları dışında) "TURPAK" adı verilen Türk Telekom'ca işletilen ağdır.▼
''' Paket anahtarlamalı ağ ''', kısacası PNS, arayüz olarak X.25 kullanıldığı zaman X.25 bulutu olarak ta anılır. X.25 ağı denilmesi hatalı olur. X.25 konusunda çok karıştırılan noktalardan biri X.25' in bir ağ teknolojisi olduğudur; halbuki, yalnızca ağ cihazı ile kullanıcı sistemi arasında bir arayüz tanımlamasıdır.
''' Devre anahtarlamalı ağlar ''', alıcı ile verici arasında doğrudan bir bağlantı olduğu izlenimi verir. Ancak paket anahtarlamalı ağlarda, verinin paketler halinde düzenlenmesi gerekir. Tıkanıklık, hata ve akış denetimleri ile yönlendirme işlevleri, ağdaki düğümlerin bilgi alış verişinde bulunmaları ile sağlanabilir. Sanal devreli ağlarda işbirliği gerektiren işlevler için yaygın olarak kullanılan ara birim standardı X.25 'tir.
▲X.25 ağının içindeki her bir ağ bilgisayarına
X.25 ağlarının en büyük yararı, güvenli olmalarıdır.
X.25, paketlerin güvenli bir biçimde ve doğru sırada iletilmesini sağlamak için hata ve akış denetimi mekanizmalarını kullanır.Hata denetimi ise paketlerin bir düğümden diğer düğüme iletilmesini sırasında tekrar tekrar uygular (hop-to-hop control).
▲
Bu standart, fiziksel katman, bağlantı katmanı ve paket katmanı olmak üzere 3 düzeyli bir protokol gerektirir.
'''Fiziksel katman ''' paket anahtarlamalı düğüm ile ona iliştirilen bilgisayar arasındaki fiziksel bağlantıyla ilgilidir. X.21 ve EIA-232 standartlarını kullanır. Kullanıcı ağ arabirimi (user network ınterface- UNI) ile ağ arasındaki gerçek veri bağlantısını tanımlar.
''' Bağlantı katmanı ''', veriyi bir çerçeve dizisi şeklinde gönderirken verinin güvenli aktarımını da sağlar. Bağlantı katmanı standartları LAP-B (Link Access Protocol Blanced) adıyla anılır. Bu yazılım protokolleri, çerçevelerin çözümlenmesini ya da ikil bilgilerinin alınmasını sağlar.
''' Paket katmanı ''' 'ında Paket katmanı protokolü (Packet Layer Protocol- PLP) kullanır. Bu protokül, ikinci katmandan gelen çerçevelerin bir araya getirilip paketlenmesini sağlar. Paketin önüne ve arkasına denetim bilgileri eklenir. Denetim amaçlı ek ikiller şu maçla kullanılır. Paket içinde hata denetimi hata denetimi yapmak; paketleri numaralandırıp sıralamak; gelen pakette bir hata olduğunu bildirmek. Bu amaçlarla kullanılan ek ikiller, iletim hızını öneli ölçüde düşürür. Başka bir deyişle, X.25' in her düzeyde denetim uygulaması, fazladan çok sayıda ikilin de gönderilmesine neden olur.
X.25, bilgisayarların gelen verinin hatalı olup olmadığını anlayacak kadar gelişkin olmadıkları ve telefon hatları düşük kaliteli olduğu için hatalı gönderme olasılığının yüksek olduğu varsayımlarına dayanmaktadır. Bu varsayımlar, günümüzde pek geçerli değildir.
Bu varsayımlara dayanarak X.25, bir paketin hatasız iletilmesi sorumluğunu üzerine alır. Her X.25 düğümü , hatadenetimi uygular. Pakette herhangi bir hata varsa, bir önceki düğüme olumsuz doğrulama (NAK) gönderir ve paket doğru olarak iletilene kadar gönderim tekrarlanır. X.25'te paketler sırayla iletildiğinden, hatalı gönderilen paketten sonra gelen paketler de beklemeye alır . Bu hata ve akış denetimi mekanizmaları ise X.25' in iletim hızını önemli ölçüde düşürür.
X.25 sanal devre yaklaşımı kullanır. Bilgisayarlar arasındaki paket gelişimini sağlayan bu sanal devre, ''' dahili sanal devre ''' 'ye karşılık gelir. Dahili sanal devre, paketlerin ağ üzerinde aldığı gerçek yoldur.
== X.25 Uygulama örnekleri==
X.25 için en tipik uygulama, veritabanın tutulduğu ana bilgisayara(host, mainframe) uzaktaki terminallerden veya terminal emülasyonu yapan PC' lerden erişimlerin yapılmasını sağlamaktır. Uzaktan spariş verme, kredi kartı ile alış veriş, çevrim içi bilgi hizmetleri uygulaması vb. Benzer birçok uygulamada kullanılmıştır.Aralarında yoğun trafik olmayan LAN' ların birbirine bağlanması içinde kullanılabilir.
X.25, tek bir fiziksel hat üzerinden aynı anda birden çok sanal kanal oluşturulmasını destekler. Bu durum aynı anda birden kullanıcı tarafından erişilmek istenen ana bilgisayara bağlanmak için iyi bir çözüm sunar .
[[Kategori:Ağ katmanı protokolleri]]
[[Kategori:Geniş alan ağları]]
[[Kategori:OSI protokolleri]]
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.comu.edu.tr/ Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi ]
* [http://ce.comu.edu.tr/ Çanakkale OnSekiz Mart Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği]
| |||