Folklor: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik |
||
1. satır:
{{Kaynaksız}}
{{yanlış}}
'''Halk bilimi''' veya '''folklor''', bir ülkede veya bölgede yaşayan halkın kültür ürünlerini, sözlü edebiyatını, geleneklerini, törelerini, inançlarını, mutfağını, müziğini, oyunlarını, halk hekimliğini inceleyerek bunların birbirleriyle ilişkilerini belirten, kaynak, evrim, yayılım, değişim, etkileşim vb. sorunlarını çözmeye, sonuç, kural, kuram ve yasaları bulmaya çalışan bilim dalıdır<ref name="tanım">{{Web kaynağı| url = http://www.tdk.org.tr/TR/Genel/SozBul.aspx?F6E10F8892433CFFAAF6AA849816B2EF4376734BED947CDE&Kelime=halk%20bilimi | başlık = TDK Güncel Türkçe Sözlük | erişimtarihi = 5 Aralık 2009 }}</ref>.
~bilgi~
15. satır:
Türkiye'de halk bilimi çalışmaları yirminci yüzyıldan çok daha önce bilimsel yöntemlerle olmasa da halk kültürünün öykülenerek aktarılmasıyla başlamıştır{{kaynak göster}}. Özellikle Evliya Çelebi'nin Seyahatnamesi geniş birikimi ve canlı anlatımıyla bu tip eserlerin en önemli örneklerinden birini oluşturmaktadır{{kaynak göster}}. Ayrıca Divan-ı Lügati't-Türk, [[Dede Korkut]] Hikayeleri gibi önemli örnekler de halk bilimi çalışmalarında kullanılacak kadar önemli bilgiler aktarmaktadır{{kaynak göster}}.
[[Dosya:Nasreddin.jpg|thumb|left|Türk halk biliminin önemli figürlerinden biri; [[Nasreddin Hoca]]]]
Bilimsel anlamda folklor ile ilgili yazılar yirminci yüzyılın başında verilmeye başlanmıştır. 1913 yılında [[Ziya Gökalp]], “Halka Doğru” adlı dergide“Halkiyat” terimini kullamış , 1914 yılında [[Mehmet Fuat Köprülü]] de “İkdam” gazetesindeki yazılarında “Halkıyyat:Folk-lore” şeklinde kelimenin Türkçe karşılığını orjinal hali ile birlikte kullanmıştır.{{Abdurrahman Güzel, Türk Halk edebiyatı El Kitabı,Akçağ yay.}}. Daha sonra Rıza Tevfik Bölükbaşı “Peyam” gazetesi ekinde, Selim Sırrı Tarcan “TEM”de, Rauf Yekta “Darü'l-Elhan Külliyatı”nda ilk "halk bilimi" yazılarını kullananlardır{{kaynak göster}}.
Cumhuriyet’in ilanına kadar Türk halk bilimi ile ilgili araştırma, inceleme ve yayınların dağınıklığı dikkati çekmektedir. 1927 yılında Ankara’da “Anadolu Halk Bilgisi Derneği” adıyla kurulan, bir süre sonra adı “Türk Halk Bilgisi Derneği” olarak değiştirilen dernek Türk halk bilimine ilişkin çalışmaları başlatan ilk kuruluştur <ref name="halk oyunları makalesi">{{Web kaynağı| url = http://www.kultur.gov.tr/TR/Genel/BelgeGoster.aspx?F6E10F8892433CFFE603BF9486D4371DE170CAE93653F56E | başlık = Atatürk Döneminden Günümüze Türk Halk Oyunları Üzerine Bir Değerlendirme - Ahmet ÇAKIR | erişimtarihi = 5 Aralık 2009 | son = T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı }}</ref>. Çıkardığı “Halk Bilgisi Haberleri” adlı süreli yayınıyla ülkemizin çeşitli yörelerinden derlenen Halkbilim verilerini toplu bir biçimde sergilemiştir. Daha sonra [[Mustafa Kemal Atatürk|Atatürk]] tarafından 19 Şubat 1932'de kurulan [[Halk Evleri]]<ref name="halk oyunları makalesi"/>, 1955 yılında “Folklor Araştırmaları Kurumu”, 1964 yılında “Türk Folklor Kurumu”, 1966 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde Kurulan Milli Folklor Araştırma Dairesi” halk bilimine ilişkin ilk köklü çalışmaları başlatmışlardır{{kaynak göster}}.
[[Dosya:Karagozhacivat.gif|thumb|right|Türk folkloründe bir başka önemli figürlerden biri [[Karagöz ve Hacıvat]]]]
Üniversitelerimizde ise Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Etnoloji ve Antropoloji kürsüsü ve Atatürk Üniversitesi’nde Halk Edebiyatına ilişkin çalışmaların dışında Boğaziçi Üniversitesi Folklor Kulübü (BÜFK) [[ODTÜ Türk Halk Bilimi Topluluğu|Orta Doğu Teknik Üniversitesi Türk Halk Bilimi Topluluğu]] (THBT) ve [[Anadolu Üniversitesi Halkbilim Araştırmaları Merkezi]] gibi kuruluşlar da Türk halk bilimini sürdüren araştırmalarda bulunmaktadırlar. Bunlardan başka Ankara’da HOY-TUR,HOYEM, TÜFEM, TUBİL, İstanbul’da FOLKTUR, FOYAK, İzmir’de İFAK, EFEM ve diğer illerimizde değişik adlarla kurulmuş amatör dernekler ve kuruluşlar [[Halk oyunları]] başta olmak üzere Türk halk bilimine önemli ölçüde katkıda bulunmaktadırlar.
Türk Halk Bilimi’ndeki başlıca eksiklikler şunlardır{{kaynak göster}}:
Kaynak Arzu Öztürkmen (1998) Türkiye'de Folklor ve Milliyetçilik (İstanbul, İletişim Yayınları)
* Günümüze kadar derlenen materyaller sistemli bir biçimde düzenlenip arşivlenerek incelemeye hazır bir duruma getirilmemiştir. Bu amaca yönelik birkaç girişim ekonomik zorluklar, ilgisizlik ve desteksizlik yüzünden yalnız toplantı tutanaklarında kalmıştır{{kaynak göster}}.
* Halkbilimimizin bütün konularını kapsayan bir sözlükten henüz yoksunuz. Halkbilim çalışmalarında el altında bulundurulması gereken “Halkbilim Atlasları”nın hazırlanmasıyla ilgili çalışma da başlatılamamıştır{{kaynak göster}}.
== Folklore ilişkin bazı eserler ==
* Pertev Naili Boratav, 100 Soruda Türk Folkloru, Gerçek Yayınları, İstanbul, 1969.
* Özhan Öztürk.. Phoenix Yayınları. Ankara, 2009. 1054 sayfa. ISBN 978-605-5738-26-6
* [[Halk Hikâyeleri]] ve [[Halk Hikâyeciliği]], Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 2003.
* Kenneth S. Goldsein, Sahada Folklor Derleme Metodları, MİFAD Yayınları, Ankara, 1977.
* Sedat Veis Örnek, Türk Halkbilimi, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Ankara, 1977.
* Toplumbilim Sayı: 6 Haziran 1997 / Nasreddin Hoca Özel Sayısı, Bağlam Yayıncılık, İstanbul, Haziran 1997
* [[Halk Edebiyatı]] Dersleri, Tercüme: Pertev Naili Boratav; Ekler: Arnold van Gennep, Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, Mart 2000 ISBN 975-7306-64-9
== Üniversitelerde Folklor Toplulukları ==
* Ankara Üniversitesi DTCF Halkbilim Topluluğu
* [[Balıkesir Üniversitesi Halk Bilimi Araştırmaları Kulübü]]
* Bilkent Üniversitesi Halkbilimi Topluluğu
* Boğaziçi Üniversitesi Halkbilim Topluluğu
* Cumhuriyet Üniversitesi Türk Halkbilimi Topluluğu
* Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Topluluğu
* Hacettepe Üniversitesi Türk Halkbilimi Topluluğu
* ODTÜ Türk Halkbilimi Topluluğu
* Uşak Genç Halkbilimciler Kulübü
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.folklor.gen.tr/folklor-halk-bilim Folklor-Halk Bilim]
* [http://turkoloji.cu.edu.tr/HALKBILIM/halkbilim_ana.php Çukurova Üniversitesi Halkbilim]
* [http://www.afsnet.org American Folklore Society]
* [http://www.folklore-society.com/ Folklore society]
* [http://www.kulturelbellek.com/ Folklor]
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
* Arzu Öztürkmen (1998) Türkiye'de Folklor ve Milliyetçilik (İstanbul, İletişim Yayınları)
{{bilim-taslak}}
[[Kategori:Kurgu]]
[[Kategori:Sosyal bilimler]]
[[Kategori:Folklor| ]]
[[Kategori:Halk bilimi|*]]
| |||