Ali: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Resim Gerçeği Yansıtamaz (O nedenle biraz aşağı aldım) |
k 72.192.220.73 tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Emrahyilmaz tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi. |
||
1. satır:
{{diğer anlamı|Ali (anlam ayrımı)}}
{{Halife bilgi kutusu▼
{{Ali}}▼
| ad = Ali▼
| başlık = '''Yiğitlerin Şahı'''<br/>([[Şah-ı Merdan]])▼
| resim = Mola Ali.jpg▼
| altyazı = [[İran]]'dan [[19. yüzyıl]]'a ait temsili bir Ali çizimi▼
| hükümdarlık = 656–661▼
| diğer_başlıklar = <small>Ebu Hasan (“[[Hasan]]’ın Babası”)<br/> Ebu Turab (“Toprağın Babası”)<br/>
| tam_ismi = Ali bin Ebu Talib▼
| selef = [[Osman bin Affan]]<br/>(Dördüncü [[Sünni]] [[Halife]]’si)<br/>• [[Muhammed]]<br/>(Birinci [[Şii]] [[İmam]]’ı)▼
| halef = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<ref>Madelung (1997), p. 311</ref>▼
| selef_tip = ▼
| eş = ▼
| eş 1 = [[Fatıma bint Muhammed]]<ref name="Britannica"/>▼
| türeyenler = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<br/>[[Hüseyin bin Ali|Hüseyin]]<br /><small> (Bakınız:[[:Kategori:Ali|Ali]] )<small/>▼
| hanedan = [[Ehli Beyt]], [[Haşimi]]▼
| baba = [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]]▼
| anne = [[Fatıma bint Esed]]▼
| doğum_tarihi = {{doğum tarihi|598|10|23|mf=y}},<ref name="Khashayar"/> {{doğum tarihi|599|3|17|mf=y}} veya {{doğum tarihi|600|3|17|mf=y}}<ref name="Britannica"/>▼
| doğum_yeri = [[Mekke]]▼
| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|661|1|28|598|10|23|mf = y}}▼
| ölüm_yeri = [[Kufe]]<ref name="Britannica"/>▼
| defnedildiği_tarih = {{{defnedildiği_tarih}}}▼
| defnedildiği_yer = [[Ali Cami]], [[Necef]], [[Irak]] ▼
}}▼
'''Ali bin Ebu Talib''' ([[Arap alfabesi|Arapça]]: علي بن أﺑﻲ طالب, 599 - 661<ref name="Iranica">{{cite encyclopedia | title = Alī ibn Abu Talib | encyclopedia = Encyclopædia Iranica | accessdate = 2010-12-16|url=http://www.iranica.com/newsite/articles/v1f8/v1f8a043.html|archiveurl=http://web.archive.org/web/20071107180319/http://www.iranica.com/newsite/articles/v1f8/v1f8a043.html|archivedate=2007-11-07}}</ref>), [[Peygamber]] [[Muhammed]]'in yanında büyümüş olan, amcasının oğlu ve damadıdır. [[Ehli Beyt]]'ten kabul edilir. Aynı zamanda [[İslam Devleti]]'ni [[656]]-[[661]] yılları arasında yönetmiş olan dördüncü sıradaki [[İslâm]] [[halife]]sidir.
Satır 8 ⟶ 31:
== Doğumu ve isim verilmesi ==
[[Dosya:Ambigram - Muhammad and Ali2.svg|left|thumb| Muhammed (sağ) ve Ali (sol) ismi tek bir kelimede yazılmış.]]
▲{{Ali}}
[[Mekke]]'de, 30. [[Fil Yılı]]'nın 13. ya da [[Recep]] ayının 13. günü, bir başka görüşe göre de [[Zilhicce]] ayının yedinci günü, [[Kabe]]’nin içinde dünyaya geldi (M.S. [[599]]). Annesi [[Fatıma bint Esed|Fatıma]] Ali'yi doğurmak üzere iken [[Kâbe]] duvarına dayandı. Bu esnada duvarın yarıldığına ve bir sesin içeri gelmesini söylediğine inanılır.<ref>Bihar’ul- Envar, c.35, s.8. Keşf’ul Ğumme, s.19</ref> Dördüncü gün dışarı çıktığında [[Fatıma bint Esed|Fatıma]]'nın kucağında bir erkek çocuğu vardır. [[Ebu Talib]] ve ailesine müjde verilir, Muhammed herkesten önce gelerek bebeği kucağına alır ve [[Ebu Talib]]'in evine kadar kucağında taşır (o sıralarda Muhammed eşi [[Hatice bint Hüveylid]] ile birlikte amcasının evinde kalmaktadır<ref>Hidayet Önderleri. 2006. S.64</ref> ve evliliğinin henüz ikinci ya da üçüncü yılındadır <ref>Ashraf (2005), p. 6-7.</ref>).
Satır 64 ⟶ 88:
==Kişisel özellikleri==
▲{{Halife bilgi kutusu
▲| ad = Ali
▲| başlık = '''Yiğitlerin Şahı'''<br/>([[Şah-ı Merdan]])
▲| resim = Mola Ali.jpg
▲| altyazı = [[İran]]'dan [[19. yüzyıl]]'a ait temsili bir Ali çizimi
▲| hükümdarlık = 656–661
▲| diğer_başlıklar = <small>Ebu Hasan (“[[Hasan]]’ın Babası”)<br/> Ebu Turab (“Toprağın Babası”)<br/> Mûrtezâ (“Seçilmiş”) <br />Esedullah (“[[Allah]]’ın Aslanı”) <br/> Kuran-ı Natık (“Konuşan Kuran) <br/> Haydar (''Aslan'')<ref name="Britannica"/><br/>Birinci Ali <br/> Şah-ı Merdan (Yiğitlerin Şahı)</small>
▲| tam_ismi = Ali bin Ebu Talib
▲| selef = [[Osman bin Affan]]<br/>(Dördüncü [[Sünni]] [[Halife]]’si)<br/>• [[Muhammed]]<br/>(Birinci [[Şii]] [[İmam]]’ı)
▲| halef = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<ref>Madelung (1997), p. 311</ref>
▲| selef_tip =
▲| eş =
▲| eş 1 = [[Fatıma bint Muhammed]]<ref name="Britannica"/>
▲| türeyenler = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<br/>[[Hüseyin bin Ali|Hüseyin]]<br /><small> (Bakınız:[[:Kategori:Ali|Ali]] )<small/>
▲| hanedan = [[Ehli Beyt]], [[Haşimi]]
▲| baba = [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]]
▲| anne = [[Fatıma bint Esed]]
▲| doğum_tarihi = {{doğum tarihi|598|10|23|mf=y}},<ref name="Khashayar"/> {{doğum tarihi|599|3|17|mf=y}} veya {{doğum tarihi|600|3|17|mf=y}}<ref name="Britannica"/>
▲| doğum_yeri = [[Mekke]]
▲| ölüm_tarihi = {{ölüm tarihi ve yaşı|661|1|28|598|10|23|mf = y}}
▲| ölüm_yeri = [[Kufe]]<ref name="Britannica"/>
▲| defnedildiği_tarih = {{{defnedildiği_tarih}}}
▲| defnedildiği_yer = [[Ali Cami]], [[Necef]], [[Irak]]
▲}}
Muhammed, [[Medine]]'ye [[Hicret]]'i emrettiğinde, Ali'yi [[Mekke]]'lilerin emanetlerini dağıtması ve yatağına yatarak [[müşrik]]leri kandırması için [[Mekke]]'de bıraktı. Ali görevini tamamlayıp Muhammed'den kısa bir süre sonra [[Medine]]'ye ulaştı. [[Medine]]'de [[Muhammed]], [[Allah]]'ın onu [[Fatıma]]'ya layık gördüğünü bildirdi ve ikisini evlendirdi.<ref name="Britannica"/> Ali, Muhammed komutasındaki [[İslam Devleti]]'nde son derece aktif roller aldı; neredeyse tüm savaşlara katıldı, ordu komutanlığı, [[tebliğ]] elçiliği gibi görevleri icra etti. Üçüncü halife [[Osman bin Affan]]'ın bir suikast sonucu ölmesiyle, halife seçilerek [[İslam Devleti]]'nin başına geçti<ref name="Ashraf (2005), pp. 119-120"/><ref name="Madelung (1997), pp. 141-145"/>. Yönetimi sırasında Müslümanlar arasındaki ilk [[iç savaş]] ([[İlk Fitne]]) patlak verdi. [[Kûfe]]'de bir [[mescit]]te [[ibadet]] ederken [[Hariciler]]'den Abdurrahman İbn-i Mülcem tarafından hançerli saldırıya uğradı ve birkaç gün sonra öldü.<ref name=BritannicaAli/> [[Kûfe]] yakınlarında toprağa verildi.<ref name=BritannicaAli/>
| |||