Mutî: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Bağlantılar sağlandı |
|||
1. satır:
{{Hükümdar bilgi kutusu
| adı =
| başlık = [[Abbasiler|Abbasi Halifesi]]
| hüküm süresi = 946 -
| tam adı = Ebû’l-
| önce gelen = [[
| sonra gelen = [[Tâi (
| hanedan = [[Abbâsî]]
| babası = [[Muktedir (Abbasi)|"el-Muktedir bi’l-Lâh"]]
| annesi =
| doğum tarihi = 914
| ölüm tarihi = Ekim 974
}}
'
== Yaşamı ==
Mutî, halife [[Muktedir (
▲Mutî, halife [[Muktedir (Abbası)|Muktedir]]'in oğlu olup uzun zaman halifelik yapmak için çalışmaktaydı. Kuzeni olan [[Mustekfî (Abbası)|Mûstekfî]] ile aralarında büyük düşmanlık vardı ve Mustekfi halifeliğe geçtiği zaman Muti saklanmak zorunda kaldı. Fakat Şii olan [[Büveyhoğulları|Büveyhîler]]'in ilk "Emir-ul Umara" unvanli lideri olan [[Müizzüddevle]] Abbası halifelerinin başkenti olan Bağdad'a gelip yerleşince Muti saklandığı yeren çıktı ve kendine bağlı olan maiyeti ile birlikte yeni bir saray kurdu. Bu yeni sarayda kuzeni olan halife Müstekfi'nin halifeliten indirilmesi için komplolara hazırladı ve bunda da başarılı oldu. Buveyhiler Emir-ul Umara'si Muiz-il Devle Musttekfi'yi halifelikten indirdi ve Mutî yeni Abbası halifesi yapildi. Emir-ul Umera Müizzüddevle sabık halife Mustekfi'nin tutuklanıp korunma görevini Muti'ye verdi. Mutî'nin idaresi altında tutuklanan Mustekfi kuzeni yeni halifenin emiri ile gözlerinden kor edildi.
Mutî, her ne kadar çok Buveyhîler emir Müizzüddevle'ye yaranmak için çaba gostermesine rağmen Buveyhiler Emir-ul Umara'si tarafından pek tutulmamımaktaydı. Mutî'nin kendi isteklerine uygun bir kişiyi Vezir seçmesine, hatta aday göstermesine izin verilmedi ve Vezir Buveyhîler tarafından bulunup seçildi. Devlet hazinesinden kendine ayrılan bütçe gayet küçük bir meglağ olup ancak şahsi yaşaması için yeterli olmaktaydı. Halifelik görevinin gerektirdiği saygı ve hürmet kendinden esirgenmeye başlanmıştı. Bağdad'da Şii gelenek ve görenekler uygulanmaya başlandı. Muharrem ayında Hasan ve Hüseyin'in şehit olmasının anılması için Şii "aşure" gelenekleri büyük tantana ile uygulanmaya başlandı. Muhammed'in son haccında 623'de Kadir Kum'da söylemiş olduğu iddia edilen ve Kadir Kum Hadisi adi verilen [[Ali bin Ebu Talip]]'yi öven ve onun kendinden sonra tek halife olduğunu teyit etmesinin önemi ortaya atıldı. Hatta bir Şii bayram kutlama gününde ilk üç halifeyi ve hatta Muhammed'in eşi Ayşe'yi yeren yaftalar camilere asıldı. Bunları kendi Sünni inanç ve geleneklerine bir hakaret sayan Bağdad halkı nümayıs yapmak için toplanıp bu yaftaları asıldılıkları camilerden indirdiler. Bu yafta asilmasi ve numayais yapilmasi yil be yil tekrar edildi. Fakat bu halk hareketleri çok önem kazanmadı ve birçok kere tekrar edilmelerine rağmen bir ayaklanma durumuna da gelişmediler.
Mutî hemen hemen 30 yıl bu güç şartlar altında halifelik yaptı. 974 yılında [[inme]] indi ve [[felç]] oldu. Bu nedenle Halifelikten oğlu olan [[
== Dipnotlar ==
| |||