Berkyaruk: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q387011 sayfası üzerinden sağlanan 13 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Noyder (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Hükümdar bilgi kutusu
'''Berkyaruk''' ya da tam adıyla '''Ebu Muzaffer Rükneddin Berkyaruk bin Melikşah''' ([[Farsça]]:أبو المظفر ركن الدنيا والدين بركياروق بن ملكشاه) [[Büyük Selçuklu Sultanları|Büyük Selçuklu hükümdarı]] [[Melikşah]]'ın oğullarından biridir. 1094-1105 yılları arasında [[Büyük Selçuklu Devleti]]nin hükümdarıydı.
| adı = Berkyaruk
| başlık = Büyük Selçuklu Devleti
| resim =
| altyazı =
| hüküm süresi = 1094-1105
| diğer ünvanları =
| tam adı = Ebu Muzaffer Rukneddin Berkyaruk bin Melikşah
| önce gelen = [[Melikşah]]
| sonra gelen = [[Muizzeddin Melikşah|II. Melikşah]]
| varisi =
| kraliçe =
| gözdesi =
| eş 1 =
| eş 2 =
| eş 3 =
| eş 4 =
| eş 5 =
| eş 6 =
| çocukları =
| hanedan = [[Selçuklu]]
| resmi marşı =
| babası = [[Melikşah]]
| annesi =
| doğum tarihi = [[1080]]
| doğum yeri =
| ölüm tarihi = 26 Subat [[1105]]
| ölüm yeri = [[Rey]], günümüzde [[İran]]
| defin tarihi =
| mezar yeri =
}}
 
'''Berkyaruk''' ya da (tam adıylaadı: '''Ebu Muzaffer RükneddinRukneddin Berkyaruk bin Melikşah''' ([[Farsça]]:أبو المظفر ركن الدنيا والدين بركياروق بن ملكشاه) (d. [[1080]]- 26 Şubat 2005. [[Rey]], [[İran]]) [[Büyük Selçuklu Sultanları|Büyük Selçuklu hükümdarı]] [[Melikşah]]'ın oğullarından biridir. 1094-1105 yılları arasında [[Büyük Selçuklu Devleti]]'nin hükümdarıydı.
Terken Hatun, eşinin ölümünden 6 gün sonra 25 Kasım 1092'de<ref>{{Kitap kaynağı
 
Berkiyaruk Malikşah'ın büyük oğlu olarak [[Nizam-ül Mülk]] taraftarları tarafından tutulmaktaydı. Fakat Melikşah'ın 1092'de ölmesi ile Terken Hatun, eşinin ölümünden 6 gün sonra 25 Kasım 1092'de<ref>{{Kitap kaynağı
| yazar= ''Abdülkerim Özaydın''
| başlık = ''Sultan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)''
| urlürl =
| erişimtarihi =
| erişimyılı =
Satır 16 ⟶ 48:
| sayfalar = sf. 17
| alıntı =
}}</ref> Melikşah'ın diğer küçük yaştaki oğlu ve Berkyaruk'un kardeşi [[I. Mahmud (Şelçuklu)|Mahmut]]'un sultanlığını ilan etti. Kendine taraftar bulmak ve bu saltanatı pekiştirmek için rivayete göre ordu mensuplarına 20.000 altın dinardınar dağıttı. Sonra da Emir KürKur Boğa'yı<ref>{{Kitap kaynağı
| yazar= ''İbrahim Kafesoğlu''
| başlık = ''Selçuklular''
| urlürl =
| erişimtarihi =
| erişimyılı =
Satır 28 ⟶ 60:
| dil = Türkçe
| id = ISBN 975-11-0454-8
| bölüm = KürKur-Boğa maddesi
| sayfalar =
| alıntı =
}}</ref> [[İsfahan]]'da bulunan veliaht Berkyaruk'u yakalamak için görderdi,. Kendisi kendisive deannesi ordu ile bu emiri izlemişti. Ancak [[Nizam-ül Mülk]] taraftarları da 14 yaşındaki Berkyaruk'u [[Rey]] şehrine kaçırarak sultan ilan ettilerilanettile. Selçuklu tahtını ele geçirmek isteyen iki taraf arasında BürûcirdBurûçird'de 17 Ocak 1093 tarihinde yaşanan savaşta Terken Hatun'un ordusundaki bazı emir ve askerlerin kendi tarafına geçmesiyle Berkyaruk savaşı kazandı ve hükümdarlığını pekiştirdi.<ref>{{Kitap kaynağı
| yazar= ''Abdülkerim Özaydın''
| başlık = ''Sultan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)''
| url =
| erişimtarihi =
| erişimyılı =
| erişimayı =
| yayımcı= İstanbul Üniversitesi Yayınları
| yıl= 2001
Satır 47 ⟶ 75:
| alıntı =
}}</ref>
 
Amcası olan [[Tutuş]] [[Şam]] ve [[Halep]]'de kendi [[Suriye Selçuklu Devleti]] sultanlığını ilan etmişti ve [[Fars]] bölgesi üzerinde hükumdanlığını iddia etmekte idi, Barkyaruk ile Tutuş arasında 26 Şubat [[1095]]'da [[Rey]] yakınlarında yapılan bir muharebe sonunda Tutuş savaşı kaybederek ve bu muharebe de ōldu. Fakat Tutuş’un ölümünden sonra küçük oğlu [[Dukak]] Şam’da sultanlığını ilan etti. Diğer taraftan Tutuş'un büyük oğlu [[Rıdvan]] ise [[Halep]]'i eline geçirerek kendini orad sultan ilan etti. Böylece Barkyaruk döneminde Suriye'de Halep ve Şam Melikliği kuruldu.
 
Anadolu'da ise [[I. Kılıç Arslan]], babası [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]] Melik [[Tutuş]'a "Ayn Şeylem Savaşı"'nda yenilmesinden sonra Melikşah tarafından [[İsfahan]]'a gönderilmiş ve orada rehine bulunmaktayken Melihşah'ın ölümünden sonra Anadolu'ya dönüp [[Büyük Selçuklu Devleti]]'nden bağımsız olan [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni kurmuştu.
 
Berkiyaruk'un saltanat döneminde böylece Büyük Selçuklu Devleti üç devlete ayrılmış oldu:
* Berkiyaruk ve ona bağlı kardeşleri: 1194'e kadar İsfahan'da [[I. Mahmud (Selçuklu)|I. Mahmud]] ile Horasan'da Ahmed [[Sencer]]
* 1095'e kadar [[Tutuş]] hükümdarlığı altında ve sonra [[Dukak]] hükümdarlığıu altında [[Şam]] Selçuklu Devleti ve [[Rıdvan]] hükümdarlığı altında [[Halep]] Selçuklu Devleti.
* I. Kılıç Arslan hükümdarlığı altında [[Anadolu Selçuklu Devleti]].
 
Özellikle Berkyaruk'dan devamlı olarak korkup devamlı ona karşı durmak için tedbirli olan diğer Selçuklu devletleri Avrupa'dan ve batıdan [[I. Haçlı Seferi]] dinci Hristiyan orduları ile bu orduları elimine etmek için gerekli şekilde uğraşamamışlardı ve önce Anadolu (Urfa ve Antakya) ve sonra güney Suriye ve Filistin'de yeni Hristiyan Frank devletlerinin kurulmasına neden olmuşlardır.
 
Berkyaruk Ocak'da 1105'da [[verem]]'den kurtulamıyarak öldü. Yerine oğlu [[Muizzeddin Melikşah|II. Melikşah]] geçti ise de Irak ve Fars'i idaresi altında bulunan amcası [[Mehmet Tapar]] ve oğlu [[II. Mahmud (Selçuklu)|II. Mahmud]] ile Horasan ve [[Maveraunnehir]] idaresi bulunan diğer amcası Ahmet [[Sencer]] gerçek iktidar oldular.
 
== Kaynakça ==
Satır 52 ⟶ 93:
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.bilgicikbilgiçık.com/yaziyazı/berkyaruk-turktürk-kaganlarikağanları-ve-sultanlarisultanları/ bilgicikbilgiçık.com'da Berkyaruk]
* [http://www.e-tarih.org/sayfa.php?sayfa=351351.346900.1122786.0.0.php E-Tarih.org'da Berkyaruk-Tutuş Mücadelesi]
* Özaydın, Abdülkerim (2001) ''Sültan Berkyaruk Devri Türk Tarihi (485-498/1092-1104)'' İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları, İŞBN 975-404-608-5 sf. 19
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = [[I. Mahmud (Selçuklu)|I. Mahmud]] | başlık= [[Büyük Selçuklu Sultanları|Büyük Selçuklu Sultanı]] | yıllar= 1094 - 1105 | sonra= [[MüizzeddinMuizzeddin Melikşah]]}}
{{bitiş kutusu}}
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Berkyaruk" sayfasından alınmıştır