Kimyasal formül: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Addbot (mesaj | katkılar)
k Bot: Artık Vikiveri tarafından d:q83147 sayfası üzerinden sağlanan 59 vikilerarası bağlantı taşınıyor
Etiket: referans etiketleri kaldırıldı
1. satır:
'''Kimyasal formül''' (bazen '''moleküler formül''' de kullanılır), bir kimyasal birleşiği oluşturan [[atom]]lar hakkında detaylı ve açık bilgi veren bir yöntemdir. Moleküler bileşikler için, içindeki elementleri kimyasal sembolleriyle, o elementlerin sayısını da o atomun yanındaki sayılarla belirtirler. Eğer bir [[molekül]], birden çok atom içeriyorsa, bu atomların nicelikleri, yanlarında altyazı olarak belirtilir. İyonik bileşikler ve moleküler olmayan maddeler içinse, atomların girdiği oranlar, bu altyazılarla belirtilir.
 
Kimyasal formülleri molekülleri oluşturan her bir elementin sayısı ile element simgelerinin alfabetik önceliğini esas tutarak bu iki kurala göre yazmak, bileşiklerin doğrudan sıralıp araştırılabilmesine olanak verir. Sıralamada formüller, aynen bir sözlüktekilükteki sözcüklerin alfabetik olarak sıralanma yöntemine benzer şekilde sıralanırlar. Formüllerdeki elementlerin aynı olduğu durumdaysa, element sayıları formül başından itibaren karşılaştırılır ve aynı elementi daha az sayıda içeren bileşik daha önce yazılır. Bu sıralamaya '''Hill sistemi sıralaması''' denir ve şöyle bir örnekle açıklanabilir:<ref name=Hill>{{Wikipedia|en|Hill system||293298621|30 Mayıs 2009}}</ref><ref name=5l8hZTSUk>{{Web kaynağı|yazar=Baysinger, Grace|başlık='''Hill Order Practice'''|yer=Swain Kimya ve Kimya Müh. Kütüphanesi, Stanford Üniversitesi Kütüphaneleri|tarih=Ağustos 1998|arşivurl=http://www.webcitation.org/5l8hZTSUk|arşivtarihi=8 Kasım 2009|url=http://www-sul.stanford.edu/depts/swain/hosted/cinf/workshop98aug/hillordr.html}}</ref>
== Hill sistemi ==
Bu sistem ilk defa, [[Birleşik Devletler Patent ve Ticari Marka Ofisi]] (''United States Patent and Trademark Office'')'nden Edwin A. Hill tarafından 1900 yılında yayınlanmıştır.<ref name=Hill>{{Wikipedia|en|Hill system||293298621|30 Mayıs 2009}}</ref>
 
Sistemde, moleküllerin kimyasal formülleri şu iki kurala göre yazılır:<ref name=Hill>{{Wikipedia|en|Hill system||293298621|30 Mayıs 2009}}</ref><ref name=5l5eun8ZX>{{Web kaynağı|yazar=Baysinger, Grace|başlık='''Hill System Order'''|yer=Swain Kimya ve Kimya Müh. Kütüphanesi, Stanford Üniversitesi Kütüphaneleri|tarih=Ağustos 1998|arşivurl=http://www.webcitation.org/5l5eun8ZX|arşivtarihi=6 Kasım 2009|url=http://www-sul.stanford.edu/depts/swain/hosted/cinf/workshop98aug/hill.html}}</ref>
* moleküldeki [[karbon]] atomları (ve sayısı) ilk sırada, [[hidrojen]] atomları ikinci sırada, diğer elementler ise ([[döteryum]] ve [[trityum]] gibi hidrojen [[izotop|izotopları]] da dahil olmak üzere) alfabetik sırayla belirtilir,
* eğer molekülde karbon atomu yoksa, hidrojen dahil tüm elementler alfabetik sırayla belirtilir.
 
Kimyasal formülleri molekülleri oluşturan her bir elementin sayısı ile element simgelerinin alfabetik önceliğini esas tutarak bu iki kurala göre yazmak, bileşiklerin doğrudan sıralıp araştırılabilmesine olanak verir. Sıralamada formüller, aynen bir sözlükteki sözcüklerin alfabetik olarak sıralanma yöntemine benzer şekilde sıralanırlar. Formüllerdeki elementlerin aynı olduğu durumdaysa, element sayıları formül başından itibaren karşılaştırılır ve aynı elementi daha az sayıda içeren bileşik daha önce yazılır. Bu sıralamaya '''Hill sistemi sıralaması''' denir ve şöyle bir örnekle açıklanabilir:<ref name=Hill>{{Wikipedia|en|Hill system||293298621|30 Mayıs 2009}}</ref><ref name=5l8hZTSUk>{{Web kaynağı|yazar=Baysinger, Grace|başlık='''Hill Order Practice'''|yer=Swain Kimya ve Kimya Müh. Kütüphanesi, Stanford Üniversitesi Kütüphaneleri|tarih=Ağustos 1998|arşivurl=http://www.webcitation.org/5l8hZTSUk|arşivtarihi=8 Kasım 2009|url=http://www-sul.stanford.edu/depts/swain/hosted/cinf/workshop98aug/hillordr.html}}</ref>
# BrH
# BrI