Peloponez Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Sayfa geçmişi... |
|||
1. satır:
{{Savaş bilgi kutusu
|çatışma = Peloponez Savaşı
|parçası =
|resim =
|başlık =
|tarih = MÖ 431 - 404
|yer = [[Yunanistan]]
|bölge =
|sebep =
|sonuç = Peloponez Birliği galibiyeti </br> - [[Attik Delos Birliği#Atina İmparatorluğu|Atina İmparatorluğu]]'nun çözülmesi </br> - [[Attik Delos Birliği]]'nın dağılması
|coğrafi_değişiklikler =
|savaşan1 = [[Attik Delos Birliği#Atina İmparatorluğu|Atina İmparatorluğu]]
|savaşan2 = [[Peloponez Birliği]]
|savaşan3 =
|komutan1 =
|komutan2 =
|komutan3 =
|güç1 =
|güç2 =
|güç3 =
|kayıp1 =
|kayıp2 =
|kayıp3 =
|notlar =
}}
'''Peloponez Savaşı''' (MÖ 431-404)<ref>Davies,2006.s.123.</ref>, [[Antik Yunanistan]] coğrafyasında yapılan, büyük şehir devletlerinden [[Atina]] ve onun imparatorluğunun, [[Sparta]] ve Peloponez Birliği karşısında yer aldığı savaştır. [[Korint]] ve kolonilerinden biri olan Korkyra arasındaki savaş Atina ve Sparta'nın karşı saflara geçmesiyle büyüdü ve MÖ 431'de Sparta ordusu [[Attika]]'ya yürüdü.<ref name="şehir devleti"> Antik Dünya Ansiklopedisi, 2010.s.194.</ref> Atina kuşatıldı. MÖ 460 yılında Atina şehrinin çevresine [[Pire]]'deki limanlarını kuşatan geniş bir sur inşa edilmiştir. Amaç donanma bağlantısının düşman tarafından kesilmesinin durdurulmasıdır.<ref name="şehir devleti"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.194.</ref>Kuşatmaya bu geniş surlarla direnemye çalışmış ancak MÖ 430 yılındaki veba salgını surların alkasına çekilmiş olan Atina nüfusunun dörtte birini yok ettiştir. MÖ 405 [[Aegospotami Savaşı]]'nın kaybedilmesi ile yiyecek ikmali duran Atina açlıkla boğuşmaya başladı ve MÖ 404 yılında teslim olmak zorunda kaldı.<ref name="sparta"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.195.</ref>▼
▲[[Korint]] ve kolonilerinden biri olan Korkyra arasındaki savaş Atina ve Sparta'nın karşı saflara geçmesiyle büyüdü ve MÖ 431'de Sparta ordusu [[Attika]]'ya yürüdü.<ref name="şehir devleti"> Antik Dünya Ansiklopedisi, 2010.s.194.</ref> Atina kuşatıldı. MÖ 460 yılında Atina şehrinin çevresine [[Pire]]'deki limanlarını kuşatan geniş bir sur inşa edilmiştir. Amaç donanma bağlantısının düşman tarafından kesilmesinin durdurulmasıdır.<ref name="şehir devleti"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.194.</ref>Kuşatmaya bu geniş surlarla direnemye çalışmış ancak MÖ 430 yılındaki veba salgını surların alkasına çekilmiş olan Atina nüfusunun dörtte birini yok ettiştir. MÖ 405 [[Aegospotami Savaşı]]'nın kaybedilmesi ile yiyecek ikmali duran Atina açlıkla boğuşmaya başladı ve MÖ 404 yılında teslim olmak zorunda kaldı.<ref name="sparta"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.195.</ref>
Savaş, zenginleşen ve güçlenen Atina’nın başta [[Sparta]] olmak üzere başka şehir devletleri tarafından bir tehdit olarak görülmesiyle artan gerilim sonucunda çıkmıştır.<ref name="şehir devleti"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.194.</ref> Demokrasiyle yönetilen Atina, ile daha oligarşik bir yönetime sahip olan Sparta arasındaki bu savaşta [[Mora Yarımadası]] ve [[Makedonya]]’daki devletler Sparta’yı, [[Tesalya]] ve tüm Batı Anadolu'daki devletler de Atinayı destekledi. Ayrıca [[Persler]] de, Sparta’ya destek oldu. Sparta donanması için parasal destek vermişler karşılığında [[Ionia]] üzerinde hak iddia etmişlerdir.<ref name="sparta"> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.195.</ref>
Savaşı Sparta kazanmasına rağmen, bu iktidar mücadelesinden zamanla Atina galip çıkmıştır. MÖ 480-479 Kserkes’in yenilgisinden Pelopenez Savaşı’nın başlangıcına kadar olan süre başta Atina, tüm Yunan dünyası için bir altın çağ olarak görülebilir.<ref>McNeill,2005.s.213.</ref> Barış ve birlik getirmeyen bu savaşlar Antik Yunanistan’ın altın çağının da sonu olmuştur. Atina savaş sonucunda Sparta yanlısı aristokratik ve otuz tiranlar olarak adlandırılan bir despot yönetimin eline geçti.<ref> Antik Dünya Ansiklopedisi,2010.s.196.</ref> MÖ 404<ref name="savaş"> Kinder, Hilgemann,2002.s.61.</ref> Atina’ya oligarşinin geldiği tarih olmakla beraber, Sparta tarafından denetlenen bu oligarşik düzen Thrasybulos’un çalışmalarıyla sonlanmıştır.<ref> Kinder, Hilgemann,2002.s.63.</ref> Kısa bir süre sonra Atina’da demokrasi tekrar yapılandırılmıştır. Ancak tüm Akdeniz coğrafyasında nihai galip Pers İmparatorluğu olarak gösterilebilir.<ref name="savaş"> Kinder, Hilgemann,2002.s.61.</ref>
Yunanistan ve Dünya Tarihinde önemli bir yeri olan bu savaşa mitolojik ve siyasi pek çok anlam da yüklendi. Savaşçı bir toplum olan Spartalılar ve Sparta [[Ares]] ile, Atina ise [[Athena]] ile özdeştirildi. Mitolojide de Athena her seferinde, kaba güç kullanan Ares'i yener.
[[Dosya:Thucydides-bust-cutout ROM.jpg|thumb|[[Tukididis]] büstü Royal Ontario Museum, Toronto.]]
Realist okulun ilk mensubu ve bir Atina generali olarak görev yapmış, [[Tukididis]] Pelopenez savaşının yirmi bir yılını güç mücadelesi çerçevesinde anlattığı bir çalışmaya sahiptir.<ref> Arı,2008.s.172.</ref> Ona göre, Sparta ve müttefiklerinin güçlenen ve güç dengesini bozan Atina’dan duydukları kuşku savaşın asıl sebebidir ve Atina’nın daha da ilerlemesini önlemek adına başlatılan savaş bu açıdan meşrudur. Yani Thucydides Sparta’nın savaşa zorlandığını belirtir.<ref> Arı,2008.s.173.</ref>
| |||