Alpullu Şeker Fabrikası: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Alpulluda tren istasyonların yanında olup kesebirler arabalarının yanındadır.Karşısında belediye parkı vardır.
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
telifli içerik kaldırıldı, geri kalan kısım düzenlendi. Madde eksik değil, taslak.
1. satır:
'''Alpullu Şeker Fabrikası''', [[Türkiye]]'nin [[Kırklareli (il)|Kırklareli]] ilinin [[Alpullu]] kasabasında bulunan, temeli [[25 Aralık]] [[1925]] tarihinde atılan ve [[26 Kasım]] [[1926]] tarihinde işletmeye açılan [[Türkiye]]'ninülkenin ikinci [[şeker]] fabrikasıdır. Alpullu tren istasyonunun hemen yanında bulunur.
{{yetersiz}}
'''Alpullu Şeker Fabrikası''', [[Kırklareli]] ilinin [[Alpullu]] kasabasında bulunan, temeli [[25 Aralık]] [[1925]] tarihinde atılan ve [[26 Kasım]] [[1926]] tarihinde işletmeye açılan [[Türkiye]]'nin ikinci [[şeker]] fabrikasıdır. Alpullu tren istasyonunun hemen yanında bulunur.
 
Aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk özel işletmesi niteliğini taşır.
Alpulluda tren istasyonların yanında olup kesebirler arabalarının yanındadır.Karşısında belediye parkı vardır.
1924 yılı sonunda tüccarlıkta pek deneyimli, sanayide pek acemi Türk özel sektörünün önde gelenlerinden üçü; Hayri İpar (o yıllarda şeker kralı diye anılırdı), Kazım Taşkent (daha sonra Yapı ve Kredi Bankasını kurdu) ve Şakir Kesebir (daha sonra iktisat bakanlığına getirildi), İstanbul ve Trakya Şeker Fabrikaları Anonim Şirketi’ni kurdular. Şirkete Ankara’nın politik desteğini elde etmek üzere Edirne milletvekili Faik Kaltakkıran ile Hüseyin Rıfkı Arduman‘na, Tekirdağ milletvekili Faik Öztrak, Bilecik milletvekili İbrahim Çolak da ortak edildi.
 
Şirket kurulduktan sonra destek için Ankara’ya başvuruldu. Destek çabuk geldi. İş Bankası ve Ziraat Bankası’nın şirketin yatırımlarına ortak olmaları kararlaştırıldı. Alpullu’da kurulan şeker fabrikasının %68 hissesi İş Bankası, %10’u Ziraat Bankası ve Trakya İlleri Özel İdaresi’nce üstlenildi. Özel teşebbüsü temsil eden ortaklar sermayeye yalnızca %22 oranında katılıyordu. Ancak fabrikayı tam yetki ile sadece %22 pay sahibi ortakların yönetmesi, kuruluş sözleşmesinde güvenceye alındı. 5 Nisan 1925’te şeker fabrikalarının kurulmasına ilişkin kanun T.B.M.M. tarafından kabul edildi ve Alpullu’daki şeker fabrikasını kuracak olan şirkete şu destekler verildi:
 
Üretilecek şeker 18 yıl süre ile tüketim vergisinden muaftır.
 
Fabrikaya kömür, linyit ve kiremit sağlayan ocaklar normal vergi ve resimlerden muaf tutulacaklardır.
 
Fabrika için pancar üretecek arazilerin sahipleri 10 yıl süre ile arazi vergisi ödemeyeceklerdir.
 
Fabrikanın taşıma faaliyetlerinde nakliyat vergisinden üçte bir indirim yapılacaktır.
 
Fabrikanın kurulacağı alanın 5 hektarı devlet tarafından bedelsiz olarak sağlanacaktır.
 
Fabrika personeli 10 yıl süre ile kazanç vergisi ödemeyecektir.
 
25 yıl süre ile İstanbul, Çatalca, Tekirdağ, Kırklareli, Edirne, Babaeski, Çorlu , Giresun il ve ilçelerinde yeni bir şeker fabrikası kurulmayacaktır.
 
Şirket kurulmuş, paralı ortaklar ve krediler bulunmuş, özel yasa ile engin ve zengin olanaklar ve ayrıcalıklar sağlanmıştır. 22 Aralık 1925’te temel atıldı ve hemen inşaata geçildi.
 
Dönemin yapı tekniği uyarınca önce demir putrel direkler dikildi. Bu işi Alman firması üstlenmişti. İnşaatın geri kalan bölümü de bir İtalyan firması üstlendi. Daha inşaat başlangıçta, şeker üretecek makineleri getirecek, kuracak ve en önemlisi Trakya toprağında pancar ekiminden başlayıp şeker üretimine kadar bütün süreci yürütecek olan Macar firması, elemanlarını Trakya’ya yolladı. İnşaat yürüken fabrikaya ayrılan alanda “numune” tarlalar hazırlandı ve Macar başmühendis Guters gözetiminde pancar ekimi yapıldı. Diğer yanda da çevre köylerde pancar ekimi öğretiliyor ve özendiriliyordu.
 
{{Kırklareli-taslak}}