Ali: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Gerekçe: + ansiklopedik olmayan bilgi eklentisi |
Değişiklik özeti yok |
||
2. satır:
{{Halife bilgi kutusu
| ad = Ali
| başlık = '''Yiğitlerin Şahı'''<br
| resim = Mola Ali.jpg
| altyazı = [[İran]]'dan [[19. yüzyıl]]'a ait temsili bir Ali çizimi
| hükümdarlık = 656–661<ref name="Britannica"/>
| diğer_başlıklar = <small>Ebu Hasan (“[[Hasan]]’ın Babası”)<br
| tam_ismi = Ali bin Ebu Talib
| selef = [[Osman bin Affan]]<br
| halef = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<ref>Madelung (1997), p. 311</ref>
| selef_tip =
| eş =
| eş 1 = [[Fatıma bint Muhammed]]<ref name="Britannica"/>
| türeyenler = [[Hasan bin Ali|Hasan]]<br
| hanedan = [[Ehli Beyt]]
| baba = [[Ebu Talib bin Abdülmuttalib|Ebu Talib]]
24. satır:
| defnedildiği_yer = [[Ali Cami]], [[Necef]], [[Irak]]
}}
'''Ali bin Ebu Talib''' ([[Arapça]]: '''علي بن أﺑﻲ طالب''', 599 - 661), [[İslam Devleti]]'ni 656-661 yılları arasında yöneten dördüncü İslam halifesi. İslam peygamberi [[Muhammed]]'in amcasının oğlu, onun elinde büyüyen ilk çocuk, damadı ve ev halkındandır ([[Ehli Beyt]]). [[Sünni]]lere göre [[Cennetle Müjdelenen On Sahabe]]'den biri, [[Dört Büyük Halife]]'den sonuncusu; [[Şii]]lere göre ise [[Ondört Masum]]'dan biri, [[Oniki İmam]]'ın ilki ve Muhammed'in hak halefidir. İslam'daki [[Şii]]-[[Sünni]] ayrımı Ali'nin halifeliği mevzuuna dayanır.<ref name="Britannica"/><ref name=BritannicaAli>{{Britannica|Alī}}</ref><ref name="firstfourcaliphs">[http://www.usc.edu/dept/MSA/politics/firstfourcaliphs.html#ali Sunni view of Ali]</ref> Sünniler Muhammed'in bir halef bırakmadığını (dolayısıyla Müslümanların seçimi ile halifenin tayin olunduğunu söylerlerken), Şiiler ise Ali'yi halef bıraktığını söylerler ve [[Dört Büyük Halife|ilk üç halifeyi]] kabul etmezler.
İlk dönem İslam kaynaklarının birçoğunda, Ali [[Kâbe]]'nin içinde doğan ilk ve tek insan olarak kaydedilir.<ref>[http://books.google.com/books?id=5GiZqe3tI1gC&pg=PA5&dq=ali+birth+kaaba Encyclopaedia of the Holy Prophet and Companions]</ref> Ali'nin babası yerel bir kabilenin şefi olan<ref name=BritannicaAli/> [[Ebu Talib]], annesi [[Fatıma bint Esed]]'dir, bununla birlikte Ali, Muhammed'in evinde ve onun gözetiminde büyümüştür. Muhammed, peygamberliğini ilan edip [[İslam]]iyet'e davet etmeye başladığında, Ali bu daveti kabul eden Şia'ya göre ilk, Sünnilere göre ([[Hatice bint Hüveylid|Hatice]]'nin ardından) ikinci insandır.<ref name="Iranica"/><ref name="Tabatabae191">{{Harvnb|Tabatabaei|1979|p=191}}</ref><ref name="Ashraf 2005 p=14">{{Harvnb|Ashraf|2005|p=14}}</ref><ref name="Islam">{{Ansiklopedi kaynağı| encyclopedia = Encyclopaedia of Islam and the Muslim world; vol.1 | last = Diana | first = Steigerwald | title=Ali ibn Abi Talib | publisher = MacMillan | isbn =0028656040}}</ref>
Muhammed, [[Medine]]'ye [[Hicret]]'i emrettiğinde, Ali'yi [[Mekke]]'lilerin emanetlerini dağıtması ve yatağına yatarak [[müşrik]]leri kandırması için [[Mekke]]'de bıraktı. Ali görevini tamamlayıp Muhammed'den kısa bir süre sonra [[Medine]]'ye ulaştı. [[Medine]]'de [[Muhammed]], [[Allah]]'ın onu [[Fatıma]]'ya layık gördüğünü bildirdi ve ikisini evlendirdi.<ref name="Britannica"/> Ali, Muhammed komutasındaki [[İslam Devleti]]'nde son derece aktif roller aldı; neredeyse tüm savaşlara katıldı, ordu komutanlığı, [[tebliğ]] elçiliği gibi görevleri icra etti. Üçüncü halife [[Osman bin Affan]]'ın bir suikast sonucu ölmesiyle, halife seçilerek [[İslam Devleti]]'nin başına geçti<ref name="Ashraf (2005), pp. 119-120"/><ref name="Madelung (1997), pp. 141-145"/>. Yönetimi sırasında Müslümanlar arasındaki ilk [[iç savaş]] ([[İlk Fitne]]) patlak verdi. [[Kûfe]]'de bir [[mescit]]te [[ibadet]] ederken [[Hariciler]]'den Abdurrahman
Ali, İslam Dünya'sının hemen her yerinde, imanı, adaleti, ülke yönetimi, dürüstlüğü, savaşçılığı, cesareti ve ilmi ile anılır. [[İslam]] [[tarikat]]larının çoğu, kökenleri olarak Ali'yi gösterirler ve onun soyundan geldiklerini iddia ederler. Ali [[İslam tarihi]]nde üzerinde en çok tartışılan şahsiyetlerden biridir.{{olgu}}
| |||