Molla Fenari: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Caracas (mesaj | katkılar)
Sayfa içeriği '{{{{sil | madde Molla Fenârî taşındı.}}}}' ile değiştirildi
k Caracas tarafından yapılan değişiklikler geri alınarak, Türk Süvarisi tarafından değiştirilmiş önceki sürüm geri getirildi.
1. satır:
{{Kişi bilgi kutusu
{{{{sil | madde [[Molla Fenârî]] taşındı.}}}}
| isim = '''<big>Molla Şemsüddin-i Fenari</big>'''
| resim =
| resim_boyutu =
| başlık =
| doğum_adı = Şemsüddin Mehmed
| doğum_tarihi = y. 1350
| doğum_yeri = [[Maveraünnehir]]
| ölüm_tarihi = [[1430]] (y. 80 yaşında)
| ölüm_yeri = [[Bursa]]
| yattığı_yer =
| anıtlar =
| ikamet =
| milliyeti =
| soyu =
| vatandaşlık = {{bayraksimge|Osmanlı}}
| diğer_adları =
| tanınma_nedeni =
| eğitim =
| aktif_yılları =
| meslek = Din alimi, bilim adamı, müderrris, birinci Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı.
| unvan =
| etkiledikleri =
| etkilendikleri =
| önceki =
| sonraki =
| ebeveynler =
| eş =
| çocukları =
| imza =
| dipnotlar =
}}
 
'''Molla Şemsüddin-i Fenari''' (d. y. [[1350]], [[Maveraünnehir]] - ö. [[1430]], [[Bursa]]) Din alimi, bilim adamı, müderrris, birinci Osmanlı Devleti müftüsü/şeyhülislamı.
 
==Hayatı==
 
Molla Şemsüddin-i Fenari yaklaşık 1350 yıllarında [[Maveraunnehir]]'de doğmuş ve Anadolu'ya göçetmiştir.<ref>Bazı yazarlar Anadolu doğumlu Türk asıllı olduğunu bildirirler.</ref> Asıl adı Şemseddin Mehmed'dir. Babası Muhammed Hamza b. Ahmed tasavvuf ile uğraşmakta idi. Fenarı lakabını ya Bursa Yenişehri civarında bulunan Fener kasabasından almıştır ya da babasinin fenercilik yapması dolayısiyla almistir. Molla Fenârî küçük yaşta babasından tasavvuf öğrenmistir. Medrese eğitimi sırasında Mevlânâ Alâuddîn Esved, Cemâleddîn Aksarâyî, Hamîduddîn-i Kayserî'in derslerine devam etmistir. Mısır'a gidip, Hanefî fıkıh âlimi Ekemâleddîn-i Bâbert'in derslerine katılmistir.
 
Molla Şemsüddin-i Fenari müderris olarak Bursa'da. Yıldırım, Çelebi Mehmed ve II. Murad dönemlerin yaşayıp çalışmistir.
 
Osmanlı belgelerinde [[II. Murad]] 1424 yılında onu "Müfti'l Enamlık" görevine atamasına kadar (kadılar ve fakihlar hakkında belgeler bulunmakla beraber) Molla sFenari ile kurulan ve sonradan şeyhülislamliga donusecek müftülük kurumu hakkında hiçbir kayıda rastlanmamaktadır. <ref name="uzuncarsili"> Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998 8. baskı) ''Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar'' Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0012-X</ref> Zaten 16. yüzyiilda [[Ebusuud Efendi]]'nin şeyhülislamlığına kadar, muftuler düşük maaşlı ve bu nedenle protiokolde düşük seviyelerde bir devlet mmercii idi. Kazaskerler günde 500 akçe yevmiye alılarken müftüler önce bunun beşte biri sonra üçte biri günlük yevmiye alırlardı.<ref name="uzuncarsili"/>
 
Bu nedenle olacak Molla Şemsüddin-i Fenari Bursa'da müderrislik, kâdilik ve müftülük yaparken gelir sağlamak için ipekçilik de yapmıştır.
 
Molla Şemsüddin-i Fenari, Bursa kadısı iken reisliği yaptığı mahkemede Yıldırım Bayezid'in şahitliğini kabul etmeyerek, adalet önünde hükümdarla herhangi bir vatandaşın eşit haklara sahip olduğu ilkesini getirmiştir.
 
Molla Şemsüddin-i Fenari Hicaz'a hac ziyaretini ilk defa 1419;da yapmıştır. Hacdan dönerken, Mısır'da bir müddet kalarak ders vermiş ve Kudüs'e da uğradı. 1429 yılında [[Şam]] yolu ile ikinci defâ hacca gitmiş ve bu arada yine Mısır ve Kudüs'de uğramıştır,
 
1430 yılında Bursa'da vefat etti.
 
==Seçilmiş eserleri==
Molla Fenarı'nın seçilmiş eserleri isimleri şu listede verilmiştir:<ref>[http://www.biriz.biz/evliyalar/ea0941.htm Molla Fenarı biyografisi]</ref>.
 
#. ''Ayn-ül-A'yân'': Fâtiha sûresinin tefsîri.
#. ''Fusûl-ül-Bedâyi' fî Usûl-iş-Şerâyi'':Şeriat usülünde yenilikler meydana getirme.
#. ''Îsâgûcî Şerhi'': Mantık ilmi hakkında şerhtir. 1886;da İstanbul'da basılmıştır.
#. ''Enmûzecu'l-Ülûm'': "Bilimler Örneği" ansiklopedik bir eser
#. ''Ferâiz-i Sirâçiyye Şerhi''
#. ''Şerh-i Mevâkib'' üzerine talikât,
#. ''Eşâs-ut-Taşrîf'',
#. ''Esmâ'il-Funûn'',
#. ''Eş'ile'',
#. ''Risâletu Riçâl-il-Gayb'',
#. ''Risâletun fî Menâkib-iş-Şeyh Behâuddîn-i Nakşibendî'',
# ''Serhu Üsûl-il-Pezdevî,
#. ''Serhu Telhîs-il-câmı' el-Kebîr'': Fıkıh hakkında.
#. ''Serhu Telhîs-il-Miftâh''
 
==Kaynakça==
{{Kaynakça}}
 
==Ayrıca bakınız==
* [[Osmanlı şeyhülislamları listesi]]
 
== Dış bağlantılar ==
* Uluçam, Müjdat, "Fenari (Molla)", (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'', İstanbul:Yapı Kredi Yayınları, C.1 s.447 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. ISBN 975-0800710
* Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), ''Sicill-i Osmani'', İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN:975-333-0383 C.5 say.159 [http://archive.org/details/sicilliosmani01sruoft]
* Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (1998 8. baskı) ''Osmanlı Tarihi II. Cilt: İstanbul'un Fethinden Kanunî Sultan Süleyman'ın Ölümüne Kadar'' Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0012-X
* [http://www.msxlabs.org/forum/bilim-tr/333259-molla-fenari-molla-fenari-kimdir-molla-fenari-hakkinda.html "Msxlabs" websitesi "Molla-fenari-hakkinda"]
 
{{başlangıç kutusu}}
{{sıra kutusu| önce = | başlık= [[Osmanlı şeyhülislamları listesi|Osmanlı Şeyhülislamı]] | yıllar= [[1424]] - [[1431]]| sonra= [[Molla Fahrettin Acemi]] }}
{{bitiş kutusu}}
 
[[Kategori:1430 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osmanlı şeyhülislamları]]
[[Kategori:Türk müfessirler]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Molla_Fenari" sayfasından alınmıştır