Karaz kültürü: Revizyonlar arasındaki fark

Farlı arkeologların, farklı bölgederdeki araştırma ve kazılarından ulaştıkları yargılara bağlı olarak Kültür'ün kökeni konusunda, dolayısıyla adlandırmada farklı görüşler vardır. Örneğin [[Kura Nehri]] ile [[Aras Nehri]] arasındak kalan alanda [[kurgan]]larla temsil edilen bu kültüre Kuftin Kura-Aras Kültürü adını vermiştir. Diğer yandan kökeninin [[Gürcistan]] olduğu yönünde görüşler ileri sürülmüştür.<ref name="1,4"/>

 

 

Türk arkeoloji yazınında baskın biçimde Karaz Kültürü olarak tanımlanan bu kültür farklı adlandırmalara da konu olur.<ref>[http://www.kulturvarliklari.gov.tr/TR,43806/erzurum-arkeoloji-muzesi.html Erzurum Arkeoloji Müzesi]</ref> Bu adlandırmalar, '''Erken Transkafkasya Kültürü''', '''Yanık Kültürü''', '''Hirbet Kerak Kültürü'''<ref>M. Tamer Tarhan, [http://www.iudergi.com/tr/index.php/anadolu/article/viewFile/1452/1319 ''Urartu Devleti'nin "Kuruluş" Evresi''] Sh.: 78</ref> ve '''Doğu Anadolu'nun Bakır Çağı'''',<ref name="1,1"/> '''Bet Yerah''', '''Trans Kafkasya'nın Eneolitik Kültürü'''<ref>Yasin Topaloğlu, [http://www.scribd.com/doc/43200583/9/Karaz-Kulturu ''Ardahan-Çıldır Bölgesi Tarihi ve Arkeolojik Araştırmaları'''] Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilimdalı Yüksek lisans tezi – Sh.: 40-41</ref> Özellikle kazılarda ortaya çıkarılan bazı buluntular da durumu tartışmalı hale getirmektedir. Örneğin [[Arslantepe Höyüğü]] VIA tabakasındaki büyük kent yerleşimini yıkarak yerleşen ve VIB tabakasını kuran halkın Doğu Anadolu -Transkafkasya kökenli bir halk olduğu ileri sürülmektedir. Yeniden bir köy görünümüne dönen yerleşimin bu tabakası ''koyu yüzlü açkılı mal'' buluntuları vermektedir. Kentte ortaya çıkan bu çanak çömlek geleneğinin kenti yıkıp yerleşen toplulukla bölgeye geldiği ileri sürülmektedir. Diğer yandan [[Tepecik / Makaraz Höyük]] Kalkolitik Çağ'ın sonuna tarihlenen tabakasında hem Karaz malı, hem [[Uruk Dönemi|Uruk]] malı, hem de İç Anadolu çanak çömleği buluntuları vermesi, Karaz Kültürü'nün bu bölgede doğduğu yönünde bir argüman olarak görülmektedir. <ref>Savaş Harmankaya, [http://www.tayproject.org/downloads/ITC_SH.pdf ''Türkiye İlk Tunç Çağı Araştırmaları Üzerine Bir Değerlendirme''] – Sh.: 21</ref> Bütün bunlara karşın, bu kültürün kendine özgü ve son derece belirgin çanak çömlek türünün ele geçtiği en eski kazı Karaz Höyük kazılarıdır. Bu noktadan hareketle Türk bilim çevreleri, Karaz Kültürü adlandırmasında karar kılmıştır.<ref name="19,1">Mehmet Kürşat Suküt, ''Prehistorik Dönemden Roma'nın Sonuna Kadar Aydıntepe'' – Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Yüksek lisans tezi Sh.: 19</ref><ref name="bş">Betül Şenbak, [http://www.belgeler.com/blg/pk5/siran-ve-cevresi-hoyuk-ve-kaya-mezarlari-hoyuks-and-rock-graves-of-the-siran-and-arround ''Şiran ve Çevresi Höyük ve Kaya Mezarları''] Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı – Yüksek lisans tezi – Sh.: 16</ref><ref name="vü,1">Veli Ünsal, [http://www.tarihportali.net/tarih/karaz_kulturu_ve_kuzeydogu_anadolu-t8686.0.html Karaz Kültürü ve Kuzeydoğu Anadolu]</ref> Diğer yandan diğer adlandırmalar bu kültürün tüm niteliklerini ortaya koymaktan uzaktır. Fakat Erzurum çevresinde yapılan kazılarda ulaşılan buluntular bu kültürün en kuvvetli örneklerini vermektedir.<ref>Mehmet Kürşat Suküt, Sh.: 18</ref>