5.434
değişiklik
"Kutup Yıldızı" sayfasının sürümleri arasındaki fark
Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik (sayfa boşaltma)
Milesbroke (mesaj | katkılar) (Gerekçe: + vandalizm amaçlı değişiklik (sayfa boşaltma)) |
|||
|
{{Diğer anlamı|Kutup Yıldızı (anlam ayrımı)}}
{| class="infobox bordered" style="width: 14em; font-size: 90%;" cellpadding="3"
|-
! colspan="2" style="background-color: #dedede; font-size: larger; text-align:center;" | Kutup Yıldızı
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: smaller;" | [[Dosya:Polaris alpha ursae minoris.jpg|300px|Polaris]] <br /> büyütmek için tıklayınız
|-
! Yıldızın adı
| Kutup Yıldızı (Demirkazık, Şimal Yıldızı,Kuzey Yıldızı α Ursae Minoris)
|-
! Takımyıldızı
| [[Ursa Minor (takımyıldız)|Küçükayı (Lat.: Ursa Minor)]]
|-
! Yükselimi
| +89° 15′ 51″
|-
! Görünür kadiri
| 1,97
|-
! Mutlak kadiri
| -3,64
|-
! Tayf örneği
| F7
|-
! Uzaklığı
| 431 [[ışık yılı]]
|-
|}
'''Kutup Yıldızı''' (α UMi / α Ursae Minoris / Alpha Ursae Minoris; '''Demirkazık''', '''Kutupyıldızı''', '''Şimal Yıldızı''' ya da '''Kuzey Yıldızı''' olarak da bilinir), Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızı.
Kutup Yıldızı, [[dünya]]nın [[eksen]]i ile hemen hemen aynı doğrultuda olduğundan, diğer gökcisimlerinin aksine gün boyunca yer değiştirmez ve hep kuzeyi gösterir. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca yön bulma ve [[seyir]] amacıyla kullanılmıştır. Aynı nedenle, Demirkazık, Kuzey Yıldızı gibi isimler alır.
Kutup Yıldızı tam olarak dünyanın ekseni ile aynı doğrultuda olmamakla birlikte, aradaki fark sadece bir derecenin dörtte üçü yani 44 dakika kadardır. Dünyanın ekseni zamanla doğrultu değiştirdiğinden bu fark önümüzdeki iki yüzyıl boyunca daha da azalacak ve 25 dakikaya kadar düşecektir. Daha sonra Kutup Yıldızı dünyanın ekseninden giderek uzaklaşacak ve ancak 25.000 yıl sonra aynı yere dönecektir.
Kutup Yıldızı, aslında üç [[yıldız]]dan oluşan bir sistemdir. Sistemin en parlak yıldızı olan A; büyük sarı, parlaklığı değişken bir [[sefeit]] türevidir. Bunun çevresinde dönen ve bir sarı cüce olan B yıldızı, [[1780]]'de [[William Herschel]] tarafından keşfedilmiştir. Üçüncü [[cüce yıldızın]] varlığı [[1929]]'da saptanmıştır. Güneş'ten yaklaşık 2450 kere daha büyüktür. Diğer yıldızlara göre rengi Sarıya dönüktür.
Kutup Yıldızı'nı gökyüzünde bulmak oldukça kolaydır, daima [[pusula]]'nın kuzey ibresi doğrultusunda bulunur. [[Büyükayı]] takımyıldızının oluşturduğu "tava"nın gövdesinin sonundaki iki parlak yıldızı (Dabne ve Merak) birleştiren hayalî doğruyu takip ederek, bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ileride Kutup Yıldızı bulunur. Gökyüzünün bu bölgesindeki en parlak yıldız olduğundan, başka bir yıldızla karıştırılma ihtimali düşüktür. Kutup Yıldızı'nın ufuktan yüksekliği, bulunduğunuz enlemi yansıtacaktır. Örneğin, [[İstanbul]]'da Kutup Yıldızı ufuktan 41° yükseklikte görünür.
Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür, güney yarıküreden görünmez, güneyi gösteren parlak bir güney Kutup Yıldızı bulunmamaktadır. Ancak [[Güneyhaçı]] takımyıldızı, güney yarıkürede bulunanlara kabaca güney yönünü gösterir.
== Kaynakça ==
* "Demirkazık", ''Meydan Larousse Büyük Lûgat ve Ansiklopedi''
* ''İngilizce Vikipedi''
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.bulutsu.org/ggg/?gun=070108 Günün Gökbilim Görüntüsü - Büyük Kepçe ve Polaris]
* [http://www.youtube.com/watch?v=0TFZDO8KcTw Video - Kuzey Kutup Yıldızı nasıl bulunur ?]
<!--
[[Category:Bayer objects|Ursae Minoris, Alpha]]
-->
<!--
[[Category:Triple star systems]]
[[Category:F-type bright giants]]
[[Category:F-type supergiants]]
[[Category:F-type main sequence stars]]
[[Category:Cepheid variables]]
[[Category:Northern pole stars]]
[[Category:Stars with proper names]]
-->
[[Kategori:Küçük Ayı takımyıldızı]]
[[af:Poolster]]
[[ar:نجم القطب]]
[[ast:Estrella Polar]]
[[be:Палярная зорка]]
[[be-x-old:Паўночная зорка]]
[[bg:Полярна звезда (астрономия)]]
[[bn:ধ্রুবতারা]]
[[ca:Estel polar]]
[[chr:ᏧᏴᏢ ᏗᎧᎸ ᏃᏈᏏ]]
[[cs:Polárka]]
[[csb:Nordowô gwiôzda]]
[[da:Nordstjernen]]
[[de:Polarstern]]
[[el:Πολικός Αστέρας]]
[[en:Pole star]]
[[eo:Norda Stelo]]
[[es:Estrella Polar]]
[[et:Põhjanael]]
[[fa:ستاره قطبی]]
[[fi:Napatähti]]
[[fr:Étoile polaire]]
[[fur:Stele tramontane]]
[[gl:Estrela Polar]]
[[he:כוכב הצפון]]
[[hi:ध्रुव तारा]]
[[hr:Sjevernjača]]
[[hu:Sarkcsillag]]
[[id:Polaris]]
[[it:Stella polare]]
[[ja:北極星]]
[[ko:극성 (천문학)]]
[[kv:Юрйыв кодзув]]
[[li:Polaris]]
[[lt:Šiaurinė]]
[[lv:Polārzvaigzne]]
[[mhr:Кава Меҥге]]
[[mk:Северница]]
[[nl:Poolster]]
[[no:Nordstjernen]]
[[oc:Alpha Ursae Minoris]]
[[os:Арвы цæджындз]]
[[pt:Estrela Polar]]
[[ro:Steaua polară]]
[[ru:Полярная звезда]]
[[sah:Хотугу сулус]]
[[scn:Puddara]]
| |||