Elbruz Dağı: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Xqbot (mesaj | katkılar)
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: af:Elbroes; kozmetik değişiklikler
Xqbot (mesaj | katkılar)
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: mk:Елбрус; kozmetik değişiklikler
15. satır:
| En kolay rota =
}}
'''Elbruz Dağı''' ({{lang-krc|Минги тау, Mingi tav}} — Bindağ ya da Sonsuz dağ; {{lang-ka|იალბუზი (ialbuzi)}} — Konik şekilde dağ; {{dil-ady|Oşhamaf/1ошъхьамаф}} — Aydınlık [Uğurlu] Dağ; {{lang-kbd|Oşhamaho/1уашъхьэмахуэ}}; {{dil-ru|Эльбрус}}), 5.642 m yükseklikle (batı zirvesi; doğu zirvesi: 5.621 m) [[Kafkaslar]]'ın ve [[Rusya]]'nın en yüksek dağı. Elbruz, şu sıralar faal olmayan, yoğun olarak [[buzul]]larla kaplı, çift zirveli bir [[stratovolkan]]dır. İki zirve arasındaki mesafe 1.500 metre olup, zirve noktası güney krater kenarında bulunur. 70'ten fazla [[buzul]], Elbruz'dan aşağıya, vadiye akar. Toplam 145 km² buzla örtülüdür.
 
Araplar Orta Çağ'da, ''Djebel-al-alsina جبل ال السنة'' "Dillerin Dağı" diye adlandırırlardı. Elbruz, "Ruhların Kralı", "Tanrıların Tahtı", "Mutluların Yeri " ve "Kutsal Yükseklik" diye de adlandırılır.
24. satır:
 
== Coğrafya ==
Elbruz, Rusya Federasyonu Güney Federal Okrugu içindeki Kuzey Kafkasya ekonomik bölgesinde, [[Kabardey-Balkarya]]'da, [[Gürcistan]] sınırının 11 km kuzeyinde, [[Tiflis]]'in yaklaşık 270 km kuzey batısında yer alır.
 
[[Avrupa]]'ya mı yoksa [[Asya]]'ya mı dahil edilmesi gerektiği tartışmalıdır. Kimileri [[Kafkaslar]]'ın ve dolayısıyla Elbrus'un [[Avrasya|dahili Avrasya sınırını]] oluşturduğu teorisini öne sürerken, Kafkasların kuzeyi [[Kuma-Manych Depresyonu]]'nu sınır olarak tanımlayan bir görüş de vardır.
30. satır:
Kıtalar sadece tek bir karasal alan oluşturduğundan, fiziksel ve coğrafi olarak bakıldığında sadece tek bir [[Avrasya]] mevcut olabilir. Bu yüzden, sınırın nerede olduğu meselesi tam olarak açıklığa kavuşamaz. Tarihi bağlamda sınır sıkça yer değiştirmiştir ve bir sınırın tarihi dayanakları olan yönlendiricisi de mevcut değildir.
 
Elbruz'un [[Avrupa]] veya [[Asya]] içinde konuşlandırılması, Avrupa'nın en yüksek dağı meselesiyle de bağlantılıdır. Buna göre bu unvana sahip dağ artık [[Mont Blanc]] olmayacaktır. Günümüzde, [[Philip Johan von Strahlenberg|Strahlenberg]]'in ([[1676]] - [[1747]]) tespit ettiği Asya sınırı yaygın kabul görmektedir. Strahlenberg, aldığı [[jeodezi]] göreviyle, daha önce kabul edilen Avrupa sınırını [[Don Nehri]]'nden [[Ural Dağları]]'na çekmiştir. En güney doğudaki sınır olarak Kafkasların kuzeyindeki [[Kuma-Manych Depresyonu]]'nu seçer. Bu anlayışa göre Elbruz Asyalıdır.
{{Geniş resim|Elbrus 2008.jpg|1200px|Karlarla örtülü Elbruz Dağı, 2008}}
 
50. satır:
* [[1888]] , ''Albert Mummery''
* [[1891]] , ''Gottfried Merzbacher''
* [[1890]]/[[1896|96]] , ''A.W. Pastuchow'' (askeri topograf), batı- ve doğu zirvesi. Elbruz Masifi'nin ilk fiziksel haritasını hazırlar. 4.690 metredeki bir kayalık grup bu dağcının adını almıştır.
* [[1929]] ilk kayak tırmanışı, ''Leopoldo Gasparotto'' ve ''Hugo Tomaschek''
 
=== İkinci Dünya Savaşı'nda Elbruz ===
[[Dosya:Elbrus 3D version 1.gif|300px|right|thumb|Elbrus 3D]]
 
1. ve 2. dağ tümeninin Alman dağ komandoları (''Gebirgsjäger''), [[14 Ağustos]] [[1942]]'de 4.000 metre yükseklikteki ''Khotiutau'' geçidini aşarak, sürprize uğrayıp <!--?-->savaşmadan geri çekilen ''Elbruz Kulübesi'' personelini gafil avlarlar. Aralarında [[Josef Martin Bauer]]'in de bulunduğu Alman dağ komandolarının 21 [[alpinizm|alpinisti]] [[21 Ağustos]] [[1942]]'de buradan yola çıkarak zor hava şartları altında batı zirvesine tırmanır ve buraya Reich'ın savaş bayrağını çekerler. Bu olay [[Nazi|NS]]-[[propaganda]]sınca, alpinistlerin usta işi başarısı olarak kutlanır. Elbruz Kulübesinin fethi hakkında Sovyetlerde, kulübenin başarılı bir şekilde bombalandığı yönünde yorumların da yer aldığı efsaneler oluşur. Ancak isabet alan sadece, kulübenin alt taraflarında bulunan yakıt deposudur. [[27 Eylül]] [[1942]]'de Elbruz'da, Alman ve Sovyet dağ komandoları arasında yüksek irtifada bir dağ muharebesi meydana gelir. Elbruz Kulübesi, Ocak 1943'ün başına kadar Alman işgali altında kalır. Bundan kısa süre sonra batı zirvesinde yeniden [[Sovyet]] bayrağı dalgalanır.
 
== Dağ kulübeleri ==
68. satır:
 
== Teleferik ==
'''Elbruz [[Teleferik|Teleferiği]]''' Elbruz'un eteklerinde, 2.300 metredeki vadi istasyonu Polana Asau'dan, iki sektörde 3.550 metre yükseklikteki bir [[kayak]] bölgesine götürür. 1968 yılında kurulan Elbruz Teleferiği'nin toplam uzunluğu 3.620 metredir. Bunun, ''Polana Asau'' ve ''Staryj Krugosor'' arasındaki ilk sektörü 1.860 metre uzunluğa sahipken, ''Staryj Krugosor'' ile ''Mir'' arasındaki ikinci sektör 1.760 metre uzunluğundadır. Üçüncü bir sektör planlanmış olup, ikinci sektörün dağ istasyonunda inşası şimdiden öngörülmüştü. Ancak bu planların gerçekleşmesi şüphesiz kestirilemez.
 
== Dış bağlantılar ==
149. satır:
[[lt:Elbrusas]]
[[lv:Elbruss]]
[[mk:Елбрус]]
[[mzn:البروس]]
[[na:Elbrus]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Elbruz_Dağı" sayfasından alınmıştır