|
'''Aristarkus''' (Yunanca: Ἀρίσταρχος, Arístarchos; MÖ 310 – ca. MÖ 230) Yunanlı [[gökbilim]]ci ve [[matematik]]çi, [[Sisam]] adasında doğdu. Evrenin merkezine [[dünya]]yı değil de [[güneş]]i koyan ''[[günmerkezlilik]]'' inanışının bilinen ilk savunucularındandı. [[Pisagor]]dan ve [[Filolaos]]'dan etkilendi. Her ikisi de güneşi merkeze koymalarına rağmen, [[gezegen]]lerin diziliş sırası açısından Filolaos'dan farklı görüşlerde oldu. Onun astronomik fikirleri 1800 yıl boyunca geçerliliğini sürdüren [[Aristo]] ve [[Batlamyus]]'un yermerkezli teorileri karşısında rağbet görmedi ta ki [[Kopernik]], [[Kepler]] ve [[Isaac Newton|Newton]]'un buluşlarına kadar. [[Ay]]daki Aristarkus Krateri'ne onun adı verilmiştir.
Fuckk youuuu !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!
== Günmerkezlilik ==
{{ana madde|Günmerkezlilik}}
Günümüze kadar ulaşabilen ''Ay ve Güneş'in Büyüklükleri ve Uzaklıkları'' isimli güneş merkezli evren modeline dayanan eser Aristarkus'a atfedilir.Bu çalışması, geometri bilgisi ile astronomi problemlerini çözme girişimidir.Gökbilimi hakkında burada yaptığı çalışmalar daha sonra [[Kopernik]] modeline temel oluşturmuştur.
Kitabın orijinali kayıp olmasına rağmen [[Arşimet]]'in ''Kum Hesaplamaları'' kitabında Aristarkus'un başka bir çalışmasıyla ilgili Arşimet şunları yazmıştır:
{{Alıntı|
Sen (Kral Gelon) senin de bildiğin gibi ‘’evren’’ birçok gökbilimcinin dünyanın da merkezi olan alana verdiği isimdir ve yarıçapı dünyanın merkezi ile güneşin merkezi arasındaki doğrunun uzunluğuna eşittir. Bu hesaplama şu ana kadar gökbilimcilerin ortak görüşüdür. Fakat Aristarkus’un hipotezler içeren kitabındaki varsayımların bir sonucu olarak aslında evrenin sanılandan çok daha büyük olduğu iddia ediliyor. Hipoteze göre sabit yıldızlar ve güneş hareket etmezken dünya belirli bir yörüngede güneşin etrafında dönüyor, güneş merkezde yer alıyor ve sabit yıldızlar güneş ile aynı merkezin etrafında duruyor.<ref>[[#Reference-Heath-1913|Heath (1913]], [http://www.us.archive.org/GnuBook/?id=aristarchusofsam00heatuoft#315 p.302)].</ref>|Kum Hesaplamaları
}}
Aristarchus'a göre [[yıldız]]lar çok uzakta olmalıydı çünkü o dönemlerde gezegenlerin, yerküreye olan uzaklığını hesaplamada kullanılan bir yöntem olan [[ıraklık açısı]] yöntemine göre yıldızlar için görünen bir ıraklık açısı yoktu. Aslında yıldızlar o dönemde düşünülenden çok daha fazla uzaktaydılar çünkü yıldızsal ıraklık açısı sadece [[teleskop]] ile belırlenebilirdi.
[[Geosantrizm|Yermezkezci]] model gezegensel ıraklık açısına uygun olarak yıldızsal açının neden gözlenemez olduğunu açıklıyordu.Yermerkezci yaklaşıma göre eğer dünya dönüyor olsa idi çok hızlı hareket etmeliydi ve üzerinde yaşayan canlılar bunu hissetmeleri gerekiyordu.Hatta [[Klaentes]]'e (Aynı çağda yaşayan [[Stoacılık|Stoacıların]] lideri) göre Aristakrus'u suçlamak her Yunanlının bir görevi olmadıydı çünkü güneşin merkezde olduğu fikrini savunmak dinsizlik sayılırdı.<ref>[http://press.princeton.edu/chapters/s7785.html J. and M. Tassoul, ''Concise History of Solar and Stellar Physics'', Princeton University, 2004]</ref>
Antik çağlarda onun günmerkezci evren modelini kabul eden ondan bir yüzyıl sonra yaşayacak olan [[Babil]]li gökbilimci [[Selevkoslu Selekus]] olacaktı.<ref>Heath, Thomas L. — The Copernicus of Antiquity: Aristarchus of Samos (1920) - p.41</ref>
== Ay ve Güneş'in Büyüklükleri ve Uzaklıkları ==
| 