Tuyuğ: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
boşta bulunan </poem> kaldırıldı |
Değişiklik özeti yok |
||
1. satır:
'''Tuyuğ''', Türklerin Divan şiirine kazandırdığı nazım şeklidir. Maninin Divan edebiyatındaki karşılığı sayılabilir. Klasik Türk Edebiyatında aruzun fâilâtün fâilâtün fâilün kalıbıyla yazılan dört dizelik milli bir nazım biçimidir. Tek dörtlükten oluşur. Kafiyelenişi rubaiyle aynıdır: aaxa. Genellikle lirik tarzda olan ve aaaa şeklinde kafiyelenen tuyuğlara “Musarra Tuyuğ” denir. Manide olduğu gibi, cinaslı uyak kullanılır. Halk şiirinde 11′li kalıpla söylenen mani biçimindeki şiirlere de tuyuğ denir. Aruzun yalnız “fâilâtün - fâilâtün - fâilün” kalıbıyla yazılır.
Rubaide işlenen konular tuyuğda da işlenir. 14. yüzyıl Azerî şairi Kadı Burhanettin bu türün kurucusu sayılır. Çağdaşı Azerî şairi Nesimi ve 15. yüzyıl Çağatay şairi Ali Şir Nevai bu türde çokça ürün vermişlerdir.
▲Özellikleri:
▲1. Divan Edebiyatına Türklerin kazandırdığı bir nazım şeklidir.
▲2. Kafiye düzeni aaxa ya da aaaa şeklindedir. (manide de öyle)
▲3. Dört dizeden oluşur.
▲4. Tuyuğlarda genellikle cinaslı kafiye kullanılır.
▲5. Tuyuğda, mani ve rubaide olduğu gibi önemli bir fikir söylenmeye çalışılır. Bu nedenle zor söylenen şiirlerden sayılır.
▲6. Mahlassız bir şiirdir.
▲7. Kadı Burhaneddin ve Nesimî bu türün ustalarıdır.
Not: Halk Edebiyatındaki maninin karşılığıdır.
:Dîlberin işi itâb u nâz olur
:Çeşmi cadû, gamzesi gammâz olur
:Ey gönül sabret, tahammül kıl ana
:Yâre erişmek işi az az olur
:
:Kadı Burhaneddin
:
[[Rubai]]de işlenen konular tuyuğda da işlenir. [[14. yüzyıl]] Azerî şairi [[Kadı Burhanettin]] bu türün kurucusu sayılır. Çağdaşı Azerî şairi [[Nesimi]] ve [[15. yüzyıl]] [[Çağatay]] şairi [[Ali Şir Nevai]] bu türde çokça ürün vermişlerdir.
| |||