Tenya: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k r2.7.3) (Bot: Ekleniyor: vi:Sán dây bò |
Değişiklik özeti yok |
||
15. satır:
'''''Tenya''''', sığır etinden bulaşan ve Türkiye'de en yaygın olan türü '''Taenia saginata''' olarak da bilinen, [[ince bağırsak]]ta yaşayan, [[yassı solucanlar]] [[takım]]ının sestod familyasına ait, [[omurgasız]]lar [[şube]]sinden bir hayvan [[cins|cinsidir]].
Vücudu baş ([[skoleks]]), boyun ve segmentlere ([[proglottid]]) bölünmüş gövdeden meydana gelir. Proglotidler, boyun kısmından gelişir. Boyundan gelişen her proglottid önce genç halkadır, ardından olgun halkaya dönüşür son olarakta iyice gelişerek gebe halka haline gelir. Her gebe halka dişi ve er üreme hücrelerinden ikisini taşır. Tenyalar [[hermafroditizm|hermafrodit]] canlılardır. Son konağı [[insan]] ve etçillerdir. Yaşam döngüsü genellikle bir ara konaktan konağa geçişi izler. Konağın dışkısı ile dışarı atılan gebe halkalar parçalanarak, içindeki döllenmiş yumurtalar [[domuz]] ve [[sığır]] gibi hayvanların yiyeceklerine karışır. Bu yiyeceklerin [[ara konak]]larca yutulması parazit yumurtalarını [[doku]]lara taşır ve [[keseli kurt]] hastalığına neden olur. Keseli kurt [[cysticercosis]] (sistiserkozis) olarak adlandırılan parazitin ara konaktaki halidir. Küçük [[inci]] tanesi boyutunda olan domuz sistiserki ve nohut büyüklüğündeki sığır sistiserkinin her ikisi de içi sıvı dolu olup konağa bulaşacak olan skoleks ile boyunu taşır. İnsan ve et yiyen diğer memeli hayvanlarca bu ara konakların tüketilmesi, sistiserkin mide enzimleri ile kılıfının erimesi sonucu serbest kalan skoleksin [[onikiparmak bağırsağı]]na tutunması ile sonuçlanır. İnce bağırsağa yapışan skoleks ile bağlantılı boyun kısmından gelişen proglottidler 2-3 ay içinde parazitin erişkin formunu almasıyla döngüsünü tamamlar.
[[Domuz tenyası]] 3 ile 5 metre arası uzunlukta olup skoleksinde [[rostellum]] ve [[çekmen]]ler barındırır. Proglotidler düzenli yapı ve dizilim gösterir. [[Sığır tenyası]] 6-10 metre arası uzunluktadır, skolekste sadece dört çekmeni bulunur, proglottidlerin yapı ve dizilimi düzensizdir. [[Balık tenyası]] ise 20 metreye kadar uzanabilmekte, bağırsağa sıkıca tutunabildiği halde baş kısmında çekmen ya da rostellum barındırmaz, proglottidleri çok düzenli ve sık dizilmiştir. Balık tenyasında iki ara konak vardır; Parazitin yumurtaları böceklerde ilk gelişimini, bu böceklerle beslenen tatlı su balıklarında ise esas gelişimini tamamlar. Balıkların tam pişmeden yenmesi ile de İnsan, Köpek, Ayı, Domuz, Yunus vb. gibi memeli hayvanların bağırsağında palazlanma imkanı bulur.
| |||