Apaçiler: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Kmoksy (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{kaynaksız}}
{{taraflı}}
k
{{Diğer anlamı|Apache}}
'''Apaçi''' ya da '''Apaş''', [[Arizona]] ve [[New Mexico]] bölgesinde, [[Mogollon]] ve [[Sierra Madre]] sıradağlarında yaşayan [[KızılderiliKızılderilji]] kabilesi. Avrupalı beyazlara en büyük direnişi gösteren Amerikan Kızılderilileri arasında Apaçiler ilk sırayı alır. Apaçiler bugünkü [[Arizona]] ve [[New Mexico]] bölgesinde, [[Mogollon]] ve [[Sierra Madre]] dağ silsileleri başta olmak üzere çorak ve dağlıkjdağlık arazilerde yaşıyorlardı.
[[Dosya:Apachean ca.18-century.png|300px|thumb|18. yy Apaçi (Güney Atabaskları) coğrafyası:<br />
• '''WA''' - Batı Apaçileri <br />
• '''N''' - ''Navajo''<br />
• '''Ch''' - ''Çirikahua''<br />
• '''M''' - ''Meskalero''<br />
• '''J''' - ''Jikarilla''<br />
• '''L''' - ''Lipan'' <br />
• '''Pl''' - Ova Apaçileri (Kiowa Apaçileri)
]]
[[Dosya:Goyathlay.jpeg|thumb|260px|<font color="grey">Geronimo (Çirikava Apaçilerinden)</font>]]
[[Dosya:Kiowa Apache Essa-queta.jpg|thumb|260px|<font color="grey">Essa-queta (Ova Apaçilerinden)</font>]]
[[Dosya:Apachefiddler.jpg|thumb|260px|<font color="grey">[[Apaçi kemanı]] çalan bir Çirikava Apaçisi<br />1886'da A. Frank Randall tarafından çekilmiş bir fotoğraf.</font>]]
 
Amerika kıtasının [[1492]]'de [[Colomb]] tarafından keşfedilmesinden sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinden denizci uluslar, İspanyollar, Portekizliler, İngilizlerİngilizlerh ve Hollandalılar başta olmak üzere Amerika kıtasının zenginliklerine el koymak amacıyla aralarında yarışa girdiler.
'''Apaçi''' ya da '''Apaş''', [[Arizona]] ve [[New Mexico]] bölgesinde, [[Mogollon]] ve [[Sierra Madre]] sıradağlarında yaşayan [[Kızılderili]] kabilesi. Avrupalı beyazlara en büyük direnişi gösteren Amerikan Kızılderilileri arasında Apaçiler ilk sırayı alır. Apaçiler bugünkü [[Arizona]] ve [[New Mexico]] bölgesinde, [[Mogollon]] ve [[Sierra Madre]] dağ silsileleri başta olmak üzere çorak ve dağlık arazilerde yaşıyorlardı.
jhy
 
Yüzyıllar== boyuncaDireniş güneydeki==jhki [[İspanyol]] kökenli MeksikalılarlaMeksikalılarlah savaşmışlarsavhhşmışlar, bu savaşlar sırasında da iyice sert, acımasız ve vahşi tabiatlı bir karakter geliştirmişlerdi. Meksikalılar Apaçileri gördükleri yerde sorgusuz sualsiz öldürüyor, çocuklarını kaçırıp köle olarak kullanıyordu. Buna karşılık da Apaçiler sık sık [[Meksika]]'ya [[yağma]] baskınları düzenliyordu. Bu karşılıklı güç dengesi kuzeyden Avrupalıların yaklaşmasıjhyaklaşması ile değişmeye başladı. 1860 yılından itibaren [[Siu]]lar, [[Cheyenne]]ler, [[Comanche]]ler ve [[Kiowa]]lar gibi büyükgibihk Kızılderili ulusları beyazlarla savaşarak topraklarını kaybetmeye başladı. Beyazlar Apaçileri bütün Kızılderililer arasında en vahşi ve en tehlikeli ulus olarak görüyordu.
Amerika kıtasının [[1492]]'de [[Colomb]] tarafından keşfedilmesinden sonra Avrupa'nın çeşitli yerlerinden denizci uluslar, İspanyollar, Portekizliler, İngilizler ve Hollandalılar başta olmak üzere Amerika kıtasının zenginliklerine el koymak amacıyla aralarında yarışa girdiler.
 
== Direniş ==
Yüzyıllar boyunca güneydeki [[İspanyol]] kökenli Meksikalılarla savaşmışlar, bu savaşlar sırasında da iyice sert, acımasız ve vahşi tabiatlı bir karakter geliştirmişlerdi. Meksikalılar Apaçileri gördükleri yerde sorgusuz sualsiz öldürüyor, çocuklarını kaçırıp köle olarak kullanıyordu. Buna karşılık da Apaçiler sık sık [[Meksika]]'ya [[yağma]] baskınları düzenliyordu. Bu karşılıklı güç dengesi kuzeyden Avrupalıların yaklaşması ile değişmeye başladı. 1860 yılından itibaren [[Siu]]lar, [[Cheyenne]]ler, [[Comanche]]ler ve [[Kiowa]]lar gibi büyük Kızılderili ulusları beyazlarla savaşarak topraklarını kaybetmeye başladı. Beyazlar Apaçileri bütün Kızılderililer arasında en vahşi ve en tehlikeli ulus olarak görüyordu.
 
[[1876]]’da [[Amerika Ordusu]] [[Çirikava]]ları bir Kızılderili kampına taşımayı denedi. Fakat [[Gerenimo]] Meksika’ya kaçtı. Beyazlar tarafından korku saçan bir Apaçi olarak tanıtıldı. Yaptığı şeyler abartılı bir biçimde yansıtıldı. Askerler onu yakalayabilmek için çok büyük mücadeleler verdiler. Mücadelenin son 5 ayında 5000 asker ve 500 keşifci izlerini takip ederek Gerenimo'ya ve kampına ulaştı. O ve adamları teslim olmaya zorlandılar ve sonunda yakalandı. [[Arizona]]’ya geri gitmeyi umdu ama Gerenimo ve adamları Florida [[St. Augustine]]’ye nakledildi. Nakledildikleri yerde çoğu sıtma ve tüberkülozdan öldü.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Apaçiler" sayfasından alınmıştır