Abazaca: Revizyonlar arasındaki fark

▲Abazaca, İber-Kafkas dillerinin Abhaz-Adige grubuna dahildir. Abhaz grubunu Abhaz ve Abaza şeklinde iki alt kısma ayırmak mümkündür. Abazaca iki aksana ayrılır: Aşuva (Tapanta) ve Aşķarava. Edebiyat ve yazım dili, çoğunluğun konuşmakta olduğu Aşuva aksanı üzerine kurulmuştur.

▲Abhaz-Adige grubunun alt kolu olan Abhaz-Abazacanın üçüncü kolu ise Apsuva diyalektidir. Bu diyalekt, Apsnı (Abhazya)’daki Abhaz-Abazalar tarafından kullanılmaktadır. Gerek Abhaz gerekse Abazalarının konuştukları diller, küçük farklılıkların dışında aynı­dır. Her iki taraf da birbirinin konuşmalarını anlayabilmektedir. Özellikle Aşķarava Abazaların aksanları, Apsua dialekti ile çok büyük benzerlik göstermektedir. Aşuva (Tapanta) diyalekti, Khubina-Albırğan ve Guım şeklinde iki şiveye ayrılır.

▲Abazacanın yazılı edebiyat ve gramerinin oluşumu 1932 yılına dayanmaktadır. Bu tarihte oluşturulan Latin esaslı Abaza alfabesi, 1938’e kadar kullanılmıştır. 1938 Kril esaslı olarak genişletilmiş Rus alfabesiyle değiştirilmiştir. Abazaca, Karaçay-Çerkes bölgesinde 1930’lu yıllardan başlayarak okul­larda ders olarak okutulmaya başlanmıştır. Abazaca alanında ilk sistemli çalışmalar yapan kişi, Abazaca’da olduğu kadar Adigece’ye de büyük emekleri geçen Tobil Talistan (1879-1956) olmuştur. Jır Hamid başta olmak üzere onu örnek alan sonraki kuşaktaki birçok idealist Abaza ay­dını, Tolestan’ın açmış olduğu yolda ilerlemişlerdir.