Vikipedi

Modülasyon: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
155.670 değişiklik
k Bot: Kaldırılıyor: ml:മോഡുലേഷന്‍ (strongly connected to tr:Kipleme)
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
155.670 değişiklik
k Bot: Ekleniyor: eo:Modulado (tekniko)
1. satır:
{{çift madde|KiplemeModülasyon}}
 
'''Kipleme''' veya '''[[modülasyon]]''', bir taşıyıcı [[sinyal]] ile bilgi sinyalini birleştirmektir.
'''Modülasyon'''. [[İletişim]] teknolojisinde ([[yayıncılıkta]]) kullanılan bir yöntem. Yöntem başlarda [[anten]] yoluyla yapılan yayınlar için öngörülmüş ise de, günümüzde kablolu, kablosuz her tür iletişimde kullanılmaktadır.
 
Çok alçak frekanslı sinyallerin (örneğin ses) çok uzak mesafelere gönderilmesi güçtür. Bu nedenle alçak [[frekans]]lı sinyalin, [[Radyo frekans|yüksek frekanslı taşıyıcı]] bir sinyal üzerine bindirilerek uzak mesafelere taşınması sağlanabilir. Bu olaya "kipleme" denir. [[Radyo]] ve [[televizyon]] yayınlarında sesin, radyo ve televizyon frekanslarıyla taşınmasına denir.
== Modülasyon gereği ==
 
Kiplemenin tersine de [[kip çözümü]] denir. Kip çözümü kiplenmiş ses ve taşıyıcı frekansın ayrıştırılmasıdır.
Yayıncılıkta ilke [[ses]], [[görüntü]] veya [[data]] gibi bir bilginin bir anten yardımıyla [[elektromanyetik]] dalga olarak çevreye yayınlanmasıdır. [[Mikrofon]] yardımıyla ses, [[kamera]] yardımıyla da görüntü [[elektrik]] sinyalleri haline getirilir. Fakat, bu sinyallerin olduğu gibi anten yardımıyla yayınlanması aşağıda belirtilen üç sebepten ötürü olanaksızdır.
 
{{tekno-taslak}}
a. Antenin fiziki boyutu yayınlanmak istenen sinyalin [[dalga boyu]] ile karşılaştırılabilir olmalıdır. Mesela, yansıtıcı yüzey üzerine monteli [[monopol]] antenin boyu dalga boyunun yaklaşık olarak dörtte biri olmalıdır. Oysa, ses sinyalinin dalgaboyu '''10 000 km''' ile '''20 km''' arasında değişir. Bu kadar uzun dalga boyları doğal olarak anten yoluyla iletişimin önünde engeldir. (Örnek ses için verilmiştir. Ama durum görüntü sinyali için de böyledir.)
 
b. Yukarıda verilen '''10 000''' ve '''20 km''' değerlerinden ilki kalın, ikincisi ince seslerin sınır değeridir. Bu sebepten, yayın sırasında anten boyunun program içeriğine göre durmadan değiştirilmesi gerekir. Çok kısa süre içinde, anten boyutunun durmadan değiştirilmesi teknolojik olanakların çok ötesindedir.
 
c. Öte yandan, çok sayıda alıcının izlenebildiği bir bölgede [[alıcı]]nın birbirine karıştırmadan bütün yayınları izlemesi gerekir. Oysa bütün yayıncıların yayınladıkları elektromanyetik sinyaller aynı alıcıya ulaşarak, yayını izlenemeyecek kadar karıştırırlar.
 
Çözüm için, modülasyon tekniği geliştirilmiştir. Modülasyonda ses veya görüntü sinyali yayınlanmaz. [[Radyo frekans]] (RF, yayın frekansı) denilen bir başka elektromanyetik dalga yayınlanır. Bu sinyal yüksek frekanslıdır .
 
Şayet '''f''' ile [[frekans]], '''c''' ile ışık hızı sabiti ve '''λ''' ile dalga boyu gösterilirse,
 
:<math>\mathbf{\lambda} = \frac{c}{f}</math>
 
Dalga boyu frekans ile ters orantılı olduğundan RF sinyalinin dalgaboyu ve dolayısıyla anten boyutu nispeten kısadır. Ayrıca, radyo frekans sinyalinin frekansındaki değişim frekansın kendine göre düşük olduğundan '''( < % 10 )''' anten fiziki boyutunu değiştirmeğe gerek kalmaz. Üstelik, her yayıncı farklı bir RF sinyali kullandığı için, alıcılar farklı RF sinyallerine ayarlanabilir ve farklı yayınlar karışma olmaksızın izlenebilir.
 
Doğal olarak, RF sinyalinin ses veya görüntü sinyali yerine kullanılması demek, RF sinyalinin ses veya görüntüye ilişkin bilgileri de taşıması demektir. İşte modülasyon ses veya görüntü bilgisinin RF sinyali tarafından taşınmasını sağlayan teknik düzenlemeye verilen isimdir. Bu düzenlemede, RF sinyalinin kimi özellikleri ses veya görüntü sinyali tarafından değiştirilir ki buna modülasyon denilir. Buna bir tür [[kodlama]] ya da [[kipleme]] de denilebilir.
 
== Modülasyon türleri ==
 
Modülasyon için iki temel yöntem vardır.
 
#[[Analog]] yöntem
#[[Sayısal]] (''digital'') yöntem
 
Halen sayısal yöntemler başta [[bilişim]] teknolojisi olmak üzere geniş bir uygulama alanına sahiptir ('''PSK, FSK, ASK, QSK''' gibi yöntemler). (Ancak, burada karasal yayıncılıkta kullanılan analog yöntemler söz konusu edilmektedir.)
 
Analog yöntemler şu şekilde sınıflandırılabilir:
 
:'''1'''. Sürekli dalga modülasyonu: RF taşıyıcısı sinüs sinyali olan yöntemler:
::'''a.''' [[Genlik Modülasyonu]] ('''GM''', Batı dillerinde '''AM''')
::'''b.''' [[Faz Modülasyonu]] ('''PM''')
::'''c.''' [[Frekans Modülasyonu]] ('''FM''')
:'''2'''. Darbe modülasyonu: Kısa darbelerle örnekleme alan yöntemler:
::'''a.''' Darbe genlik modülasyonu ('''PAM''')
::'''b.''' Darbe genişlik modülasyonu ('''PWM, PDM''')
::'''c.''' Darbe konum modülasyonu ('''PPM''')
::'''d.''' Darbe kod modülasyonu ('''PCM''')
 
== Sürekli dalga modülasyonu ==
 
RF taşıyıcı sinyal bir sinüs sinyalidir. Bir sinüs sinyali genel olarak şu şekilde gösterilir:
 
:<math>\mathbf{y(t)}= A \cdot sin(\omega \cdot t +\Phi)</math>
 
Burada '''A''' genlik, '''ω= 2•л•f''' açısal frekans ve '''Φ''' faz açısıdır. Sürekli dalga modülasyonunda bu üç parametre de bilgiye bağlı olarak kodlanabilir.
 
[[Dosya:Amfm3-en-de.gif|thumb|right|200px|Birinci şekilde modüle eden bilgi sinyali dalga şekli gösterilmiştir. İkinci şekilde genlik modüleli sinyalin, üçüncü şekilde ise frekans modüleli sinyalin dalga şekli gösterilmiştir.]]
 
En eski ve köklü modülasyon türü genlik modülasyonudur. Radyolarda uzun, orta ve kısa dalga bantlarında kullanılan modülasyon türü de budur.
 
Frekans modülasyonu, VHF2 bandından yapılan radyo yayınları ile televizyon ses yayınlarında kullanılır. Faz modülasyonu ise frekans modülasyonu yapan kimi devrelerde bir ara işlem olarak kullanılır.
 
Ayrıca yukardaki sınıflandırma daha da detaylandırılabilir. Genlik modülasyonunun çift yan bant modülasyonu ('''DSB'''), tek yan bant modülasyonu ('''SSB''') ve artık yan bant modülasyonu ('''VSB''') gibi alt türleri vardır. Genlik modülasyonu ile faz modülasyonunun aynı anda kullanılması ise [[Karesel Genlik Modülasyonu]] ('''QUAM''') olarak bilinir.
 
Gerek genlik gerekse frekans modülasyonunda farklı yayınların birbiri ile karışması, farklı RF taşıyıcı frekansları kullanmak suretiyle önlenir. Buna '''frekans paylaşımı ''(frequency multiplexing)''''' denir.
 
== Darbe modülasyonu ==
 
Darbe modülasyonunda bilgi sinyalinden kısa örnekler alınır. Örnek alma temposu, bilgi sinyalinin değişim temposundan çok daha yüksek olduğundan bu örnekler bilgi sinyalini ifade ederler. Şayet alınan örnekler genlik olarak kalırsa, bu modülasyon darbe genlik modülasyonudur. Ancak örnekler, genlik bilgisi darbe genliği sabit tutularak, darbe genişliği ile de iletilebilir. Bu tür modülasyon darbe genişlik modülasyonudur. Darbe konum modülasyonunda, darbelerin genliği ve genişliği aynıdır. Fakat bilgi sinyaline bağlı olarak, zaman eksenindeki yerleri kaydırılmıştır.
 
Yarı yarıya sayısal bir sistem sayılabilecek olan darbe kod modülasyonunda ise genlik bilgisi sayısal olarak kodlanmıştır.
 
Darbe modülasyonunda örnekler kısa süre içinde alınmaktadır. Bu sebeple örnekleme zamanı, birbiri ile karışmaması gereken bir kaç iletişim hattına birden tahsis edilebilir. Karışma, örneklerin farklı zamanlarda alınması suretiyle önlenebilmektedir. Bu tür paylaşıma '''zaman paylaşımı (''time multiplexing'')''' denilir.
 
== Ayrıca bakınız ==
 
* [[Genlik modülasyonu]]
* [[Frekans modülasyonu]]
* [[Mikser (elektronik)]]
* [[Karesel genlik modülasyonu]]
 
[[Kategori:Modülasyon| ]]
 
[[ar:تعديل]]
<!-- interwiki -->
[[be-x-old:Мадуляцыя]]
[[ar:تعديل الإشارة]]
[[bg:Модулация (техника)]]
[[ca:Modulació]]
[[bn:মড্যুলেশন]]
[[el:Διαμόρφωση]]
[[ca:Modulació (telecomunicacions)]]
[[hu:Moduláció]]
[[rocs:ModulaţieModulace]]
[[da:Modulation]]
[[de:Modulation (Technik)]]
[[el:Διαμόρφωση σήματος]]
[[en:Modulation]]
[[eo:Modulado (tekniko)]]
[[es:Modulación (telecomunicación)]]
[[eu:Modulazio]]
[[fa:مدولاسیون]]
[[fi:Modulaatio (elektroniikka)]]
[[fr:Modulation du signal]]
[[he:אפנון]]
[[hi:मॉड्युलेशन]]
[[hu:Moduláció (fizika)]]
[[id:Modulasi]]
[[it:Modulazione]]
[[ja:変調方式]]
[[kk:Автомодуляция]]
[[ko:변조]]
[[lt:Moduliacija]]
[[lv:Modulācija]]
[[mg:Fifanaraham-peo]]
[[ml:മോഡുലേഷൻ]]
[[ms:Pemodulatan]]
[[my:မော်ဒျူလေးရှင်း]]
[[nl:Modulatie (radio)]]
[[nn:Modulasjon]]
[[no:Modulasjon]]
[[pl:Modulacja]]
[[pt:Modulação]]
[[ro:Modulație]]
[[ru:Модуляция]]
[[sk:Modulácia (elektronika)]]
[[sr:Модулација]]
[[su:Modulasi]]
[[sv:Modulation]]
[[ta:குறிப்பேற்றம்]]
[[uk:Модуляція (фізика)]]
[[ur:تحویر]]
[[vi:Điều chế tín hiệu]]
[[zh:調變]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Modülasyon" sayfasından alınmıştır