İtalyan faşizmi: Revizyonlar arasındaki fark

 

=== Tarihçe ===

[[Benito Mussolini|Mussolini]], İtalyan Sosyalist Partisi’nin sendikalist kanadından geliyordu. Parti gazetesi ''L’Avanti''’nin redaktörleri arasındaydı. [[1915]] yılında Mussolini kendisi sosyalist partinin savaş karşıtı manifestosunu imzalamış olmasına rağmen ''Fasci d’azione rivoluzionaria'' örgütünü kurdu. Bu örgüt [[I. Dünya Savaşı]] sırasında İtalya’nın savaşa katılımı yolunda faaliyet gösterdi. Mussolini halen [[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]]’nun idaresinde bulunan [[Adriyatik Denizi]]’in doğu yakasını İtalya’ya dâhil etme amacının propagandasını yapıyordu. Bu faaliyetinin sonucunda sosyalist partiden çıkartıldı. Bu tarihten sonra sosyalist ve komünist hareketlerle onlara yakın işçi hareketlerine karşı şiddetli bir mücadeleye girişti. [[1919]]’da [[Milano]]’da ''1. Fascio di Combattimento'' kuruldu. Örgüt [[otorite|otoriter]] bir düzen ve [[Versailles Barış Antlaşması]]'nin İtalya lehine düzeltilmesini talep ediyordu. [[1919]]’da I. Dünya Savaşı’nda savaş pilotluğu yapmış olan yazar Gabriele D’Annunzio’nun [[Fiume]]’de (bugünkü [[Rijeka]]) ele geçirmesiyle [[korporatizm|korporatif]] bir sisteme, kitle gösterilerine ve faşizm tarafından devralınan sembolizme dayanan ilk ön-faşist rejim kurulmuş oldu. [[1920]]’den itibaren faşist hareket bir kitle hareketine dönüştü. Taraftarları arasında toprak sahipleri, küçük burjuvalar ve orta sınıf burjuvalar vardı. Politik karşıtlar ''Squadri'' adı verilen çetelerin terör eylemleri sonucu saf dışı bırakıldı. 1921 yılında tarihteki ilk faşist parti olan ''[[Ulusal Faşist Parti]]'' kuruldu. Partiyi destekleyenler arasında bürokrasi, kilise ve ordu bulunuyordu. Roma Yürüyüşü sonucu kral [[III. Vittorio Emanuele]], [[Mussolini]]’yi [[30 Ekim]] [[1922]]’de başbakan ilan etti.

[[Dosya:Mussd.jpg|thumb|left|270px|Mussolini ve İtalyan faşistler (1922)]]

Mussolini [[1925]]’te Sosyalist Parti'yi ve antifaşist örgütleri yasakladı ve kendi lider kültüyle diğer faşist diktatörlükler için bir model kurdu. Kendini ''[[Duce]]'' (lider) olarak adlandırıyordu. Ona göre Duce üniforması ve savaşçı görünümüyle bir halk adamı, bir işçi, bir baba, bir sporcu, kadınların bir kahramanı ve bir askerdi. Antik Roma’nın dünya imparatorluğu idealinden devralınan bir büyük devlet iddiası İtalyan faşizminin temel düşüncesiydi ve [[1935]]’te [[Etiyopya]]’nın yağmasına yol açtı. [[1938]] sonrası faşizm resmi olarak antisemitist bir politika sürdürdü.

 

Peş peşe gelen askeri başarısızlıklar sonucu [[1943]]’te Mussolini faşist devletin en yüksek yürütme organı olan Büyük Meclis tarafından görevinden alındı ve tutuklandı. Ancak Alman [[Waffen-SS]] kuvvetleri Mussolini’yi hapisten kurtardı. Mussolini Kuzey İtalya’da [[İtalyan Sosyal Cumhuriyeti]]’ni (''Repubblica Sociale Italiana'') ilan etti. Ancak başarılı olamadı. Daha sonra 28 Nisan 1945'de İtalyan komünistler tarafından idam edildi. Sonraki yıllarda ideolojisi İtalyan halkı tarafından utanç kaynağı olarak nitelendirilmiştir.

 

=== İtalyan Faşizminin Temel Özellikleri ===

 

=== İtalyan Faşizminin Alman Nazizminden Farkları ve Benzerlikleri ===

[[Dosya:Benito Mussolini and Adolf Hitler.jpg|220px|thumb|Mussolini ve Hitler]]