Fransa-Prusya Savaşı: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Ulusal Savunma Hükumeti, ateşkes reddi ve ateşkes, Paris kuşatması, Loire, kuzey ve doğu kampanyaları eklendi, yazım hataları düzeltildi |
|||
45. satır:
Kısa süre içinde Prusya ve Alman kuvvetlerinin, kısmen demiryollarının daha verimli kullanımı ve [[Krupp]] Çeliğinden mamül daha iyi topçuları nedeniyle üstün olduğu ortaya çıktı. Dünyanın en yoğun demiryolu ağı sıralamasında Prusya dördüncüydü, Fransa ise hemen ardından beşinci.<ref name=vanCreveld>In ''Supplying War: Logistics from Wallenstein to Patton'' (1977), Martin van Creveld argues that the significance of Moltke's use of railways has been somewhat exaggerated:
<blockquote>There is no doubt that the German siege and bombardment of Paris, involving as they did the concentration in a small space of very large masses of men and heavy expenditure of artillery ammunition, would have been wholly impossible without the railways. Also, the view that the German use of the railways to deploy their forces at the opening of the campaign as a supreme masterpiece of the military art is amply justified, though we have seen that this triumph was only achieved at the cost of disrupting the train apparatus before the war against France even got under way. Between these two phases of the struggle, however, the railways do not seem to have played a very important role, partly because of difficulties with the lines themselves and partly because of the impossibility of keeping the railheads within a reasonable distance of the advancing troops. Most surprising, however, is the fact that none of this had much influence on the course of operations, or indeed caused Moltke any great concern... (p.96)</blockquote></ref> Prusya ve Almanların Doğu Fransa'da süratle kazandığı bir dizi zafer; III. Napolyon'nun bütün ordusuyla ele geçirildiği [[Sedan Muhabere]]si ile 2 Eylülde sonuçlandı. Savaş sona ermeden Üçüncü Cumhuriyet 4 Eylül 1870 tarihinde Paris'te ilan edildi ve Fransız direnişi önce Milli Savunma
Alman orduları, Kuzey Fransa genelinde gerçekleşen 5 ay süren bir dizi muharebeler sonunda yeni oluşturulmuş Fransa ordularını mağlup etti. Uzun bir kuşatma ardından, Paris 28 Ocak 1871 tarihinde düştü. Fransız sıcak hava balonlarını vurmak için özel üretilmiş Krupp yapımı uçaksavarların, bu kuşatma sırasında ilk kez kullanımı dikkate değerdir. Bu tarihten hemen on gün önceyse; Alman devletleri Prusya Kralı himayesinde birleştiklerini ilan etmişler; birleşen Almanya bir ulus devlet olmuş; [[Alman İmparatorluğu]] (II. Reich) kurulmuştu. Tarihteki üçüncü ve sonuncu [[Frankfurt Antlaşması]] [[Paris Komünü]] sürerken; 10 Mayıs 1871'de imzalandı.
52. satır:
=== Nedenleri ===
Fransa-Prusya
Şansölyelikten istifa etmeye zorlandıktan sonra [[Otto von Bismarck]] kitabında şöyle yazar; "Ben birleşik bir Almanya için öncelikle bir Fransa-Prusya Savaşı olması gerektiğini biliyordum".<ref>Otto von Bismarck (A.J. Butler, trans.), ''Bismarck: The Man and the Statesman'', vol. 2, [http://books.google.com/books?id=xO_fCXolQd8C&pg=PA58#v=onepage&q&f=false page 58]. Originally published in 1898; reprinted in 2007 by Cosimo Classics of New York, New York.</ref> İmparator [[III. Napolyon]] ve Başbakan Émile Ollivier'nin iç siyasetteki sıkıntılarından kurtulmak istemeleri de Prusya'ya yönelik savaş ilanına katkıda bulundu.<ref>{{Kitap kaynağı|son=Wawro|ilk=Geoffrey|başlık=The Franco Prussian War|yıl=2003|yayımcı=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-58436-4}}</ref>
59. satır:
== Karşıt Güçler ==
Fransız Ordusu bir kısmı daha önce [[Kırım Savaşı]]'nda, [[Cezayir]]'de, [[İtalya]]'daki [[Fransız-Avusturya Savaşları]]'nda yer almış ve [[Meksika]]'da İkinci Meksika İmparatorluğu'na destek için gönderilenler dahil yaklaşık 400.000 düzenli askerden oluşuyordu. Piyadeleri o zamanlar dünyanın en modern seri üretim ateşli silahlarından biri olan arkadan dolumlu
Kabuğa temasla patlatılan çinko toplar ve patlayıcılarla ateşlenen Krupp Topu 4,500 metre (14,800 feet) menzile ve Fransızların namludan yüklemeli toplarına göre yüksek ateş gücüne sahipti. Prusya ordusuna Feld-Mareşal Helmuth von Moltke ve Prusya Genelkurmayı tarafından komuta edildi. Prusya Ordusu, görevi yalnızca operasyonel hareketi yönetmek, lojistik ile iletişimi düzenlemek ve genel savaş stratejisini belirlemek olan Genel Kurmayı ile Avrupa'da eşsizdi. Pratikte, diğer ordulardan farklı olarak kıta komutanı Prusya ordusunda çok daha önemli bir figürdü çünkü üstüne itiraz hakkı vardı. Bu nedenle, örneğin Veliaht Prens, babası Kralın itirazlarından çekinerek; General Leonhard Graf von Blumenthal'in önerilerine karşı çıkamamıştır.
Fransızlar hali hazırda güçlü bir orduya sahip olduğundan ve Prusya ve diğer Alman devletleri ordu yedeklerini seferber edebilmeleri haftalar alacağından; sayı ve deneyim üstünlüğü olan Fransız askerleri bu avantajlarını korudu. Chassepot tüfeklerini kullanan Fransız ordusu siper savaşını yeğleyerek
== Askeri Hareketlerin Özeti ==
69. satır:
Alman seferberliği Fransızların karışıklık ve gecikmeler içindeki durumuna tezattı. Birçok Fransız birimleri geç veya yetersiz malzeme ile cepheye ulaşırken; Almanya 14 Temmuz'da başlayan seferberlik çalışmalarıyla, 18 gün içinde ileri bölgeye 380.000 asker taşımayı başardı. Karşı karşıya gelen Alman ve Fransız orduları, sağ ve sol kanatlar olarak gruplandırıldı. 6 Ağustos 1870 tarihinde Wörth Muhabere'sinde konumunu yitirince; Fransız sağ (güney) kanat komutanı Mareşal Patrice MacMahon, batıya doğru geri çekilir. Aynı gün 64 km. Kuzeybatıda bulunan Fransız sol kanat komutanı Mareşal Achille Bazaine; Saarbrücken yakınlarından Metz Kalesinin batısına atıldı. Daha fazla gerilere çekilmesi 16 ve 18 Ağustosta gerçekleşen iki çarpışmayla (sırasıyla Mars-la-Tour ve Gravelotte Muhabereleri) Alman sağ kanadı tarafından engellenmesi; 29 Ekimde aç kalan ordusunu teslim etmek zorunda kalana kadar Metz savunma hattının arkasına sığınmasını mecbur bıraktı.
MacMahon tarafından komuta edilen ve Napolyon eşlik ettiği Fransız sağ kanadı, Bazaine'i kurtarmak için harekete geçti ama 31 Ağustos'ta Sedan Savaşı'nda Almanlar tarafından tuzağa düşürülerek kuşatıldı. Bir çember içine alınan, III. Napolyon ve MacMahon emrindeki 83.000 Fransız askeri ile 2 Eylül'de teslim oldular. Bu teslimiyet, hala Metz'de bulunan Bazaine'in savaşın sonunu belirleyen hayati kararı vermesine sebep oldu. Fransız direnişini naçar sürdüren; ulusal savunmanın yeni yönetimi imparatorun tahtını yitirdiğini ve Üçüncü Cumhuriyet'in kurulduğunu, 4 Eylül 1870'de ilan etti. 19 Eylül'de Almanlar Paris'i kuşatmaya başladı. Yeni
== Fransız Ordusu Hücumu ==
75. satır:
=== Saldırıya Hazırlık ===
[[Image:FrancoPrussianWarFrontierJuly1870.jpg|thumb|left|250px|Ortak sınır yakınındaki Alman ve Fransız ordularının Haritası 31 Temmuz 1870]]
28
Mareşal Adolphe Niel'ın savaş öncesi düzenlediği bir planda Thionville'den Trier'e doğru ve Ren Nehri'nin doğusuna güçlü bir Fransız saldırısını seslendirdi. Bu plan, General Charles Frossard ve Bartélemy Lebrun tarafından; Almanya sınırına yakın defansif
Maalesef Prusya seferberliği Genel Frossard'ın planladığından, çok daha hızlı oldu. Avusturya-Macaristan, Yedi Hafta Savaşı nedeniyle Prusyalılara hala kızgındı ama Fransız emellerine destek vermesi, Güneyli
==== Saarbrücken İşgali ====
Hazırlıklarını tamamlamadan Moltke kuvvetlerine tüm gücüyle bir saldırı başlatması istenen Napolyon, büyük iç baskı altındaydı. Tüm Ren
2 Ağustos'ta Alman sınırını geçerek, bir dizi saldırı yapan General Frossard'ın II.Kolordusu ve Mareşal Bazaine emrindeki III. Kolordu, Saarbrücken kentinde Prusya 40. Alay'a bağlı 16. Piyade Tümeni'ni zorlamaya başlamıştı. Chassepotlar, Dreyse tüfek karşısında kendini kanıtlamış; Fransız piyadeleri Saabrüken dolaylarında gerçekleşen bir dizi çatışmada meslektaşları Prusyalıları sistematik şekilde geriletmeyi başardı. Bununla birlikte
Moltke aslında bölgede üç orduya sahipti: General Karl Von Steinmetz komutasındaki 50.000
Prens Friedrich Karl komutasındaki 134.000 mevcutlu Prusya İkinci Ordusu Forbach-Spicheren hattı karşısındaydı ve Veliaht Prens Friedrich Wilhelm tarafından komuta edilen 120.000
==Prusya Ordusu İlerleyişi==
95. satır:
[[File:French soldiers in the Franco-Prussian War 1870-71.jpg|thumb|Fransız askerleri Fransa-Prusya Savaşında 1870–71]] Yakalanan Prusya askerleri ve yerel polis şefinden; İkinci Ordunun, Saarbrücken yakınlarındaki Wissembourg Kasabası'na sadece 48 km mesafede olduğunun öğrenilmesi üzerine, General Le Bœuf ve III. Napolyon savunma mevzilerine geri çekilmeyi kararlaştırdı. General Frossard, emir almadan, Saarbrücken'deki Rhine Ordusunu aceleyle Spicheren ve Forbach'a çekti.<ref>Wawro(2003), p. 95.</ref>
Artık Wissembourg yakınlarındaki Mareşal MacMahon, dört tümenini, olası Prusya işgaline karşı koymak için 32 km'lik bir alana yaydı. Kuvvetlerin bu organizasyonunda tedarik eksikliği vardı, her tümen temel ihtiyaç malzemelerini, kendisi de yardıma gereksinen ordu destek kolu ile birlikte gidermeye zorlanıyordu.. MacMahon'un 1. Tümen komutanı Auguste-Alexandre Ducrot idaresi durumu daha da
▲tümen temel ihtiyaç malzemelerini, kendisi de yardıma gereksinen ordu destek kolu ile birlikte gidermeye zorlanıyordu.. MacMahon'un 1. Tümen komutanı Auguste-Alexandre Ducrot idaresi durumu daha da köteleştirdi. MacMahon'un 2. Tümen komutanı General Abey Douay'a 1 Ağustosta şöyle söyledi "Bana ulaşan bilgiler düşmanın yakınımızda önemli bir gücünün bulunmadığı ve saldırgan bir amacı olmadığı yönünde"<ref>Howard(1991), pp. 100–101.</ref>İki gün sonra MacMahon'a aslında bulmadığı "bir düşman yazısında.. Bavyeralıların tehdidi sadece bir blöfmüş gibi görünüyor". Ducrot, Almanlar'ın saldırı olasılığını umursamadı; McMahon ordusunun diğer bölümlerini uyarma çabası başarısız oldu.<ref>Howard(1991), p. 101.</ref>
4 Ağustos 1870'de Fransa-Prusya Savaşı'nın ilk mermisi sıkıldı. Destek alamayan General Douay'ın I. Kolordusu bağlı, sınırı izlemekle görevlendirilmiş içinde süvariler de bulunan bir birliğe, Alman Üçüncü Ordusu pek de koordine olamadan, zorlanarak da olsa saldırıldı.
Gün ilerledikçe, kavgaya katılan bir Bavyera ve iki Prusya Kolordusuna bağlı birlikler ile çatışma daha da kızıştı ve Prusya topçusunun desteğiyle şehrin savunmasında gedikler açıldı. Chassepot'ların etkili uzun menzilli ateş gücü sayesinde; Douay, başlangıçta çok güçlü bir konumdaydı
Şehir içinde mücadele oldukça yoğun bir hale gelmiş, her kapıda bir ölüm-kalım kavgası sürmekteydi. Prusyalı piyadelerin hiç bitmeyen saldırısına rağmen 2. Tümen'in askerleri konumlarını korumayı başardı. Sonunda Wissembourg halkı Almanlar'a teslim oldu. Teslim olmayanlar arkalarında yakalanan 1000 erkek ve cephaneler bırakarak, batıya doğru geri çekildiler.<ref>Wawro(2003), pp. 101–103.</ref> Prusyalılar bu gelişmelerden yararlanmak için hazır görünüyordu ama Fransızlar büyüyen Prusya canavarına hala kördüler.
Satır 108 ⟶ 106:
[[Image:FrancoPrussianWar5to6Aug1870.jpg|thumb|right|250px|Prusya ve Alman ofansif hareketlerinin haritası, 5 Ağustos ve 6 Ağustos 1870]]
5 Ağustostaki Spicheren Muharebesi, Fransızların üç kritik yenilgisinden ikincisidir. Moltke başlangıçta planladığına göre; Bazaine'nin ordusunu [[Saar Nehri]]'nde tutarak 2. Orduyla önden ve 1. Ordu'yla sol kanadından vuracak, 3. Ordu ise arkadan saracaktı. Yaşlanan General [[Karl Friedrich Von Steinmetz | Karl Von Steinmetz]], çok istekli davranarak; [[Moselle]]'deki
pozisyonundan 1. Ordu güneyi önüne plansız hareket etti... Dosdoğru bir kasabaya doğru taşındı [[Spicheren]]'e, [[Prince Frederick Charles]] ileri süvari birimlerini kesene dek.<ref>Wawro(2003), p. 108.</ref>
Fransız tarafında Wissembourg felaketinden sonra planlama önemli bir şey oldu. General Le Bœuf, çok öfkeliydi, Saar üzerine saldırılmalı ve kayıplar telafi edilmeliydi. Ancak, bir sonraki karşılaşma için planlarını, somut gerçekler yerine duygular ve gurur belirledi; Intendant General Wolff, Le Bœuf'e ve onun kurmay heyetine söylediği gibi Saar ötesinde tedarik
Fransız ordusu General MacMahon emrinde Alman 3. Ordusu ile [[Wörth Muhharebe]]'sinde meşgulken, Steinmetz'in Alman 1. Ordusu batıdan Saarbrücken'e ilerleyişini tamamladı. Prens emrinde olan 2. Ordu'dan bir keşif birliği yakın kamp ateşleri tespitini ve Frossard ordusunun Spicheren kasabasının güneyindeki uzak bir platoya doğru hareketini; Almanlar Frossard'ın geri çekildiğine dair işaret kabul eder. Moltke'nin planı yine görmezden gelinir; her iki Alman ordusu Spicheren ve Forbach arasında tahkim edilmiş Frossard'ın Fransız 2'nci Kolordusu'na saldırır.
Satır 125 ⟶ 123:
İki ordu iki gün sonra 6 Ağustost 1870'de Wissembourg'a on mil(16 km)den daha az bir mesafede bulunan [[Wörth]] yakınında [[Fröschwiller]] köyünde yeniden çarpıştı, . Alman 3. Ordusu azalan askeri gücünü takviye ederek 140,000'den yukarı çıkardı. Fransızlar da takviye aldılar ama onların edinimi hayli yavaştı, rakam sadece 35,000'de kaldı. Sayı azlığına rağmen, Fransızlar Fröschwiller'in hemen dışında kurdukları savunma hatlarını koruyabildi. Öğleden sonra, her iki tarafta da kayıp sayısı 10.000'i bulmuştu ve Fransız Ordusu direnişi devam ettirme açısından çok daha kötü durumdaydı. Fransızlar adına gidişat oldukça vahimdi: Almanlar, Fransız savunma hattı merkezinde yer alan bir tepe üzerindeki Fröschwiller Köy'ünü aldılar. Zafer umudunu yitiren ve bir katliamla karşılaşmaktan korkan Fransız Ordusu Vosges Dağları ötesinde diğer Fransız güçlerine katılma umuduyla, batı yönünde başıboş geri çekildi. Alman 3. Ordusu dağılan Fransızları takip etmedi. Alsace'da kaldılar ve yavaş şekilde güneye yürüyerek, çevredeki Fransız savunma garnizonlarına saldırıp, yok ettiler.
Wörth Muharebesi savaş alanında yer almış 100.000'den fazla askeriyle Fransa-Prusya Savaşının ilk büyük muharebesidir. Ayrıca çeşitli Alman devleti askerlerinin ortak mücadele ettiği ilk
===Mars-La-Tour Muharebesi===
Satır 145 ⟶ 143:
18 Ağustosta, saat 8'de çarpışma başladığında Moltke'nin idaresindeki 1. ve 2. Ordular, Fransızlara göre avantajlı pozisyondaydı. Saat 12'de Genel Manstein öncü taarruzu başlattı 25. Piyade Tümeni'nin topçuları ile Amanvillers Köyü'ne. Ama Fransızlar tüm gece ve sabahın erken saatlerini tüfek çukuru ile siper kazarak ve mitralyöz ile toplarını gizlemekle geçirmişti. Nihayetinde Almanların genel ilerleyişinin farkına varan Fransızlar onlara muazzam bir ateşle karşılık verdiler. Başta Fransızlar üstün tüfekleri Chassepot ile savaşın favorisi görünüyordu. Ancak, Prusya topçusu da tamamı çelik arkadan yüklemeli Krupp silahları ile üstündü.
[[Image:Gravelotte.JPG|thumb|400px|left|
14:30'da, 1. Ordu komutanı General Steinmetz'in, VIII. Kolordusu tek taraflı olarak, Mance Ravine karşısında bulunan piyadelerinin ölümcül tüfek ve mitralyöz ateşiyle Fransız siperlerine taarruz başlattı. 15:00’da VII ve VIII Kolordularının etkili ateşi saldırıyı destekledi ama saat 16:00'da atak bitme noktasına gelir; bunun üzerine Steinmetz VII Kolorduya Birinci Süvari Tümeni'ni izleyerek ilerlemesini emreder. Saat 16:50'de, Prusyalıların güneyden taarruzları dağılma tehlikesi içindeydi ki 2. Ordunun 3. Muhafız Piyade Tugayı, St. Privat'da bulunan General Canrobert emrindeki Fransız birliklerine taarruz etti. 17:15'te Prusya 4. Muhafız Piyade Tugayı ve onu izleyen 1. Muhafız Piyade Tugayı ise 17:45'de bu saldırıya katıldı. Tüm Prusya saldırıları Fransız siperlerinden gelen ölümcül top ve tüfek ateşiyle mıhlandı. 18:15’de 1. Piyade Muhafız Tümeni sonuncusu 2. Piyade Muhafız Tugayı St. Privat'ya saldırı konusunda kararlıydı, Steinmetz da aynı kararlılıktaydı Mance Ravine karşında 1. Ordusunun son rezervleri ile. VI ve VII Kolorduların önemli bir kısmı saldırıyı sürdüremeyerek Resonville'e geri çekildi. 1. Ordunun püskürtülmesi üzerine Prens Frederick Charles, Canrobet'nin St. Privat'daki muhafız taarruzlarını etkisiz hale getiren savunmasına yönelik genel topçu atışlarını emretti. 19:00'da İkinci Ordunun II. Kolordusuna bağlı Eduard von Fransecky'nin 3. Tümeni Ravine karşına yayılıp
Satır 167 ⟶ 165:
Sonraki gün 2 Eylül'de, III. Napolyon teslim oldu ve 104.000 askeri ile tutsak alındı. Bu Prusyalılar için ezici bir zafer oldu; çünkü tüm Fransız Ordusunu esir almanın yanında liderleri de yakalanmıştı. Fransızların Sedan yenilgisi savaşın Prusyalılar lehine olacağına karar vermişti. Metz Şehri'nde bir Fransız ordusu silahsızlandırılarak, etrafları sarıldı ve Alman işgalinden koruyacak başka Fransız gücü yoktu. Bununla birlikte savaş daha beş aydan fazla sürecekti.
==Ulusal Savunma Hükûmeti==
İmparator III. Napolyon’un yakalandığı haberi Paris’e ulaşınca, Fransa İkinci İmparatorluğu; [[Louis Jules Trochu|General Trochu]], [[Jules Favre]] ve [[Léon Gambetta]] tarafından kanlı ama başarılı bir hükûmet darbesi ile 4 Eylül’de yıkıldı. İkinci Bonapartist monarşiyi kaldırarak, Üçüncü Cumhuriyet’e yol açacak olan Ulusal Savunma Hükûmeti liderliğinde cumhuriyet ilan edildi. Almanların elindeki III. Napolyon daha sonra serbest bırakıldı ve sürgüne gönderildiği İngiltere’de 1873’de öldü. Almanlar’ın Sedan zaferi sonrası, Fransız ordularının büyük kısmı savaş dışı kaldı, bir ordusu ise Metz’de silahsızlandırılarak, şehir içinde kuşatıldı ve ordunun lideri İmparator bizzat Almanlara teslim oldu.
Bu koşullar altında, Almanlar çatışmalara resmi bir son verecek ve barışa yol açacak bir ateşkes umuyordu. Prusya Başbakanı Bismarck, özellikle kısa sürede savaşın bitmesini istedi. Komşuları çok bir devlet olan Prusya için uzun süreli bir savaş başka bir gücün müdahalesi anlamına geliyordu ve Bismarck bu riski sınırlamak istemiştir. Başta barış kolay görünüyordu. Fransa’nın kurulan yeni yönetiminin savaşın sürdürülmesi ile ilgilenmeyip monarşinin savaş ilanından çark edeceği ve Barış yolunda yürüneceği umuduyla Bismarck yeni Fransız Yönetimini [[Château de Ferrières]]'de görüşmelere davet etti ve Alsace bölgesi taleplerini de içeren isteklerinin listesini sundu.
İlk başta, adilane bir çözüm görünür gibiydi: Almanlar, Fransa'nın yeni hükûmetinin devrik hükümdar tarafından ilan edilen savaşın devamına soğuk bakacağını tahmin ediyordu. Barışa yol açmak umuduyla, [[Otto von Bismarck]], Château de Ferrières'de düzenlenen müzakerelere yeni Fransız Hükûmetini davet etti ve [[Alsace]]'ı içeren sınırlı toprak talepleri gibi ılımlı bir şartlar listesi sundu. Almanların savunmak için yemin ettiği ([[Die Wacht am Rhein]] ve [[Das Lied der Deutschen]]); [[Renanya-Palatina]]’nın ([[Adolphe Thiers]], [[Ren krizi]]) 1840 yılından bu yana süre giden bir sorun olan Ren Nehri boyunca uzanan sınırı; ilave talepler oldu. Prusya yakın zamanda katoliklerin yaşadığı geniş alanlar elde etmişti ama bu gibi ek konuları, Bismarck talep listesine almamıştır.
===Ateşkesin reddi ve düşmanlığın devamı===
[[Image:ParisCafeDiscussion.png|left|thumb|325px|"Discussing the War in a Paris Café"(Parisdeki bir cafede savaş tartışılıyor)— 17 Eylül 1870’de ''Illustrated London News''da yayınlanan bir sahne]]
Güney Asya veya Afrika’daki koloni bölgelerinin Prusya’ya transferi yada tazminat ödenmesi uygun iken; 6 Eylül’de Milli Savunma Hükûmeti adına Jules Favre “ne bir kale, ne bir taş ne de bir inç toprak” verilmeyeceğini açıkladı."<ref>{{cite book|last=Craig|first=Gordon A.|title=Germany: 1866–1945|publisher=Oxford University Press|year=1980|pages=31}}</ref>. Cumhuriyet savaş ilanını yenileyerek ülkenin her tarafından asker toplamak amacıyla çağrı bulundu ve düşman unsurların Fransa dışına sürüleceği vaat etti. Bu koşullar altında Almanlar savaşa devam etmeliydi üstelik henüz karşısında ona karşı duracak bir karşı güç de yoktu. Fransız ordusundan arta kalanlar toplu halde Paris yakınlarında bulunuyordu. Alman liderleri Paris üzerine saldırarak düşman üzerinde baskı oluşturmaya karar verdiler. 15 Eylül’de Alman kuvvetleri Paris’in iyi tahkim edilmiş dış mahallerine ulaştı. 19 Eylül’de ise Metz’de yapıp sürdürdüğüne benzer biçimde, şehri kuşatıp abluka altına aldı.
Savaş patlak verdiğinde Avrupa halklarının ağırlıklı olarak favorisi Almanlardı. Mesela, çoğu İtalyan gönüllü olmak için [[Floransa]]daki Prusya büyükelçiliğine başvurdu ve bir Prusyalı diplomat [[Giuseppe Garibaldi]]’yi [[Caprera]]’da ziyaret etti. Bismarck’ın Alsace ile ilgili talepleri, İtalya’da dramatik bir değişikliğe yol açtı; buna en iyi örnek Paris devrimi sonrası Gribaldi’nin Movimento of Genoa’ya 7 Eylül 1870’de yaptığı açıklamaydı “Dün dedim ki Bonaparte’ın ölümüne dek savaş; Bugün diyorum ki Fransız Cumhuriyetine her koşulda yardım”.<ref>{{cite book|last=Ridley|first=Jasper|title=Garibaldi|publisher=Viking Press|year=1976|pages=602}}</ref>Daha sonra Fransa’ya giden Gribaldi Vosges Ordusunun komutasını aldı.
===Paris Kuşatması===
Paris Kuşatması (19 Eylül 1870 – 28 Ocak 1871) Fransa-Prusya savaşında Fransız ordularının nihai yenilgisini getirdi. 18 Ocak’ta yeni [[Alman İmparatorluğu]] [[Versay Sarayı]]’nda ilan olundu.[[File:Wernerprokla.jpg|thumb|left|Versay Sarayı Aynalar Salonunda Alman İmparatorluğu'nun ilânı, 18 Ocak 1871. (Anton von Werner'ın 1885'de resmettiği)]]
Alman kuşatması ile yüzleşince yeni Fransa hükûmeti yeni orduların oluşturulmasını talep etti. Bu yeni birlikler Paris’e yürüyüşe geçerek aynı anda çeşitli yönlerden Almanlar’a taarruz etti.. Buna ek olarak; Alman ikmal hatlarına saldırma amacıyla, siviller silahlanarak “[[Francs-tireurs]]” denen gerilla kuvvetleri oluşturdu. Bu gelişmeler sonucu Alman sivil halktan şehrin bombalanması için istekler geldi. Kuşatmayı yöneten General [[Leonhard Graf von Blumenthal]] ahlaki gerekçelerle bombardımanına karşı çıktı. Bu karşı çıkış Veliaht Prens ve Moltke gibi diğer üst düzey komutanlar tarafından da desteklendi. Hepsinin eşleri İngiliz’di ve sonuç olarak liberal İngiliz görüşlerinin etkisi altında kalmakla suçlandılar.
[[Image:Franco-Prussian War - Students Going to Man the Barricades - Illustrated London News Oct 1 1870.jpg|thumb|300px|"The War: Defence of Paris—Students Going to Man the Fortifications"(Paris direnişi-öğrenciler barikatları savunmaya gidiyor)—Paris Kuşatması'nın sembol resimlerinden biri]]
===Loire kampanyası===
Cumhuriyetçi hükûmet elçisi olarak Paris'den gönderilen Léon Gambetta, şehrin gazhanesinde [[havagazı]] ile şişirilmiş bir balon ile Alman hatlarını geçerek, yeni Fransız ordularını düzenledi. Sözde bir Alman "imha" planı hakkında haberler Fransızları çileden çıkardı ve yeni hükûmete verdikleri desteği güçlendirdi. Birkaç hafta içinde, 500.000 'den fazla asker olmak üzere toplam beş yeni ordu oluşturuldu. Bu durumu fark eden Almanlar, ciddi bir tehdit haline gelmeden olası yeni ordu oluşumlarını dağıtmak için birliklerinin bir kısmını Fransa’nın diğer [[Fransa'nın illeri|iller]]ine gönderdi. Almanlar tüm Fransa’yı işgal etmeğe hazır değillerdi; bu onları fazla esnetmiş olacak ve savunmalarını zayıflatacaktı.
10 Ekim’de: [[Orléans]] yakınlarında iki cumhuriyet arasında çatışma başladı. Başta Almanlar kazanıyordu ama Fransızlar 9 Kasım’de Coulmiers’de takviye kuvvetleri ile Almanları alt etmeyi başardı. Metz Kuşatması sonrası iyi eğitimli ve savaş deneyimleri de olan 100.000den fazla Alman askeri Alman Güney Ordusu’na katılmıştı. İşte bu takviye kuvvet 4 Aralık’da Fransızları Orléans’ı terk etmeye zorladı; 10-12 Ocak arasında gerçekleşen Le-Mans Muharebesine dek.
Kuzey Fransa’da faaliyet gösteren ikinci bir Fransız ordusu geriye dönerek 27 Ekim 1870’de [[Amiens]] yakınlarına daha sonra [[Bapaume]]’e 3 Ocak 1871’de ve [[St. Quentin]]’e ise 13 Ocak’da ilerledi.
===Kuzey kampanyası===
[[File:Bapaume-tableau-Faidherbe.jpg|thumb| Bapaume Muharebesi 2 – 3 Ocak 1871’de Biefvillers-lès-Bapaume ve Bapaume çevresinde gerçekleşti; Prusya ilerleyişi “Armée du Nord’’un başındaki General Louis Léon César Faidherbe tarafından durduruldu.]]
Loire Ordusu’nun yenilgisi ile Gambetta, [[Louis Faidherbe|General Faidherbe]]’ün Kuzey Ordusuna döndü. Kuzey Ordusu Ham, La Hallue ve [[Amiens]]’de birkaç küçük zafer elde etmişti; Kuzey Fransa’yı bir kemer gibi saran kaleler nedeniyle iyi bir koruması da vardı üstelik Faidherbe’nin adamlarına izole Alman birliklerine hızlı saldılar yapmasına ve bunun ardından kale kemerinin arkasına sığınmalarına da olanak sağlıyordu. [[Lille]]’in ordu donatım fabrikalarına ulaşım imkânına rağmen Kuzey Ordusu ağır tedarik sıkıntısı çekiyordu ve zaten yetersiz sayıda ve moralsiz olan askerlerini elinde tutmakta zorlanıyordu. Ocak 1971’de Gambetta, Faidherbe’ü ordusunu ilerleterek Prusyalılar ile açıkta bir meydan savaşı yapmaya zorladı. Ordu moral, tedarik sorunları ve berbat hava koşulları nedeniyle oldukça zayıftı ve asker kalitesi de düşüktü. Batı Afrika kampanyalarında yıllar süren savaşlar sonucu hayli bozuk olan sağlığı General Faidherbe’nin bizzat çatışmaya girmesine engeldi. St. Quentin Muharebesinde Kuzey Ordusu ağır bir yenilgiye uğradı ve dağıldı; Prusya askerleri tarafından bırakılan binlercesi ise Doğu’ya yerleşti.[[File:PD 204 - SAINT-QUENTIN - Les Prussiens sur la Grand'Place en 1871.JPG|thumb|St. Quentin işgali]]
===Doğu kampanyası===
Loire’daki Fransız ordusunun yok edilmesi sonrası Loire Ordusundan kalanlar [[Charles Denis Bourbaki|Charles Bourbaki]] komutası altında Doğu Ordusu’nu oluşturmak için toplandı. Son bir girişim olarak Fransa kuzeydoğusundaki Alman ikmal hatlarını kesmek ve kuşatma altındaki [[Bellfort]]daki Fransız direnişçilerini rahatlatmak amacıyla Bourbaki ordusunu kuzeye ilerletti.
Lisaine Muharebesi’nde, Bourbaki’nin adamları General [[Karl Wilhelm Friedrich August Leopold, Count von Werder|August von Werder]] komutasındaki Alman hatlarını kırmada başarısız oldu. Alman Güney Ordusu gelmesiyle General [[Edwin Freiherr von Manteuffel|von Manteuffel]], Bourbaki’nin ordusunu İsviçre sınırı yakınlarındaki dağlara doğru sürdü. Olası imha karşı karşıya kalan bu bozulmamış son Fransız ordusu sınırı geçdi ve tarafsız İsviçre’nin Pontarlier yakınında silahsızlandırılarak hapsedildi.
===Ateşkes===
28 Ocak 1871 tarihinde, Paris merkezli Ulusal Savunma Hükûmeti Prusyalılar ile ateşkes yapmak istediğini açıkladı. Paris açlık içindeydi ve Gambetta’nın orduları bir felaketten ötekine koşuyordu; nihayet Fransız dışişleri bakanı [[Jules Favre]] Bismarck ile barış koşullarını görüşmek üzere 24 Ocak'ta [[Versay Sarayı|Versay]]’a gitti. Bismarck, ablukanın kaldırılmasını kabul etti ve gıda konvoylarının(Alman ordusuna milyonlarca erzak taşıyan trenler dâhil) hemen Paris’e girmesine izin verdi. Ama bunun şartı Milli Savunma Hükûmeti’nin Prusyalılara Paris’i çevreleyen birçok önemli kaleyi teslim etmesiydi. Surlar olmadan, Fransız Ordusu’nun Paris savunması artık mümkün olamayacaktı. Paris kamuoyu, Prusyalılara teslim olmayı veya herhangi bir imtiyaz vermeye şiddetle karşı olmasına rağmen Hükûmet şehri daha uzun süre tutamayacağının ve Gambetta ordularının asla Paris’e yardım yolunu açamayacağının farkındaydı. 25 Ocak’ta Başkan [[Jules Trochu]] istifa etti ve yerini alan [[Jules Favre]] iki gün sonra Versay’da teslim antlaşmasını imzaladı ve ateşkes geceyarısından sonra yürürlüğe girdi. Bir çok kaynakta belirtildiğine göre; Paris çevresinde silahlar gece yarısı sustuğunda arabasıyla Paris’e dönüş yolundaki Favre, göz yaşları dökmüş ve kızının kollarına yığılmıştı.
Tours’da Gambetta, 30 Ocak tarihinde Hükûmet’in teslim olduğunu haber aldı. Öfkelendi, teslim olmayı reddetti ve Orleansdaki Alman güçlerine hemen bir saldırı başlattı; edilebileceği gibi başarısız oldu. Parisli diplomatlardan oluşan bir heyet Gambetta ile görüşmek için 5 Şubat günü trenle Tours’a geldi. Ertesi gün Gambetta görevinden istifa ederek birliklerini Uusal Savunma Hükûmetine teslim etti ayrıca Fransa genelinde derhal silah bırakılması emredildi.
{{CommonsKat|Franco-Prussian War}}
| |||