Keskin nişancı: Revizyonlar arasındaki fark

Birçok [[polis]] departmanı, özel eğitimli ekiplerinde keskin nişancılara yer verir.<ref name="cbssniper">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.cbsnews.com/stories/2001/01/25/60II/main267184.shtml | başlık = The Sniper, SWAT Teams Grow In Number | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = CBS News }}</ref> Genellikle deneyimli [[Avcılık|avcılar]] da keskin nişancılarla benzer yeteneklere ihtiyaç duyarlar. İngilizcede keskin nişancılar için kullanılan "sniper" terimi de avcılar için görüp vurması çok zor olan [[su çulluğu]] (İngilizce: ''snipe'') kuşundan türetilmiştir.<ref name="etymology">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.etymonline.com/index.php?l=s&p=29 | başlık = Online Etymology Dictionary - Snipe | erişimtarihi = 2007-09-27 | yayımcı = Etymonline.com }}</ref>

Standart ordu eğitimlerinde çoğu asker 200 ila 300 metre mesafeden atışlarının yarısında hedefi vurmak üzere eğitim alır.<ref name=GS /> Çok iyi eğitilmiş askerler, örneğin [[Amerika Birleşik Devletleri Deniz Piyade Kolordusu|ABD Deniz Piyadeleri]] askerleri 400 ila 500 metre uzaktan atışlarının yarısında hedefi vurabilir.<ref name="USMCQual">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.usmcweapons.com/articles/m16/m16%20Qual/currentcourse/currentm16qual.html | başlık = USMC M16 range qualifications | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = United States Marine Corps. }}</ref> Ama bir keskin nişancı 800 metre uzaktan her atışında hedefi vurmak üzere eğitilmiştir.<ref name=QBU88>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.sinodefence.com/army/small_arms/qbu88.asp | başlık = QBU88 | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Sinodefence.com }}</ref><ref name=CAPrecision>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.army.forces.gc.ca/cfb_gagetown/news/newsroom/documents/2002/BG02008_e.doc | başlık = Top Shot Long Range Sniper Weapon | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Armed Forces of Canada }}</ref>

Bazı keskin nişancılar, hedefin elindeki bir cismi vuracak kadar isabetli atışlar yapmak üzere eğitilmişlerdir.<ref name=hand>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://gizmodo.com/gadgets/cold_blooded/badass-sniper-cleanly-shoots-the-gun-out-of-a-crazy-mans-hand-291329.php?autoplay=true | başlık = Badass Sniper Cleanly Shoots the Gun Out Of A Crazy Mans Hand | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Gizmodo }}</ref> Bu tarz atışlar, özellikle uzak mesafelerde çok iyi nişan almayı gerektirir. Rüzgâr hızındaki değişimler, hedeften metrelerce sapmaya sebep olabilir. Bu sebeple keskin nişancılar rüzgârın [[mermi]] uçuşundaki etkilerini hesaba katmak zorundadırlar.<ref name=Matt>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.thesun.co.uk/sol/homepage/news/article158181.ece | başlık = Matt's Shot in a Million | erişimtarihi = 2008-06-13 | yayımcı = ''[[The Sun]]'' | tarih = 2003-04-05 | ilk = Nick | son = Parker }}</ref> Ayrıca [[yer çekimi]] sebebiyle keskin nişancının attığı mermiler uçuş sırasında bir [[parabol]] çizecektir.<ref name=GSU>[http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/Hbase/grav.html Hyperphysics, by Georgia State University] on bullet drop. Erişim tarihi 10 Ekim 2008</ref> Bu sebeple keskin nişancı hedefin daha üstüne nişan alır.<ref name=GSU />

Keskin nişancılar genellikle rüzgârın etkisini azaltmak için daha ağır mermiler kullanır. Bu mermileri yeterli namlu çıkış hızına ulaştırmak için kullanılan barut miktarı diğer mermilere kıyasla daha fazladır<ref name=HeavyBullet>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.theoutdoorwriter.com/shooting/heavy_bullet.htm | başlık = The Heavy Bullet Advantage]. The Outdoor Writer, | erişimtarihi = 2008-10-10 }}</ref> ve bu mermiler daha yüksek hızla namludan çıkarlar. Bu sayede hedefi hareket etmeden vurmak ve yer çekimi ile rüzgârın etkisini azaltmak mümkün olur.<ref name=GSU/><ref name=HeavyBullet/> Ayrıca, daha büyük ve daha hızlı mermiler hedefi vurdukları zaman daha fazla zarar yaratırlar.<ref name=Utah>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://library.med.utah.edu/WebPath/TUTORIAL/GUNS/GUNBLST.html | başlık = University of Utah Medical Library | erişimtarihi = 2008-10-10 }}</ref>

Keskin nişancılar genellikle düşmana görünmeyi engellemek için kamuflaj kıyafetleri giyerler<ref name=Deception>Jon Latimer, ''Deception in War'', London: John Murray, 2001</ref> ve çoğu zaman yüzlerini yeşil ya da siyaha boyayarak parlamasını engelleyip çevreye uyum sağlarlar.<ref name=HowCamo>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://science.howstuffworks.com/military-camouflage.htm | başlık = How Stuff Works: Military Camouflage | erişimtarihi = 2008-10-10 }}</ref> Ayrıca bazen, ortama özel olarak çevrelerindeki çeşitli bitkilerin [[yaprak]]ları ile hazırladıkları "ghillie suit" olarak adlandırılan özel kıyafetler kullanırlar.<ref name=Ghillie>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.ghilliesuitsonline.com/ghillie-history.html | başlık = Ghillie history at ghilliesuitsonline.com | erişimtarihi = 2008-10-10 }}</ref> Bu kıyafetler keskin nişancıyı saklamakta çok etkilidir.<ref name=Ghillie/> Çoğu zaman keskin nişancı, hemen yanında ayakta duran bir asker tarafından bile görülemez.<ref name=Ghillie2>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.ghillie.com/rules.htm | başlık = Ghillie.com: 9 Rules to buying a Ghillie Suit | erişimtarihi = 2008-10-10 }}</ref> Keskin nişancılar farklı çevre şartlarında o ortama uygun farklı kıyafetler kullanarak düşmandan saklanırlar.<ref name=MYO>[http://www.hextr.com/make.html Hextr: Make your own ghillie suit] Erişim tarihi 10 Ekim 2008</ref>

[[Polis]] keskin nişancıları kamuflaja askerî nişancılar kadar önem vermezler, çünkü polis nişancılarının asıl görevi suçludan gizlenmek değil, isabetli atışlar yapmaktır.<ref name="cbssniper"/><ref name=PoliceRoof>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.abc.net.au/news/photos/2007/09/06/2025679.htm | başlık = Police sniper watches from roof, Sydney | erişimtarihi = 2008-05-04 | yayımcı = Australian Broadcasting Corporation | tarih = 2007-09-06 }}</ref> Ancak bazı durumlarda polis nişancılarının da suçludan gizlenmeleri gerekir, bu yüzden polis keskin nişancılarına da gizlenme eğitimi verilir.<ref name=Gastonia>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.cityofgastonia.com/city_serv/police/teams/SniperPage.cfm | başlık = Gastonia Police Department - Sniper School | erişimtarihi = 2008-05-04 }}</ref>

Keskin nişancılar, [[nişancı tüfeği]] (İngilizce: ''sniper rifle'') olarak adlandırılan özel [[tüfek]]ler kullanırlar. Bu tüfekler, normal tüfeklerden çok daha isabetlidir.<ref name=GunRu/> Neredeyse tüm nişancı tüfekleri [[nişancı dürbünü]] olarak adlandırılan, uzaktaki hedeflere daha kesin nişan almayı sağlayan özel dürbünlere sahiptir. İki farklı nişancı tüfeği türü vardır, bunlardan ilki atılan her mermiden sonra kurma kolu ile tüfeğin tekrar kurulmasını gerektiren kurmalı tüfekler<ref name=M110>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.militaryfactory.com/smallarms/detail.asp?smallarms_id=246 | başlık = M110 Semi-automatic Sniper System | erişimtarihi = 2008-10-02 | quote = "As a semi-automatic weapon with no bolt-handle to operate, the sniper need not be distracted with the operation of loading the next round into the chamber." | yayımcı = Military Factory }}</ref> ve tetik her çekildiğinde bir mermi atan ve kendini yeniden kuran yarı otomatik tüfekler.<ref name=M110 /> Tetik çekili tutulduğu sürece [[mühimmat]] bitene dek kesintisiz ateş eden tam otomatik tüfekler, nişancı tüfeğine dönüştürüldükleri nadir durumlar dışında keskin nişancılar tarafından kullanılmazlar. Bu nadir durumlardan biri, ABD Ordusu tarafından Vietnam Savaşı'nda kullanılan nişancı dürbünü takılmış ağır makineli tüfeklerdir. Örneğin ABD Deniz Piyadesi keskin nişancısı Carlos Hathcock'un Browning M2 ağır makineli tüfeğiyle Şubat 1967'de 2.300 metreden yaptığı öldürücü atış,<ref name="Hathcockshot">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.marines.mil/marinelink/mcn2000.nsf/lookupstoryref/2007329115513 | başlık = Range complex named after famous Vietnam sniper | erişimtarihi = 2008-03-24 | yayımcı = Marine Corps News | tarih = 29 Mart 2007 | yazar = Lance Cpl. George J. Papastrat }}</ref><ref name="Hathcockshota">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.globalsecurity.org/military/systems/ground/sniper.htm | başlık = Sniper Rifles | erişimtarihi = 2008-03-24 | yayımcı = GlobalSecurity }}</ref><ref name="Hathcockshotb">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.grunt.com/scuttlebutt/corps-stories/heroes/carloshathcock.asp | başlık = Marine Corps Sniper Carlos N. Hathcock II | erişimtarihi = 2008-03-24 | yıl = 2006 | yazar = Sgt. Grit }}</ref> Mart 2002'de Afganistan'da görev yapan Kanada'lı Rob Furlong'un 2,430 metrelik atışına<ref name="canadasniper">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://stupidbeaver.com/world-longest-distance-kill-2430-meters15-miles/ | başlık = World longest distance kill - 2,430 meters (1.5 miles) | erişimtarihi = 2008-03-24 | yayımcı = Stupid Beaver | yıl = 2007 | ay = Nisan }}</ref> kadar dünya rekoruydu. Gelişen tüfek teknolojisi ve keskin nişancı eğitimleri sayesinde gerçek bir nişancı tüfeğinin bu rekoru kırması mümkün olmuştur.<ref name=Hathcockshota/>

Genellikle kurmalı tüfekler, yarı otomatik modellere kıyasla daha uzun menzile ve isabet oranına sahiptir,<ref name=GunRu>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://world.guns.ru/sniper/sn00-e.htm | başlık = Modern Firearms - Sniper Rifles - Intro | erişimtarihi = 2008-10-01 | yayımcı = Guns.ru }}</ref> ancak her yeni merminin elle yüklenmesi gereksinimi yüzünden atış hızları nişancının tetik çekme hızına bağlı olan yarı otomatiklere göre daha düşüktür. Yakın mesafelerde veya nişancının ilk merminin ardından hemen ikinciyi ateşlemesi gereken durumlarda yarı otomatik tüfekler tercih edilir.<ref name=M110 />

Keskin nişancı tüfekleri, tabancalarda kullanılan 0,22 [[inç]]lik (5,59 mm) .22 LR gibi küçük mermilerden, [[M2 Browning]] ağır makineli tüfeklerde kullanılan 0,5 inçlik (12,7 mm) .50 BMG mermilerine kadar değişik [[kalibre]]lerde olabilir.<ref name=GunRu/> .22 LR gibi küçük mermiler genellikle bir susturucu ile beraber yakın mesafede hızla sokak ışıklarını söndürmek veya küçük hayvanları vurmak için kullanılır.<ref name=GunRu /> Bu tip küçük mermiler, uzun mesafeli atışlarda kullanmak veya insan boyutlarında hedefleri durdurmak için yeterli güce sahip değildirler.<ref name=TacBrief>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.firearmstactical.com/briefs31.htm | başlık = Tactical Briefs, February/March 2000 | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Firearms Tactical }}</ref> Tam tersine .50 BMG gibi büyük mermiler, zaman zaman hafif araç ve ekipmanı uzaktan tahrip etmek için de kullanılan çok büyük ve ağır nişancı tüfeklerinden ateşlenirler; bu tip tüfekler 1,5 km üstünde menzilden hedefleri vuracak isabet oranına ve güce sahiptirler, ancak kısa mesafede kullanışsız, genel kullanım için ağır ve pahalıdırlar.<ref name=DefNews>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.defensenews.com/osd_story.php?sh=VSDF&i=3581214 | başlık = Eurosatory news | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Defense News }}</ref>

Keskin nişancılar, yakın mesafede bile düşmandan gizlenmekte çok iyi olmaları sayesinde, çoğu kez ordu için gözcüler olarak kullanılmıştır.<ref name=GS>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.globalsecurity.org/military/systems/ground/sniper.htm | başlık = Global Security: Sniper Rifles | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Global Security }}</ref> Keskin nişancılar, tüfeklerindeki [[dürbün]] sayesinde diğer askerlerden daha iyi gözlem yapabilirler.<ref name=GS/> Diğer askerlerden daha iyi eğitimli olan keskin nişancılar diğer askerlere kıyasla daha ayrıntılı gözlemler yaparlar.<ref name=KIMS>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://science.howstuffworks.com/sniper10.htm | başlık = KIMS Training at U.S. Army Ranger Sniper School | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = How Stuff Works }}</ref> Keskin nişancılar genellikle bir gözlemci/hedef saptayıcı ve bir nişancıdan oluşan iki kişilik takımlar halinde çalışırlar.<ref name=Spotter>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://science.howstuffworks.com/sniper2.htm | başlık = How Stuff Works: Spotters and Sniper Teams | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = How Stuff Works }}</ref> Hedef saptayıcı nişancı için hedefleri bulur ve nişancının ıskalaması halinde ikinci atışın ayarlanmasına yardımcı olur.<ref name=Spotter/> Hedef saptayıcı aynı zamanda yakın mesafeden gelen düşmana karşı nişancıyı korur,<ref name=Spotter/> ayrıca telsiz iletişim kullanarak diğer askeri birliklerle haberleşir ve keskin nişancının zarar veremeyeceği hedefler için hava ve [[top]]çu bombardıman destek sağlar.<ref name=SniperAtWar>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://books.google.com/books?id=QnmyjViuPrUC&pg=PA164&lpg=PA164&dq=sniper+spotter+airstrike&source=web&ots=j7qmwk_Zkh&sig=fRvSZtOq5uMZ_5PGhMWSKD62hQw&hl=en&sa=X&oi=book_result&resnum=4&ct=result | başlık = The Sniper at War: From the American Revolutionary War to the Present Day by Michael Haskew | erişimtarihi = 2008-10-10 | tarih = Macmillan, 2005 }}</ref> Bu sayede diğer birlikler daha güvenli biçimde ilerleyebilir.

[[I. Dünya Savaşı]] sırasında, özel keskin nişancı tüfekleri yoktu. Bunun yerine, keskin nişancılar üzerine nişancı dürbünü monte edilmiş normal tüfekler kullanıyordu.<ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.firstworldwar.com/weaponry/rifles.htm | başlık = Snipers in WWI | erişimtarihi = }}</ref>

[[II. Dünya Savaşı]] sırasında keskin nişancılar daha sık görülmeye başlandı, hatta mücadelenin önemli bir parçası oldu. [[Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği|Sovyet]] ordusunun her takımına bir keskin nişancı ya da 'atıcı' eklenmişti. Kamuflaj taktikleri bu süreçte geliştirilmiştir. Sovyet keskin nişancılar en çok [[Stalingrad Savaşı]] sırasında yararlı oldu. Vasili Zaytsev adındaki Rus keskin nişancısının 240 civarında Alman askeri öldürdüğü iddia edilmiştir.<ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://wio.ru/galgrnd/sniper/sniper.htm | başlık = top WWII snipers | erişimtarihi = 2008-10-13 }}</ref>

Keskin nişancılar çoğu [[video oyunu]]nda seçkin askerler olarak kullanılırlar. Bir nişancı tüfeği ile karşıdakini [[baş]]ından vurmak öğrenmesi zor bir yetenektir. ''[[Phone Booth]]'' ve ''[[Vantage Point]]'' gibi bazı [[film]]lerde [[Suikast|suikastçılar]] keskin nişancı tüfekleri kullanırlar.<ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://movies.nytimes.com/mem/movies/review.html?res=9F06E6DE1638F937A35757C0A9659C8B63 | başlık = Phone Booth (2003) Film Review; When a Sniper Calls the Shots | erişimtarihi = 2008-10-13 | çalışma = New York Times | tarih = April 4, 2003 | yazar = Stephen Holden }}</ref><ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.washingtonpost.com/wp-srv/entertainment/movies/reviews/enemyatthegateshowe.htm | başlık = A Riveting War Within a War | erişimtarihi = 2008-10-13 | tarih = 16 Mart 2001 | yazar = Desson Howe | iş = The Washington Post }}</ref> Ekim 2002'de [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'nin [[Virginia]] ve [[Maryland]] eyaletlerinde iki kişinin yakalanana dek bir ay boyunca diğer insanlara ateş etmesi<ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://archives.cnn.com/2002/US/11/07/sniper.case/index.html | başlık = Sniper suspects sent to Virginia for trial | erişimtarihi = 2008-10-13 | yayımcı = CNN | tarih = November 8, 2002 }}</ref> gibi bazı olaylar sebebiyle keskin nişancılar medyada kötü bir şöhrete sahiptir.

Bazı keskin nişancılar yüzlerce düşman askeri öldürmeleri ile tanınmışlardır. Bu nişancılara örnek olarak [[Vietnam Savaşı]]'nda görev yapan Carlos Hathcock<ref name="Hathcockshot"> {{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.marines.mil/marinelink/mcn2000.nsf/lookupstoryref/2007329115513 | başlık = Range complex named after famous Vietnam sniper | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Marine Corps News | tarih = 29 Mart 2007 | yazar = Lance Cpl. George J. Papastrat }}</ref> verilebilir. Hathcock aynı zamanda en uzak mesafeden (2.300 metre) öldürücü atış yapma rekorunu da uzun süre elinde tutmuştur.<ref name="Hathcockshota" /><ref name="Hathcockshot" /><ref name="Hathcockshotb">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.grunt.com/scuttlebutt/corps-stories/heroes/carloshathcock.asp | başlık = Marine Corps Sniper Carlos N. Hathcock II | erişimtarihi = 2008-10-02 | tarih = 2006 | yazar = Sgt. Grit }}</ref> Bu rekor [[Afganistan Savaşı]]'nda 2.430 metrelik atışıyla Kanada'lı keskin nişancılar tarafından kırılmıştır.<ref name="canadasniper">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.snipercountry.com/articles/killingshot_2430metres.asp | başlık = Killing shot made at distance of 2,430 metres | erişimtarihi = 2008-10-02 | yayımcı = Canadian Press | tarih = 30 Aralık 2003 }}</ref> Diğer keskin nişancılar yaptıkları çok zorlu atışlarla tanınırlar. Örneğin İngiliz keskin nişancı Matt Hughes, [[Irak Savaşı]]'nda sert rüzgâr altında 860 metreden düşmanının 17 metre soluna nişan alıp ateş ederek öldürücü bir atış yapmıştır.<ref name=Matt /><ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.timesonline.co.uk/tol/news/world/iraq/article1126984.ece | başlık = Sniper tells of long-shot success | erişimtarihi = 3 Şubat 2008 | tarih = 5 Nisan 2003 | yazar = Nick Parker }}</ref> Bir diğer ünlü keskin nişancı ise II. Dünya Savaşı'nda Stalingrad Muharebesi sırasında 400 Alman askeri öldürdüğü iddia edilen Sovyet [[Vasily Zaytsev]]'dir.<ref>{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.wio.ru/galgrnd/sniper/sniper.htm | başlık = Top WWII Snipers | erişimtarihi = 18-08-2008 }}</ref>

[[Çanakkale Savaşları]] sırasında keskin nişancılar iki tarafta da yer almaktaydı. Gelibolu yarımadasının topografyası ve Müttefik askerlerin konumları Türk keskin nişancılara avantaj sağlamaktaydı.<ref name="UKarch">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.nationalarchives.gov.uk/pathways/firstworldwar/battles/p_turkish_sniper.htm | başlık = Captured Turkish sniper | erişimtarihi = 2008-02-10 }}</ref> Özellikle Şarapnel Vadisi ve Korku Deresi gibi Anzak çıkarma bölgeleri Türk keskin nişancılarının en fazla etkinlik gösterdiği alanlar arasındaydı.<ref name="Anzak">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.anzacsite.gov.au/2visiting/touranzac3.html | başlık = Shrapnel Gully | erişimtarihi = 2008-02-08 }}</ref><ref name="Anzak2">{{Cite webWeb kaynağı| url = http://www.anzacsite.gov.au/2visiting/walk_05shrapnel.html | başlık = Shrapnel Valley Cemetery – Valley of Death | erişimtarihi = 2008-02-08 }}</ref> Avustralyalı keskin nişancı William Edward Sing (1886-1943), 1915-1916 yıllarında [[Çanakkale Savaşı]]'nda bulundu. Sing 201 asker vurdu.<ref>[http://www.lighthorse.org.au/Pershist/billsing.htm Trooper William Edward "Billy" Sing<!-- Bot generated title -->]</ref> Sing diğer bir ünlü asker olan Türk keskin nişancı [[Korkunç Abdül]] ile girdiği düelloyu daha hızlı davranarak kazanmıştır.<ref>[http://history.163.com/07/0402/15/3B37FFC300011OS5.html 一人歼敌201名：最冷血的华裔狙击杀手（图）_网易新闻中心<!-- Bot generated title -->]</ref>