Zahid Gilani: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Vitruvian (mesaj | katkılar)
Gomada tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor. Kaynak lütfen.
==Yaşamı ve Safev’îyye Tarikâtı'nın kuruluşu==; Halvetiyye-î Şabanîyye Silsilesi'ndeki yeri==; ==Safevîyye Silsilesi'ndeki yeri; Şeyh Zahid'in, bugün İran İslam Cumhuriyeti’nin Hazar Denizi kıyısındaki [[Gilan (İran)|Gil...
1. satır:
[[Dosya:Sheikhzahed01.jpg|thumb|300px|Zahid Gilani'nin Dergahı]]
 
'''İbrahim Zahid Gilani''' (d. 1216 – ö. 1301) ([[Arapça]]: '''تاج الدين ابراهيم الكردي السنجاني‎'''; '''''Tac'ed-Dîn İbrahim bin Ruşen Emir El-Kurdi El-Sincanî''''' ya da ''Şeyh (İbrahim) Zahid Gilani''), [[Zahidiyye]] tarikatinin kurucusudur. On üçüncü yüzyılın ortasında önde gelen bir dini kişilik olan Şeyh Zahid'in, bugün İran İslam Cumhuriyeti’nin Hazar Denizi kıyısındaki [[Gilan (İran)|Gilan]] Eyaletinde, Lahijan’da bulunan türbesi halen ziyaret edilen ve saygı duyulan bir kutsal mekandır.
 
==Şahsiyeti==
Ataları 11. yüzyılda [[Kuzey Horasan|Horasan]]’ı Selçuklu istilası yüzünden terk edip Gilan bölgesine yerleşmişlerdir. Şeyh Zahid Gilani, [[Selçuklular|Selçuklu]] eğemenliğinden sonra bölgeye eğemen olan, [[İlhanlılar|İlhanlı]] Hükümdarları üzerinde dini saygınlığı dolayısıyla nüfuz sahibi olmuştur. On üçüncü yüzyılın ortasında önde gelen bir dini kişilik olan Şeyh Zahid'in, bugün [[İran İslam Cumhuriyeti]]’nin [[Hazar Denizi]] kıyısındaki [[Gilan (İran)|Gilan]] Eyaletinde, [[Lahican]]’da bulunan [[türbe]]si halen ziyaret edilen ve saygı duyulan bir kutsal mekândır.
 
==Yaşamı ve Safev’îyye Tarikâtı'nın kuruluşu==
{{ana|Safevi Tarikatı}}
Şeyh’in tarihi açıdan en önemli öğrencisi, [[Safevi Devleti]]’nin (1501-1722) isim babası olan [[Safiyüddin İshak|Şeyh Safiyüddin İshak Erdebili]]’dir (1252-1334). Şeyh Zahid Gilani kızı [[Bibi Fatıma]]’yı, [[Safiyüddin İshak]]’a vermiştir. [[Safiyüddin İshak]] da, Şeyh’in ikinci büyük oğluna bir önceki evliliğinden olan kızlarından birini nikahlayarak akrabalık bağını sağlamlaştırmıştır. Süregiden bu tarz evlilikler, soyları neredeyse bir haline getirdi. Bunu takip eden 170 yıl boyunca Safeviye tarikatı siyasi ve askeri güç kazandı ve sonunda [[Safevi Hanedanlığı]] tesis edilerek gücünün zirvesine ulaştı.
 
Şeyh Gilani’nin tarikatı olan [[Zahidiyye]], Safiyüddin’in yorumları ile kendi şeyhliği döneminde, kendi adı olan [[Safeviyye]] adıyla anılır olmuştur. Çiftin oğullarından [[Sadreddin Musa]] (1334-1391) yolu ile şeyhliğe sırasıyla [[Hoca Alaaddin Ali]] (1391-1429), [[Şeyh İbrahim]] (1429-1447), [[Şeyh Cüneyd]] (1447-1460) ve [[I. İsmail|Şah İsmail]]’in babası [[Şeyh Haydar]] (1460-1488) geçmiştir.
 
Şeyh Gilani’nin [[Zahidiyye]] TarikatıTarikâtı, öğrencileri aracılıyla, bugün Türkiye’de bilinen [[Bayramiye]] ve [[Halvetiye]] Tarikatleri’nin kökeni sayılabilir.
== Kaynakça ==
 
==Halvetiyye-î Şabanîyye Silsilesi'ndeki yeri==
{{ana|Halvetiyye}}
 
* [[Hazreti Muhammed]]
* [[Hazreti Ali]]
* Hasan Basrî
* Habîb Acemî
* Dâvud et-Taî
* Marûf el-Kerhî
* Serî es-Sekatî
* Cüneyd Bağdâdî
* Mimşâd Dîneverî
* Muhammed el-Bekrî
* Kadı Vecîhüddîn Ömer el-Bekrî
* Ebu’n-Necib Sühreverdî
* Kutbeddîn el-Ebherî
* Rükneddîn Necaşî
* Şehâbeddîn Tebrîzî
* Hâce Cemâleddîn Şirazî
* '''Tac’ed-Dîn İbrahim Zahid el-Geylânî'''
* Ahî Muhammed el-Halvetî
* Pîr Ömer el-Halvetî
* Ahî Mîrim el Halvetî
* Sadreddîn Hayyamî
* Seyyid Yahya Şirvanî
* Muhammed Bahaeddîn
* Cemâl el-Halvetî
* Hayreddîn Tokadî
* Şaban Veli Kastamonî
 
==Safevîyye Silsilesi'ndeki yeri==
{{ana|Safeviyye}}
 
* [[Hazreti Muhammed]]
* [[Hazreti Ali]]
* Hasan Basrî
* Habîb Acemî
* Dâvud et-Taî
* Marûf el-Kerhî
* Serî es-Sekatî
* Cüneyd Bağdâdî
* Mimşâd Dîneverî
* Muhammed el-Bekrî
* Kadı Vecîhüddîn Ömer el-Bekrî
* Ebu’n-Necib Sühreverdî
* Kutbeddîn el-Ebherî
* Rükneddîn Necaşî
* Şehâbeddîn Tebrîzî
* Hâce Cemâleddîn Şirazî
* '''Tac’ed-Dîn İbrahim Zahid el-Geylânî'''
* [[Safiyüddin İshak|Safî’ûd-Dîn İshak]]
* [[Sadreddin Musa|Sadr’ed-Dîn Mûsa]]
* [http://tr.wikipedia.org/wiki/Safeviye_Tarikat%C4%B1#Hoca_Al.C3.A2_ad-D.C3.AEn_Ali Hoca Âlâ’ed-Dîn Âli]
* [http://tr.wikipedia.org/wiki/Safeviye_Tarikat%C4%B1#.C5.9Eeyh_.C4.B0brahim Şeyh İbrahim]
* [[Şeyh Cüneyd]]
* [[Şeyh Haydar]]
* [http://tr.wikipedia.org/wiki/Safeviye_Tarikat%C4%B1#Sult.C3.A2n_Ali_Mirza_Safev.C3.AE Sultân Ali Mirza Sâfevî]
* [[Şah İsmail Hatai]]
* [[Şah Tahmasb]]
 
== Kaynakça ==
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Zahed_Gilani Zahed Gilani Maddesi, Wikipedia], Son Giriş: 31 Ağustos 2009
* E.G. Browne. ''Literary History of Persia''. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. ISBN 0-7007-0406-X
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Zahid_Gilani" sayfasından alınmıştır