İmamiye (Şiilik öğretisi): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
İmamîlik |
'''İmamîye Şiası''', ''Şiîlik'' meşrebi içerisinde mevcûd olan tüm tarikât ve mezhepleri kapsamı altına almak maksadıyla kullanılan bir deyim olup,... |
||
1. satır:
{{Şiilik}}
#YÖNLENDİRME [[İmamîlik]]▼
'''İmamîye Şiası''', ''[[Şiîlik]]'' meşrebi içerisinde mevcûd olan tüm [[tarikât]] ve [[mezhep]]leri kapsamı altına almak maksadıyla kullanılan bir deyim olup, '''[[Radikal dincilik|Aşırı Ghulât]]''' ''(Radikal dinci fırkalar)'' '''[[Keysanîlik]]''' ''(Dörtçüler)'', '''[[Zeydîlik]]''' ''(Beşçiler)'', '''[[İsmailîlik]]''' ''(Yedicilik/Yedi İmamcılık)'', ve [[İsnaaşeriyye]] ''([[Onikicilik]])'', [[Câferiyye Şiîliği]], [[Anadolu Alevîliği]] ile [[Arap Aleviliği]]'ni de kapsamı altına alacak şekilde '''[[On İki İmam]]cılık''' ana başlıkları altında sınıflandırılmaktadır.
<br />
== Şiî tarikât ve mezhepler ==
* [[Radikal dincilik|<u>'''Aşırı Ghulât''' ''(Radikal dinci fırkalar)''</u>]]
** '''Bazighîlik''': İmam [[Cafer-i Sadık]]'ın [[Tanrı]]lığına inanılan [[mezheb]];
** '''Dhammîlik''': [[Ali bin Ebu Talib]]'in [[Tanrı]]lığına inanılan [[mezheb]];
** '''Ghurabîlik''': [[Cebrâîl]]'in [[Tanrı]]'nın buyruklarını hatâ ile [[Ali bin Ebu Talib]]'in yerine [[Hazreti Muhammed]]'e indirdiğine inananların kurduğu [[mezheb]];
** '''Ya’furîlik''': Mu’ammer el-Kûfî'in [[Tanrı]]lığına inanılan [[mezheb]].
* '''[[Keysanîlik|<u>Keysanîlik</u>]]''' ''(Dörtçüler)'': [[Mehdi]] kavramını ortaya atarak ilk defa [[İmam]] ünvanını kullanan; [[Ali bin Ebu Talib]]'den sonra sırası ile [[Hasan bin Ali]], [[Hüseyin bin Ali]], ve dördüncü İmâm olarak ta [[Zeynel Abidin|Ali bin Hüseyin ''(Zeyn el-Âb-ı Dîn)'']]’in yerine [[Ali bin Ebu Talib]]’in Bânû Hânife Kâbilesi mensûbu [[Havlet bint Câ'fer]]’den olan oğlu [[Muhammed bin el-Hânifîyye]]'nin imâmlık ve [[Mehdi]]liğini kabullenen; temelleri ''El-Mukhtar bin Ebû ʿUbeydullah el-Tâifî'' tarafından atılan, ve daha sonra da kendi içlerinden [[Abbâsîler]] [[Hilafet|Hâlifeliği]]’ni çıkaran [[Köktendincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] [[mezheb]].
** '''Berberîcilik''': Muhammed bin el-Hânifîyye’yi [[Tanrısal]]laştıran ve Hamza ibn ʿUmara el-Berberî'nin [[Peygamber]] olduğuna inananların [[mezheb]]i;
** '''Haşimîlik''' ''(Dörtçüler)'': Muhammed bin el-Hânifîyye’nin ölümünü kabullenerek en büyük oğlu Ebu Haşim'i halef olarak kabul edenlerin [[mezheb]]i;
** '''Karibîlik / Kuraybîlik''' ''(Dörtçüler)'': Adını imâm Ebu Karib/Kurayb el-Darir’den alan, Muhammed bin el-Hânifîyye’nin ölmediği ama saklandığı ve bir gün adalet dağıtmak üzere yeryüzüne [[Mehdî]] olarak döneceğine inanılan [[mezheb]];
** '''Sarrajcılık''' ''(Dörtçüler)'': Muhammed ibn el-Hânifîyye’nin ölümünü kabullenen fakat ilerde bir gün adalet dağıtmak üzere yeryüzüne [[Mehdî]] olarak döneceğine inanılan Hayyan el-Sarraj tarafından kurulan [[mezheb]];
** [[Babek Ayaklanması|'''Hürrem’îyye''']] ''([[Babek Hürremi|Ḵhorrām-Dīnān / Khurrāmīyah]] / [http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Mutas%C4%B1m_(Abbasi)&stable=0&redirect=no#Babek_Ayaklanmas.C4.B1 Muḥammira] / Kızıl-Giyinenler <ref name="ref293">W. Madelung, "Khurrammiya" in Encyclopaedia of Islam. Edited by: P. Bearman , Th. Bianquis , C.E. Bosworth , E. van Donzel and W.P. Heinrichs. Brill, 2009. Brill Online.</ref>/ [[Kızılbaşlar|Kızıllar]] <ref name="ref546">Yarshater, Ehsan, 1983. The Cambridge history of Iran, Cilt 2. s.1005, 1008.</ref> Kısmen Dörtçülerin uzantısıdır)'': [[Al-Makdisi]]'den nakledildiği üzere, El-Mukanna‘ tarafından temelleri atılan, [[Ebu Müslim Horasani]]'nin [[Mehdî]]liğine, [[reenkarnasyon]]a, [[Tanrı]]'nın sırasıyla [[Hazreti Muhammed]], [[Hazreti Ali]], [[Ebu Müslim Horasani]] ve en son olarak ta Haşim el-Mukanna‘’da vûcud bulduğuna inanan, başkalarına zarar vermemek kaydıyle herşeyden zevk almayı mübah sayan, ve kendilerini [[İslâmiyet]] kisvesi altında gizleyen [[Mazdek]]çıların oluşturduğu dinî ve siyasî [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] [[mezheb]].
* '''[[Zeydîlik|<u>Zeydîlik</u>]]''' ''(Beşçiler)'': Beşinci İmâm olarak [[Zeyd bin Ali]]'yi kabul eden kol.
** '''Dukeynîlik''': [[Hazreti Muhammed]]'in haleflerinin [[Ali bin Ebu Talib]]'in tarafını tutmamalarından dolayı imânlarını kaybettiğine inananların [[mezheb]]i;
** '''Halefîlik''': [[Zeyd bin Ali]]'nin haleflerinin ''Abd el-Samed'' adlı bir şahıs ve onun neslinden devam ettiğine inananların [[mezheb]]i;
** '''Heşebîlik / Sûrhabîlik''': İmâmlığın, imâmın bilgisiz ve ahlâksız olması dahil, her hâlükârda [[Hasan bin Ali]] ile [[Hüseyin bin Ali]]'nin soyundan gelenlerde kalması gerektiğine inananların [[mezheb]]i;
** '''Jarûdîlik''': Adını ''Ebû’l Jarûd Ziyad bin Ebû Ziyad''’dan alan, [[Ebu Bekr-i Sıddık]], [[Ömer ibn Hattab]], ve [[Osman bin Affan]]'ın her üçünün [[Ali bin Ebu Talib]]'i halife seçmemekle büyük bir günah işlemiş olmamakla beraber hatalı bir davranışta bulunmuş olduklarına, ve bu nedenle de onların [[Ashab-ı Kiram]]'lıklarının geçerli olamayacağını beyân etmekle beraber alenen suçlamaktan da kaçınan, diğer taraftan ise [[Talha bin Ubeydullah]] ile [[Zübeyr bin Avvam]]'ı [[Ali bin Ebu Talib]]'e başkaldırmış olmalarından ötürü şiddetle kınayanların [[mezheb]]i;
** '''Süleymanîlik''': Adını ''Süleyman bin Jarir''’den alan, haliferliğin kime gideceğinin istişareler neticesinde karara varılması gereken bir husus olduğuna, ve [[Ebu Bekr-i Sıddık]] ile [[Ömer ibn Hattab]]'ın [[Ali bin Ebu Talib]]'i halife seçmemekle hata işlediğine fakat günaha girmediğine inananların [[mezheb]]i;
*** ''<u>Butrîlik / Tâbîrilik</u>'': ''Kathir en-Nevva El-Ebter'' tarafından kurulan, inançları hemen hemen Süleymanîlik ile ayni olmakla birlikte, [[Ebu Bekr-i Sıddık]], [[Ömer ibn Hattab]], ve [[Osman bin Affan]]'ın üçününde [[Ali bin Ebu Talib]]'i halife seçmemekle hatalı olduğuna fakat günaha girmemiş olduklarına inananların [[mezheb]]i;
*** ''<u>Salihîlik</u>'': Hasan ibn Salih tarafından kurulan, inançları hemen hemen Süleymanîlik ile ayni olmakla birlikte, [[Ebu Bekr-i Sıddık]], [[Ömer ibn Hattab]], ve [[Osman bin Affan]]'ın üçününde [[Ali bin Ebu Talib]]'i halife seçmemekle hatalı olduğuna fakat günaha girmemiş olduklarına inananların [[mezheb]]i;
** '''Vâsîtîlik''': [[On İki İmam]]ın tamamını da tanıyan [[Zeydîler]]'in oluşturduğu [[mezheb]].
* '''[[İsmâilîyye|<u>Ismâʿîl’îyye</u>]]''' ''(Yedi İmâmcılık/Yedicilik)'': Yedinci İmâm olarak [[İsmail bin Câfer el-Mûbarek]]’i kabul eden kol.
** '''[[Karmatîlik]]''' ''(Yediciler/el-Bakl’îyye)'': [[Fatımî]] halifelerinin imâmlığını kabul etmeyen kol.
** '''[[Dürzîlik]]''' ''(Kısmen Yedi İmâmcıdır)'': [[Fatımî]]ler’in beşinci halifesi [[Hâkim Biemrillah]]’a ulûhîyet isnâd eden [[Dinî fundamentalizm|ghulât ''(köktendinci)'']] kol.<ref>[http://www.fas.org/sgp/crs/mideast/IB89118.pdf Lebanon Congressional Research Service Brief]</ref>
** '''[[Nizarî İsmailîlik]]''' ''(Yedicilik)'': Sekizinci [[Fatımî]] halifesi Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstansir bi-llâh'ın oğullarından Nizar'ı On dokuzuncu [[İsmailîyye]] imâmı olarak kabul eden kol.
** '''[[Mustâlîlik]]''' ''(Yedicilik)'': Sekizinci [[Fatımî]] halifesi Ebû Tamîm Ma’add el-Mûstansir bi-llâh'ın oğullarından Ahmed el-Musta‘li bi-llâh’ı Dokuzuncu [[Fatımî]] halifesi olarak kabul eden kol.
* '''[[On İki İmam|<u>On İki İmamcılık</u>]]'''
** '''[[İsnaaşeriyye|İsna‘aşer’îyye]]''' ''([[Onikicilik]])'':
*** [[Câferîlik|<u>''Câfer’îyye''</u>]] ''(Onikiciler)'': [[On iki İmamlar]]'a [[Hazreti Muhammed]]'in hak vasi ve halifeleri ve Allah'ın masum evliyâ ve hûccetleri olarak inanan Şia'nın esas ve yaygın olan ana koludur, yani özüdür.
** '''[[Kalenderîlik]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': 8. yüzyıl [[Samanîler]] devri öncesi fa'al olan [[Melamilik]] akımından beslenen, [[Budizm]] ve [[Hinduizm]] etkilerini sergileyen, kalça boyu kıl yapımı gömlekler giyinen ya da sadece battaniyeyle örtünen, ve her türlü ilacın kullanımına karşı çıkanların yolu)''
*** [http://www.alevibektasi.org/tbaki.htm ''<u>Haydarîlik</u>''] ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Baba Haydar|Kutb’ûd-Dîn Haydar]] tarafından kurulan, 12. yüzyıldan itibaren [[Kalenderîlik|Kalenderî]]liğin en yaygın ve fa'al kolunu oluşturan, kendilerini hâkir görmek ve aşağılamak suretiyle vücudlarına demirden halkalar takarak yalın ayak dolaşan, keçe ve çuhadan yapılma elbiseler giyerek zillet içerisinde bekâr kalmak suretiyle yaşayanların oluşturduğu yol <ref name="ref558">Ahmet Yaşar Ocak, ''Anadolu Türk [[Sufi]]liğinde [[Yesevîlik|Ahmed-i Yesevî]] Geleneğinin Teşekkülü'' Milletlerarası [[Ahmed Yesevi]] Sempozyumu Bildirileri (26-27 Eylül 1991), Ankara 1992, Kültür Bakanlığı Yayınları, s.79-80</ref>
** '''[[Ebu'l Vefâ|Vefâ’îyye]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Ebu'l Vefâ el-Bağdâdî]] tarafından kurulan, mânevî ve maddi temizliğe çok önem veren, sıklıkla zikir<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 61.</ref> ve [[Semah]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 73.</ref> uygulayan [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol;
*** [[Babailik|''<u>Bâbâ’îyye</u>'']] ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Ebu'l Vefâ|Vefâ’îyye]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikâtına bağlı [[Baba İlyas|Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî]]'nin müridlerinden olan [[Baba İshak|Baba İshak Kefersudî]]'nin geliştirdiği [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol.
** '''[[Barak Baba|Barak’îyyûn]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': Başlangıçta [[Ebu'l Vefâ|Vefâ'îyye]]<ref>Dursun Gümüşoğlu: Tâcü'l Arifîn es-Seyyid Ebu'l Vefâ Menakıbnamesi - Yaşamı ve Tasavvufi Görüşleri, Can Yayınları, 2006, s. 48</ref> tarikâtından [[Baba İlyas|Ebu'l-Baka Baba İlyas bin Ali el-Horasânî]]’nin halifesi Aybek Baba’nın en iyi müridi, daha sonra ise hem [[Hacı Bektaş-ı Veli]]’nin halifesi hem de [[Rufai]] tarikatına bağlı [[Sarı Saltuk|Sarı Saltuk Baba]]’nın müridi olan [[Barak Baba]]’nın geliştirdiği [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol;
*** [[Anadolu Alevîliği|''<u>Anadolu Alevîliği</u>'']] ''([[On İki İmam]]cılık)'';
*** [[Yaresan|''<u>Kürt Alevîliği ''(Yâresân)''</u>'']] ''([[Hazreti Ali]]’ye ulûhîyet isnâd eden [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] inanç)'': [[Musa el-Kâzım]] soyundan geldiği öne sürülen ve [[Hacı Bektaş-ı Veli]] ile özdeşleştirilen ''Sultan Sahak'' tarafından batı İran'da 14. yüzyılın sonlarında [[Zerdüştlük]] inancından beslenerek kurulan, [[Kur'an-ı Kerîm]]'i ve [[Hazreti Muhammed]]'in peygamberliğini kabul etmeyen, fakat [[Ali bin Ebu Talib]]'in [[Tanrı]]lığı<ref>Elahi, Bahram (1987). ''The path of perfection, the spiritual teachings of Master Nur Ali Elahi''. ISBN 0-7126-0200-3.</ref> temeli üzerine dayanan, ve ''"Kelâm-ı Serencâm"'' adlı kitabı dînî öğretilerinin temeli olarak kabul eden inanç.
** '''[[Arap Aleviliği|Arap Alevîliği]] [[Nusayriyye|''(Nusayr’îyye)'']]''' ''(Onbircilik; kısmen [[On İki İmam]]cıdır)'': [[Hazreti Ali]]’ye ulûhîyet isnâd eden [[Radikal dincilik|ghulât ''(köktendinci)'']] fırka.
** '''[[Hurûfîlik|Hurûf’îyye]]''' ''(Onbircidir)'':[[Tanrı]]'nın her peygamberde aşamalı olarak kendisini açtığına, en son olarakta yedinci [[Şiilik|Şiî]] imâmı [[Musa el-Kâzım]]’ın soyundan gelen ve [[Hurûfîlik|Hurûf’îyye]] inancının kurucusu olan ''"Feyzl’ul-Lâh [[Gürgan|Ester-Âbâd]]î"''’nin bedeninde vücûd bulduğuna, ve ''("Feyzl’ul-Lâh [[Gürgan|Ester-Âbâd]]î")'' Nâimî’nin ''"Câvidân el-Kebir"'' ''(Câvid-Nâme)''’sinin [[Kur'an-ı Kerîm]]’i ilgâ ettiğine inanan [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol;
*** <u>''Nûktâv’îyye''</u> ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Hazreti Muhammed]]’in daha yüksek seviyede [[reenkarnasyon]]u olduğu iddiasiyle 1397 yılında kendisini [[Mehdî]] ilân eden ''"Mahmud Pasîkhânî"'' tarafından [[İsmailîyye]]-[[Nizarîlik]] mezhebi ile tanınan [[İsfahan Eyaleti]]'nin [[Kaşan]] şehri yakınlarında ''"Anjudan"'' köyünde [[Hurûfîlik|Hurûf’îyye]]’nin bir yan kolu olarak kurulan ve Pasîkhânî’nin ölümünden sonra da [[I. Tahmasp|Şah Tahmasp]]’ı [[Mehdî]] ilân etmeğe kalkışan [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol.
** [[Bektaşi|'''Bektaş’îyye''']] ''([[On İki İmam]]cılık)'': Adını, 13. yüzyılda [[Anadolu]]'nun [[İslâm]]laşması sürecinde etkin olarak fa'aliyet gösteren ve [[Horasan Melametîliği]]nin önde gelen temsilcilerinden [[Yusuf Hemedani]]'nin öğrencisi [[Hoca Ahmed Yesevî]]'nin öğretilerinin [[Anadolu]]'daki uygulayıcısı olan büyük [[Türk]] [[mutasavvıf]]ı [[Kalenderîlik|Kalenderî]] / [http://www.alevibektasi.org/tbaki.htm Haydarî] [[şeyh]]i [[Hacı Bektaş-ı Veli]]'den alan [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol.
*** [[Âhiler|<u>''Âhiler''</u>]] ''([[On İki İmam]]cılık)'';
*** [[Dedebabalık|<u>''Dedebabalık''</u>]] ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Hacı Bektaş-ı Veli]]'nin soyundan gelen [[Balım Sultan]] tarafından, 14. ile 15. yüzyıllarda Azerbaycan ve Anadolu'da etkin olan [[Hurûfîlik]] akımının da etkisinde kalarak [[İbahilik]], [[teslis]] (üçleme), [[tenasüh]] ve [[hülul]] anlayışlarını da [[Bektaşîlik]] içine katmak suretiyle 16. yüzyılın başlarında kurumsallaştırılan, özellikle [[Balkanlar'daki Türkler]] arasında yaygın olan [[On İki İmam]]cı [[tasavvuf]]î yol;
** '''[[Safeviye Tarikatı|Safev’îyye]]''' ''([[On İki İmam]]cı ve [[Onikicilik|Onikici]]liğin menşei)'': [[Safevîler]]'in son dönemlerinde [[Ahbârîlik]] itikâdî ekolü tarafından biçimlendirilen [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î inanç;
*** [[Kızılbaşlık|<u>''Kızılbaşlık''</u>]] ''([[On İki İmam]]cılık)'': 16. yüzyılda [[Azerbaycan]]'da yaşayan ve [[Safevî Devleti]]'nin kurulması için önemli destek sağlamış olan [http://tr.wikipedia.org/wiki/Mutas%C4%B1m_(Abbasi)#Babek_isyan.C4.B1 Hürremîyye (Ḵhorram-Dīnān)] adlı bir dinî ve siyâsî topluluğun ruhâni torunları<ref name="ref502">Roger M. Savory (ref. Abdülbaki Gölpınarlı), Encyclopaedia of Islâm, "Kizil-Bash", Online Edition 2005</ref>;
*** [[Celali|<u>''Celâlîlik''</u>]] ''([[On İki İmam]]cılık)'': Kendini [[Mehdî]] ilân eden Bozoklu Şeyh Celâl taraftarlarının oluşturduğu [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol.
** '''[[Nimetullahi Tarikatı|Niʿmetullah’îyye]]''' ''([[On İki İmam]]cılık)'': Altıncı İmâm [[Cafer-i Sadık]] soyundan gelen ve [[Kadiri]] [[Sufi]]lerinden ʿAbd-Allah Yefâ’î'nin müridi olan [[Sünnî]] Şah Niʿmetullah-i Velî ''(Nûr’ed-Dîn Kirmanî)'' tarafından tarafından kurulan ve daha sonra da [[Ömer ibn Hattab]]'ın katledildiği gün olan [[Zilhicce]] ayının yirmialtısını [[karnaval]]ımsı bir resmî bayrama dönüştüren [[Şah İsmail]]’in [[Şiî]]liği mecburî devlet dini ilân etmesiyle [[Şiî]]liği benimsemek zorunda kalan [[On İki İmam]]cı [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol;
*** [[Javad Nurbakhsh|''<u>Nurbakş’îyye</u>'']] ''([[On İki İmam]]cılık)'': Dr. Câvid Nurbakş tarafından 20. yüzyılda yeniden yapılandırılan [[tasavvuf]]î Yeni-[[Nimetullahi Tarikatı|Niʿmetullahîlik]] yolu.
** '''[[Rufailik]]''': [[Ahmed Er Rufai]] tarafından kurulan [[sufi]]/[[tasavvuf]]î yol;
*** [[Galibilik|''<u>Galibîlik</u>'']] ''([[On İki İmam]]cılık)'': [[Abdülkâdir Geylânî]] ile [[Ahmed Er Rufai]]'nin [[Tasavvuf]]i prensiplerini benimseyen, [[mezhep]]te [[Hanefi]] meşrepte ise [[Alevî]] olan [[Sufi]]/[[tasavvuf]]î yol.
* <u>'''Sınıflandırılamayanlar'''</u>
** '''Eftahîlik / Fethîlik''': Adını Geniş mânasına gelen Eftâh kelimesinden alan ve Altıncı imam [[Cafer-i Sadık]]'ın oğlu Abdullah el-Eftah'ın Yedinci imam olduğuna inananların [[mezheb]]i;
** '''Muhammedîlik''': [[Hasan El Askeri]]'nin değilde, [[Ali Naki]]'nin oğlu Muhammad ibn Ali el-Hâdi'nin Onbirinci imam olduğuna inananların [[mezheb]]i;
** '''Tavûssîlik''' ''(Altıcılar)'': İmam [[Cafer-i Sadık]]'ın [[Mehdi]] olduğuna ve ölmediğine inananların [[mezheb]]i;
** '''Vâkıfîlik''': İmam [[Musa el-Kâzım]]'ın son imam olduğuna inananların [[mezheb]]i.
== Şiîliğin başlıca tarikât ve mezhepleri arasındaki tarihi yakınlıkların basitleştirilmiş şeması ==
{{Şiilik mezhepleri}}
== Ayrıca bakınız ==
* [[İmamiye-i İsnaaşeriye]]
* [[Câferiyye Şiîliği]]
* [[Anadolu Alevîliği]]
* [[Arap Aleviliği]]
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
| |||