I. Süleyman: Revizyonlar arasındaki fark

Mart 1525'te, Süleyman'ın [[Kâğıthane]]'de avlandığı sırada [[yeniçeriler]] şehirde [[Yeniçeri İsyanı (1525)|ayaklanma başlattılar]].<ref name="Sakaoğlu-5"/> Kısa sürede bastırılan ayaklanma sonrasında [[Yeniçeri Ağası]] Mustafa Ağa, kâhyası Kıran Bali ile [[Reis-ül Küttab]] Haydar idam edildi.<ref name="Sakaoğlu-5"/><ref>Celalzade Mustafa Çelebi; sf. 106</ref> Mısır'ı düzene koyan İbrahim Paşa ise 6 Eylül 1525 günü İstanbul'a döndü.<ref name="Sakaoğlu-5"/> Bu dönemde İstanbul'a gelen Fransa elçisi [[Jean Frangipani]], [[Pavia Muharebesi]] sonrası Kutsal Roma-Cermen İmparatorluğu'na esir düşen kral [[I. François (Fransa Kralı)|I. François]] için, kralın annesi [[Louise de Savoie]]'un ricası üzerine Süleyman'dan yardım istedi.<ref name="Sakaoğlu-5"/> Yazdığı mektupla yardım sözü veren Süleyman; önce Sadrazam İbrahim Paşa'yı gönderdi,<ref name="Uzunçarşılı-323">Uzunçarşılı, İbrahim Hakkı; sf. 323</ref> 23 Nisan 1526'da ise orduyla birlikte Macaristan'a hareket etti.<ref name="Sakaoğlu-5"/> İbrahim Paşa komutasındaki kuvvetler, [[Petrovaradin]] ve [[Săcel, Harghita|İyluk]] şehirleriyle on bir kale ele geçirdikten sonra, [[Osijek|Özek]] kalesini de aldı.<ref name="Uzunçarşılı-323"/> Öte yandan Bosna beyleri de [[Sirem]] bölgesindeki bazı kaleleri ele geçirmişti.<ref name="Uzunçarşılı-323"/> Macaristan Kralı II. Lajos'un liderliğindeki ordu ile [[Tuna]] kıyısındaki [[Mohaç]] düzlüğünde karşılaşan Osmanlı ordusu, 29 Ağustos 1526 günü yapılan [[Mohaç Muharebesi (1526)|muharebeyi]] kazanarak Doğu Avrupa'daki Macar direncini kırdı.<ref name="Sakaoğlu-5"/><ref>Kinross, Patrick; sf. 187</ref> Lajos ise muharebeden kaçan bazı askerlerle birlikte bataklıkta boğularak hayatını kaybetti.<ref name="Sakaoğlu-5"/><ref>Severy, Merle; sf. 580</ref> Osmanlı ordusu yürüyüşüne devam ederek, 20 Eylül günü Budin'e girdi.<ref name="Uzunçarşılı-326">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 326</ref> Şehrin anahtarını alan ve yaklaşık on dört gün boyunca kral sarayında kalan Süleyman, dönüşte [[Szeged|Segedin]] ve bazı şehirleri de alarak<ref name="Uzunçarşılı-326"/> 21 Eylül'de [[Peşte]]'ye geçti ve Macaristan'ın başına [[Erdel]] Voyvodası [[János Szapolyai]]'i getirdi.<ref name="Sakaoğlu-6">Sakaoğlu, Necdet; sf. 6</ref> Macaristan'ın Osmanlı İmparatorluğu'na bağlanması ve [[Fransız-Osmanlı ittifakı]]yla 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren<ref>{{cite web |url=http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/19/1267/14566.pdf |biçim=PDF |başlık=Macaristan'da Osmanlı hakimiyetinin ve idarî teşkilatın kuruluşu ve gelişmesi |ilk=Sadık Müfit |son=Bilge |erişimtarihi=12 Mayıs 2012 |yayımcı=Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi dergisi |yıl=2000 |sayfalar=sf. 34}}</ref> ve yaklaşık yedi ay süren sefer sonunda, 13 Kasım 1526 tarihinde İstanbul'da zafer alayı düzendi.<ref name="Sakaoğlu-6"/>

 

 

[[Dosya:SiegeOfViennaByOttomanForces.jpg|thumb|170px|[[I. Viyana Kuşatması]]'nı gösteren bir minyatür]]

Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki [[Osmanlı Donanması]], 1536 baharında [[Akdeniz]]'deki yabancı limanları vurdu.<ref name="Sakaoğlu-9">Sakaoğlu, Necdet; sf. 9</ref> Donanmanın [[Avlonya]] kıyılarında olduğu vakit Süleyman, 17 Mayıs 1537'de İstanbul'dan ayrılarak "Sefer-i Pulya" denen [[Adriyatik Denizi|Adriyatik]] seferine çıktı.<ref name="Sakaoğlu-9"/> Fransız-Osmanlı ittifakı gereğince Fransa'nın [[İtalya]]'ya kuzeyden, Osmanlı Donanması'nın ise güneyden saldırı yapılması kararlaştırıldı. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki askerler, 1537 temmuzunda [[Puglia]] bölgesinde yer alan [[Castro, Puglia|Castro]] şehrinde konuşlandı.<ref name="Setton-431">{{cite book |url=http://books.google.com.tr/books?id=EgQNAAAAIAAJ&pg=PA431&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false |başlık=The Papacy and the Levant, 1204-1571 |sayfalar=sf. 431 |ilk=Kenneth |son=Setton |yazarlink=Kenneth Setton |yayımcı=Amer Philosophical Society |yıl=1984}}</ref><ref name="Turnbull-52">Turnbull, Stephen R; sf. 52</ref> [[Otranto]] civarında yaklaşık iki hafta kalan askerler, daha sonra ele geçirdikleri esirlerle birlikte buradan ayrıldı.<ref name="Setton-431"/> Öte yandan Fransa, İtalya'ya saldırmaktan vazgeçerek askerlerini [[Hollanda]] üzerine göndermişti. İtalya'dan ayrılan Osmanlı Donanması, ağustos ayında [[Venedik Cumhuriyeti]]'nin elindeki [[Korfu]] adasını [[Korfu Kuşatması (1537)|kuşattı]].<ref name="Cambridge-327">{{cite book |başlık=The Central Islamic Lands from Pre-Islamic Times to the First World War |yayımcı=Cambridge University Press |ilk=Peter M. |son=Malcolm |yazarlink=Peter M. Holt |yardımcıyazarlar=Lambton, Ann K. S.; Lewis, Bernard |sayfalar=sf. 327 |url=http://books.google.com/books?id=j15MBH-FIwkC&pg=PA330}}</ref> Ancak kışın gelmesiyle kuşatma kaldırıldı.<ref name="Uzunçarşılı-375">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 375</ref> Barbaros Hayreddin Paşa, Venedik'e ait [[Siros|Şira]], [[Patmos]], [[Naksos]] gibi adalar alındı; Naksos ile diğer beş ada Osmanlı İmparatorluğu'na vergi vermek üzere yeniden eski dükalığa bırakıldı.<ref name="Uzunçarşılı-375"/> Ppadişah ile donanma, 22 Kasım 1537'de İstanbul'a döndü.<ref name="Sakaoğlu-9"/>

 

 

[[Dosya:Suleiman receiving Isabella and her son Sigismund circa 1540.jpg|thumb|170px|I. Süleyman, [[Izabela Jagiellonka]] ve oğlu [[Sigismund Zapolya]]'yı kabul ederken]]

Şah Tahmasp'ın [[Erciş]], [[Adilcevaz]], [[Muradiye, Van|Bargiri]] ve [[Ahlat]]'ı; oğlu İsmail Mirza'nın ise [[Erzurum]]'u alması üzerine Damat Rüstem Paşa komutasındaki kuvvetler İran üzerine yollandı.<ref name="Uzunçarşılı-360"/> Ancak sonraları bu kuvvetler geri çağrıldı ve 28 Ağustos 1553'te Süleyman komutasındaki ordu [[Nahcıvan Seferi|sefere]] çıktı.<ref name="Uzunçarşılı-360"/><ref name="Sakaoğlu-11">Sakaoğlu, Necdet; sf. 11</ref> Süleyman, tahta geçmek istediği yönünde söylentiler olan oğlu [[Şehzade Mustafa|Mustafa]]'yı 6 Ekim'de, [[Ereğli, Konya|Konya Ereğlisi]]'nde boğdurdu.<ref name="Uzunçarşılı-360"/><ref name="Sakaoğlu-11"/> Aynı gün Rüstem Paşa sadrazamlıktan azledildi ve yerine Kara Ahmed Paşa getirildi.<ref name="Sakaoğlu-11"/> Öte yandan kışı Halep'te geçiren, ilkbaharda ise Nahçıvan'a kadar ilerleyen Osmanlı ordusu, Şah Tahmasp'ın çekilmesi üzerine [[Nahçıvan (şehir)|Nahçıvan]], [[Erivan|Revan]] ve [[Karabağ]] taraflarını ele geçirdi.<ref name="Uzunçarşılı-361">Uzunçarşılı, İsmail Hakkı; sf. 361</ref> [[Amasya]]'ya döndü ve kışı burada geçirdi.<ref name="Sakaoğlu-11"/> 29 Mayıs 1555'te, iki devlet arasında imzalanan [[Amasya Antlaşması]] ile sınır belirlenirken; Bağdat dahil Irak'ın büyük kısmı, Azerbaycan'ın batısı, [[Fırat]] ile [[Dicle]] nehirleri arasındaki bölge ve Tebriz Osmanlı İmparatorluğu'nda kaldı.<ref name="Sakaoğlu-11"/><ref name="Uzunçarşılı-361"/> 31 Temmuz 1555'te İstanbul'a dönen Süleyman, 29 Eylül'de Sadrazam Kara Ahmed Paşa'yı idam ettirdi ve yerine tekrardan Damat Rüstem Paşa'yı getirdi.<ref name="Sakaoğlu-11"/>

 

 

Oğulları [[Şehzade Bayezid]] ile [[II. Selim|Şehzade Selim]] arasında yaşanan taht kavgasında Selim'in tarafında oldu.<ref name="Sakaoğlu-11"/> İran'a sığınan Bayezid ve oğullarını, Şah Tahmasb ile yaptığı mektuplaşmanın sonunda, 25 Eylül 1561'de, [[Kazvin]]'de boğdurttu.<ref name="Sakaoğlu-11"/>