Apsis (astronomi): Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
k Bot: Kaldırılıyor: zh,als,bs,he,ko,ta,hu,lv,it,de,ja,bn,vi,el,simple,sv,eo,sk,ru,en,no,th,ca,sl,cs,bg,ka,nds,hr,lt,kk (strongly connected to tr:Enberi) |
||
1. satır:
[[Dosya:Angular Parameters of Elliptical Orbit.png|thumb|250px|Yörünge elemanlarını gösteren bir diyagram. F ve H sırasıyla ''Periapsis'' ve ''Apoapsis'' noktaları, aralarındaki kırmızı çizgi ise ''apsis çizgisidir'']]
'''Apsis''', [[gök mekaniği]]nde, [[eliptik yörünge]]deki bir cismin genelde sistemin kütle merkezi durumunda da olan çekim merkezinine yörünge boyunca en yakın ve en uzak olduğu noktalara verilen addır.
Genel anlamda cismin yörüngede merkeze en yakın olduğu noktaya '''periapsis''', en uzak olduğu noktaya ise '''apoapsis''' denir. Periapsis ve apoapsis arasında çizilen düz çizgi ''apsis çizgisi'' olarak isimlendirilir. Bu çizgi [[elips]]in ana eksenidir ve elips boyunca olan en uzun çizgiyi oluşturur.
Yörüngenin çevresinde bulunduğu gök cismine bağlı olarak apsis noktaları için farklı isimler türetilmiştir. En yaygın olanı Dünya çevresindeki bir yörüngeyi betimlerken kullanılan '''apoje''' ve '''perije'''dir. Apoje, Dünya çevresindeki yörüngelerde apoapsisi tanımlarken, perije de periapsisi belirtir. Ayrıca Güneş çevresindeki yörüngeler için benzer şekilde '''perihelion''' ve '''aphelion''' terimleri kabul edilmiş olup, Ay çevresindeki yörüngeler için de [[Apollo Projesi]] esnasında '''pericynthion''' and '''apocynthion''' sözcükleri tercih edilmiştir.
== Formüller ==
Şu formüller ile bir yörüngenin apoapsis ve periapsisi karakterize edilebilir:
* Periapsis: Yörünge boyunca en yüksek hız <math> v_\mathrm{per} = \sqrt{ \tfrac{(1+e)\mu}{(1-e)a} } \,</math> şeklindedir ve merkeze uzaklığı <math>r_\mathrm{per}=(1-e)a\!\,</math> olan periapsis noktasında sağlanır.
* Apoapsis: Yörünge boyunca en düşük hız <math> v_\mathrm{ap} = \sqrt{ \tfrac{(1-e)\mu}{(1+e)a} } \,</math> şeklindedir ve merkeze uzaklığı <math>r_\mathrm{ap}=(1+e)a\!\,</math> olan apoapsis noktasında sağlanır.
Burada
* <math>a\!\,</math> yarı ana eksen.
* <math>\mu\!\,</math> standart yer çekimsel parametre.
* <math>e\!\,</math> ise [[yörünge eğikliği]]dir ve <math>e=\frac{r_\mathrm{ap}-r_\mathrm{per}}{r_\mathrm{ap}+r_\mathrm{per}}=1-\frac{2}{\frac{r_\mathrm{ap}}{r_\mathrm{per}}+1}</math> şeklinde tanımlanır.
== Kaynakça ==
* {{Kaynak wiki
|url=http://en.wikipedia.org/wiki/Apsis
|tarih=9 Ocak 2009
|dil=İngilizce
|madde=Apsis
}}
* {{Kitap belirt
| son = Wertz
| ilk = James R.
| yardımcıyazarlar= Wiley J. Larson
| yıl = 1999
| başlık = Space Mission Analysis and Design
| yayımcı= Kluwer Academic Publishers
| yer= Dordrecht
| id = ISBN 0-7923-5901-1
}}
<!--
[[Category:Astrodynamics]]
-->
[[Kategori:Gök mekaniği]]
[[Kategori:Yörüngeler]]
[[Kategori:Dünya]]
[[
[[
[[
[[
[[
[[
[[
[[uk:Перицентр та Апоцентр]]
| |||