Vikipedi

Çıyanlar: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Kmoksy (mesaj | katkılar)
Devriyeler
48.025 değişiklik
Değişiklik özeti yok
Kmoksy (mesaj | katkılar)
Devriyeler
48.025 değişiklik
Değişiklik özeti yok
14. satır:
* [[Scutigeromorpha]]
}}
'''Çıyanlar''' ('''Chilopoda''') ([[Latince]] centi-, "yüz", ve , pedis, "ayak") , çok hızlı hareket eden, uzun vücuda sahip, [[eklembacaklılar]] [[şube]]sine ait bir [[Çok bacaklılar]] [[sınıf]]ı. İri türleri zehirlidir, fakat allerji vakaları haricinde tehlikeli değildir,<ref> [http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/_0_0/success_08 Arthropod evolibrary] </ref><ref> [http://ask.metafilter.com/20665/Can-a-centiped-bite-kill-a-largebreed-dog Problem Filter.com] </ref> birçoğu boy olarak küçük olduğundan deriyi delemez, Antarktika dışında heryerde yaşarlar. Arı'larda olduğu gibi şahdamar, göz gibi organlar sakınılmalıdır, ısırılan yere buz uygulanması ağrıyı geçirir. Boyları 1 mm ile 30 cm arasıda değişir. Zararlıları yiyerek beslenir.
 
Tesbih böceğinin bir akrabası olup, daha yavaş ve zararsız olan diğer çöpçül [[kırkayak]]larda (Diplopoda) her boğumda iki çift bacak varken, Çıyanlardada bir çift bacak olması ikisini ayırteder. Etçil beslenen Çıyanların irilerinin utangaç olsada tehdit esnasında ısırabilmesine karşın Kırkayaklar ise genel kanının aksine sokmaz ve ısırmaz, dokunulduğunda veya tehlike sezince hemen kıvırılıp ölü taklidi yapar, bazı dev kırkayak türlerinin kitinli derisinden tehlike anında kıvrılınca salgıladığı antibiyotik toksin nedeniyle ezilmesi allerjilere yol açabilir. Göze dokunulursa su ile yıkanmalı, yutulmamasına dikkat edilmelidir. Gösterişli türleri pet olarak evcilleştirilebilir. Bilinen en sosyal kırkayak türü Tanzanya asıllı Pembe ayaktır. Asabi olmayıp, evcilleştirildikten sonra kıvrılmamaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çıyanlar" sayfasından alınmıştır