Çıyanlar: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok
Kmoksy (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
16. satır:
'''Çıyan''' ('''Chilopoda''') ([[Latince]] centi-, "yüz", ve , pedis, "ayak") , çok hızlı hareket eden, uzun vücuda sahip, [[eklembacaklılar]] [[şube]]sine ait bir [[Çok bacaklılar]] [[sınıf]]ı. İri türleri zehirlidir, fakat allerji vakaları haricinde tehlikeli değildir,<ref> [http://evolution.berkeley.edu/evolibrary/article/_0_0/success_08 Arthropod evolibrary] </ref><ref> [http://ask.metafilter.com/20665/Can-a-centiped-bite-kill-a-largebreed-dog Problem Filter.com] </ref> birçoğu boy olarak küçük olduğundan deriyi delemez, Antarktika dışında heryerde yaşarlar. Arı'larda olduğu gibi şahdamar, göz gibi organlar sakınılmalıdır, ısırılan yere buz uygulanması ağrıyı geçirir. Boyları 1 mm ile 30 cm arasıda değişir. Zararlıları yiyerek beslenir.
 
Tesbih böceğinin bir akrabası olup, daha yavaş ve zararsız olan diğer çöpçül [[Kırkayakkırkayak]]'talarda ([http://en.wikipedia.org/wiki/Millipede Millipede]Diplopoda) her boğumda iki çift bacak varken, Çıyan'daÇıyanlardada bir çift bacak olması ikisini ayırteder. Etçil beslenen ÇıyanınÇıyanların irilerinin utangaç olsada tehdit esnasında ısırabilmesine karşın KırkayakKırkayaklar ise genel kanının aksine sokmaz ve ısırmaz, dokunulduğunda veya tehlike sezince hemen kıvırılıp ölü taklidi yapar, bazı dev kırkayak türlerinin kitinli derisinden tehlike anında kıvrılınca salgıladığı antibiyotik toksin nedeniyle ezilmesi allerjilere yol açabilir. Göze dokunulursa su ile yıkanmalı, yutulmamasına dikkat edilmelidir. Gösterişli türleri pet olarak evcilleştirilebilir. Bilinen en sosyal kırkayak türü Tanzanya asıllı Pembe ayaktır. Asabi olmayıp, evcilleştirildikten sonra kıvrılmamaktadır.
 
Tropik iklimlerde'deki çıyanlar en fazla 30 cm olabilirler. Böcek olmaktan çok karides türevi eklem bacaklılar'dır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Çıyanlar" sayfasından alınmıştır