Kıta felsefesi: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
çalışma devam ediyor |
çalışma devam |
||
15. satır:
Diğer yandan yakın anlamıyla kullanılan kavram, [[John Stuart Mill]]'in [[Samuel Taylor Coleridge]] hakkında yazdığı; Kant felsefesinden etkilenen "Kıta felsefesi" ve "Kıta filozofları" düşüncesini, [[Jeremy Bentham]]'ın ve genel olarak 18. yüzyılın İngiliz deneyciliğiyle karşılaştırdığı yazıya, 1840 yılına dayandırılabilir.<ref name="millmix">{{Kitap belirt | son = Mill | ilk = John Stuart | yazarurl = | yardımcıyazarlar = | yıl = 1950 | başlık = On Bentham and Coleridge | yayımcı = Harper Torchbooks | yer = New York | id = | dil = İngilizce }}; S. 104, 133, 155</ref> Bu kavram; [[Bertrand Russell]] ve [[George Edward Moore]]'nin mantıksal analiz kullanarak doğa bilimleri ile felsefe için sıkı bir ittifak vizyonu oluşturmalarıyla 20. yüzyılda önem kazandı. Geniş bir çevrece "analitik felsefe" olarak benimsenen bu gelenek, Britanya ve Amerika'da 1930'dan itibaren baskın duruma geldi. Russell ve Moore, [[Hegelcilik]] akımı ile yakın felsefî bağlantılarını reddederek, bunu kendi hareketlerinin ayırt edici özelliği haline getirdiler.<ref name="1959russell62">{{Kitap belirt | son = Russell | ilk = Bertrand | yazarurl = | yardımcıyazarlar = | yıl = 1959 | başlık = My Philosophical Development | yayımcı = Allen & Unwin | yer = Londra | id = | dil = İngilizce }}; S. 62</ref> 1945 yılındaki bu ayrım ile Russell, "Kıtasal ve İngiliz olarak ayırt edilebilinir iki farklı felsefe okulu" ortaya çıkardı.<ref name="1945russell641643>{{Kitap belirt | son = Russell | ilk = Bertrand | yazarurl = | yardımcıyazarlar = | yıl = 1945 | başlık = A History of Western Philosophy | yayımcı = Simon & Schuster | yer = Londra | id = | dil = İngilizce }}; S. 641, 643</ref>
1970'li yıllardan beri Amerika ve Britanya'daki pek çok filozof, [[Immanuel Kant]] ve sonrasındaki Kıta filozofları ile ilgilenmeye başladı ve çoğu Avrupa ülkesindeki felsefî gelenekler de benzer şekilde "analitik" akımın boyutlarıyla bir bütün olarak ele alındı. Fransa'da [[Jules Vuillemin]], [[Vincent Descombes]], [[Gilles Gaston Granger]], [[François Recanati]] ve [[Pascal Engel]] gibi filozofların dahil olduğu analitik felsefe ilerlerken; benzer şekilde Birleşik Krallık, Kuzey Amerika, Avustralya'daki üniversitelerin felsefe bölümlerinde de kendini "Kıta filozofu" olarak tanımlayanlar bulunmaktadır.<ref>
== Tarihçesi ==
Daha dar anlamda Kıta felsefesi tarihinin [[Alman idealizmi]] ile başladığı düşünülür. [[Simon Critchley]] ve [[Robert C. Solomon]] ise Kıta felsefesinin kökenini bir dönem daha geriye, [[Jean-Jacques Rousseau]]'nun çalışmalarına dayandırır. [[Johann Gottlieb Fichte]], [[Friedrich Schelling]] ve sonradan [[Hegel]]'in öncülüğünde Alman idealizmi; 1780 ve 90'lı yıllarda [[Immanuel Kant]]'ın çalışmalarından esinlenilerek ortaya konulmuş, [[Romantizm|romantizm düşüncesi]] ve [[Aydınlanma Çağı]]'nın devrimci politikaları ile sıkıca ilişkilendirildi. Yukarıda anılan merkezî figürlerin yanı sıra [[Friedrich Heinrich Jacobi]], [[Gottlob Ernst Schulze]], [[Karl Leonhard Reinhold]] ve [[Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher]]'in de Alman idealizmine önemli katkıları oldu.
"Kıta felsefesi"nin geleneksel kökeninin pek çok bağlamda fenomenolojiye dayanması nedeniyle [[Edmund Husserl]] de, Kıta felsefesi için genel geçer bir figür olmanın yanısıra analitik gelenek için de kabul edilmiş bir kişidir.<ref>{{Kitap belirt | son = Kenny | ilk = Anthony | yazarurl = |yardımcıyazarlar = | yıl = 2001 | başlık = The Oxford Illustrated History of Western Philosophy | yayımcı = Oxford University Press | yer = New York | id = | dil = İngilizce }}</ref> Husser'in ortaya koyduğu kavram olan ''[[noema]]'' (düşüncenin psikolojik olmayan özü), [[Gottlob Frege]] ile yazışmaları ve mantık doğasına yönelik yaptığı çalışmalar, analitik filozoflar arasında ilgi uyandırmaktadır.
== Son dönem Anglo-Amerikan gelişmeleri ==
Satır 27 ⟶ 29:
== Kaynakça ==
{{kaynakça|3}}
== Dış bağlantılar ==
*{{Cite web | url = http://scholar.harvard.edu/michaelrosen/files/continental_philosophy_from_hegel.pdf | başlık = Continental Philosophy from Hegel | erişimtarihi = 21 Mayıs 2012 | son = Rosen | ilk = Michael | tarih = 1998 | yayımcı = Harvard University }} {{İng.}}
{{felsefe}}
Satır 37 ⟶ 42:
[[Kategori:Bölgelerine göre felsefe]]
[[Kategori:Çağdaş felsefe meseleleri]]
[[Kategori:20. yüzyıl felsefesi]]
[[Kategori:Batı felsefesi]]
<!--interwiki-->
| |||