Kangurugiller: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
MerlIwBot (mesaj | katkılar)
k Bot: Ekleniyor: fi:Kengurut, uk:Кенгуру
лайтбоксы донецк
1. satır:
Наружная реклама: Производство рекламы, широкоформатная печать, изготовление таблички, штендера, неона; печать баннера, облицовка фасадов, лайтбоксы, световые коробы, навесы, козырьки, накрышные конструкции, объемные буквы, фасады, композитные материалы, металлоконструкции, бигборды, стеллы, дизайн услуги, Донецк, Киев, Украина
{{Taksomemeli
| ad = Kangurugiller
| resim = Kangaroo and joey05.jpg
| resim_bilgi = [[Doğunun gri dev kangurusu]] (''Macropus giganteus'')
| alem = [[Animalia]]
| şube = [[Chordata]]
| sınıf = [[Memeliler|Mammalia]]
| altsınıf = [[Metatheria]] (<small>Keseliler</small>)
| üsttakım = [[Australidelphia]] <br />(<small>Avustralya keselileri</small>)
| takım = [[Diprotodontia]] (<small>İki ön dişliler</small>)
| familya = '''Macropodidae''' <br />(<small>Kangurugiller</small>)
| familya_yazar = [[John Edward Gray|Gray]] 1821
| altbaşlık = Cinsler
| açıklama =
* [[Ağaç kanguruları]] (''Dendrolagus'')
* [[Çalı kanguruları]] (''Dorcopsis'' ve ''Dorcopsulus'')
* [[Tavşan kanguruları]] (''Lagorchestes'')
* [[Tasmalı tavşan kangurusu]] (''Lagostrophus'')
* ''[[Macropus]]'' ([[Dev kangurular]], [[Dağ kanguruları]] </br> ve [[Volabiler]])
* [[Dikenli kangurular]] (''Onychogalea'')
* [[Kaya kanguruları]] (''Petrogale'')
* [[Kısakuyruklu kanguru]] (''Setonix'')
* [[Filander]] (''Thylogale'')
* [[Bataklık volabisi]] (''Wallabia'')
| dış_bağlantılar = {{commons-species|Macropodidae}}
}}
[[Dosya:Sumpf-wallaby.jpg|thumb|260px|[[Bataklık volabisi]]]]
[[Dosya:Joey in pouch.jpg|thumb|260px|Kesenin içinde bir yavru]]
[[Dosya:Red-Kangaroo-5legs.jpg|thumb|260px|Kangurular yavaş ilerlerken tüm dört ayaklarını ve kuyruklarını kullanırlar.]]
'''Kangurugiller''' (Macropodidae), [[iki ön dişli]] bir [[keseli]] familyası. En çok tanılan keseliler olmakla birlikte, [[Avustralya]] [[Fauna|faunas]]ının en tipik temsilcileridir. Modern zoolojide artık yalnız bir [[familya]] olarak kabul edilen [[Sıçan kangurusugiller]]den daha iyi ayırt edilebilmeleri için '''Asıl Kangurugiller''' de denilir.
 
== Yaşam şekli ==
 
Kangurugiller birbirinden farklı tabitatlarda yaşar: Çalılık bölgelerde yaşayanlar, dağlık bölgelerde yaşayanlar ve hatta ağaçlarda yaşayanları vardır. Genelde gece aktif olurlar, ancak bazı zamanlarda gündüzleri de rastlanabilirler. Çoğu türler belli bir sosyal yapısı olmayan gruplar içerisinde yaşar.
 
Kangurular gereken hıza göre iki farklı ilerleme yöntemi uygular: Yüksek süratte arka bacakları ile hoplayarak ilerlerler. Kuyruk havada kalır ve dengeyi sağlamak için kullanılır. Bu şekilde 50km/saat hıza ulaşabilirler. Dev kangurular her hoplayışlarında 3 m atlayabilir. Yavaş ilerlerken tüm dört ayaklarını ve kuyruklarını kullanırlar.
 
Ağaç kanguruları hoplamaz ama çok iyi tırmanır. Kısa kuyruklu Quokka'lar ve Filander daima dört ayak üzerinde gider.
 
Avustralya'da, doğada [[çift toynaklılar]]ın doldurduğu yeri Avustralya'da kangurugiller doldurur. Hatta sindirim sistemleri bile onlarınki gibi, özel mikroorganizmaların yardımı ile zor sindirilen bitkileri, bölünmüş mide odalarında sindirmeye yönelik gelişmiştir. Hatta bazen [[Geviş getirenler|geviş getirirler]]. Bu iyi gelişmiş sindirim sistemi verimsiz bölgelerde de yaşayabilmelerini sağlar.)
 
== Üreme ==
 
Dişi kanguruların, içinde dört memeleri olan iyi gelişmiş bir keseleri vardır. Dişi sadece tek bir yavru doğurur (çok nadir 2). Bütün keselilerde olduğu gibi kangurugillerde de gebelik kısa sürer (20 ila 40 gün) ve yavrular henüz fazla gelişmemiş şekilde doğar. Yavru doğumda ancak 2 cm büyüklükte ve 1 gram ağırlıkta olur. Yavru kendi kendine kesenin içine tırmanır, bir memeye asılır ve memeyi 2 - 3 ay boyunca ağzından bırakmaz. Yaklaşık 6 ay sonra ilk kez keseden dışarı çıkar. 8 aylık olunca artık keseye sığmıyacak kadar büyümüş olur. Bundan sonra süt emebilmek için artık kafasını kesenin içine sokması gerekir, çünkü kanguru yavruları 1 yaşına varana kadar süt ile beslenir.
 
== Sınıflandırma ==
 
Kangurugiller 11 cinse ayrılır. Eski sınıflandırmalarda [[Sıçan kangurusugiller]]'de bu familyaya sayılırdı. Artık ayrı bir familya olarak kabul edilirler.
 
* [[Tasmalı tavşan kangurusu]] (''Lagostrophus fasciatus'') en ilkel kanguru türlerinden biridir. Sthenurinae adında ayrı bir alt familyaya konulur..
* [[Çalı kanguruları]] (''Dorcopsis'' ve ''Dorcopsulus'' cinsleri) Yeni gine'nin tropik ormanlarında yaşarlar.
* [[Ağaç kanguruları]] (''Dendrolagus'') Yeni gine'de ve [[Kap York adaları]]nda ağaçlarda yaşarlar.
* [[Kaya kanguruları]] (''Petrogale'') dağlık bölgelerde yaşayan orta büyüklükte kangurulardır.
* [[Filander]] (''Thylogale'') kuyruğunda neredyse hiç post yoktur.
* [[Tavşan kanguruları]] (''Lagorchestes''). Adları, tavşanı andıran büyüklükleri ve hoplayışlarından kaynaklanmaktadır.
* [[Kısakuyruklu kanguru]] (''Setonix brachyurus'') kulakları ve kuyruğu diğerlerinde daha kısadır.
* [[Dikenli kangurular]] (''Onychogalea'') kuyruklarının ucunda kemikten bir dikenleri vardır.
* [[Bataklık valabisi]] (''Wallabia bicolor'') Avustralya'nın güneydoğusunda yaşayan küçük bir tür.
* ''[[Macropus]]'' cinsine ait türler asıl klasik Kanguru profiline uyanları, yani [[Asıl Kangurular]]dır: [[Kızıl dev kangurular]], [[Gri dev kangurular]], [[Dağ kanguruları]] ve [[Valabiler]].
 
Cinslerin arasındaki akrabalık dereceleri bu diagram'da gösterilmiştir. Bu diagram 2004 yılında Marcel Cadillo'nun yaptığı birçok araştırmalar sonuncu ortaya sürülmüştür. ([http://141.40.125.5:8080/WWW/Homepages/Bininda-Emonds/Publications/MarsupialST.pdf Quelle)]
 
Kangurugiller (Macropodidae)
├──''Lagostrophus'' (Tasmalı tavşan kangurusu)
└──Macropodinae
├──Çalı kanguruları
│ ├── ''Dorcopsis''
│ └── ''Dorcopsulus''
└──N. N.
├── ''Dendrolagus'' (Ağaç kanguruları)
└── N. N.
├── N.N.
│ ├── ''Petrogale'' (Kaya kanguruları)
│ └── ''Thylogale'' (Filander)
└── N.N.
├── ''Lagorchestes'' (Tavşan kanguruları)
└── N.N.
├── ''Setonix'' (Kısakuyruklu kanguru)
└── N.N.
├── ''Onychogalea'' (Dikenli kangurular)
└── N.N.
├── ''Macropus'' (Dev kangurular, Dağ kanguruları ve Volabiler)
└── ''Wallabia'' (Bataklık volabileri)
 
== Kitaplar ==
* M. Cardillo, O. R. P. Bininda-Emonds, E. Boakes, A. Purvis: ''[http://141.40.125.5:8080/WWW/Homepages/Bininda-Emonds/Publications/MarsupialST.pdf A species-level phylogenetic supertree of marsupials.]'' in: ''Journal of Zoology.'' London 264.2004 (PDF). {{ISSN|0268-196X}}
* Terence J. Dawson: ''Kangaroos''. Cornell University Press, Comstock, Cornell 1995. ISBN 0-8014-8262-3
* Tim Flannery: ''Mammals of New Guinea''. Cornell University Press, Cornell 1995. ISBN 0-8014-3149-2
* Udo Gansloßer (Hrsg.): ''Die Känguruhs''. Filander, Fürth 1999, 2004. ISBN 3-930831-30-9
* [[Bernhard Grzimek]]: ''Grzimeks Tierleben.'' Bd 10. Säugetiere 1. Droemer-Knauer, München, DTV, München, Bechtermünz, Augsburg 1979, 2000. ISBN 3-8289-1603-1
* John A. Long, u. a.: ''Prehistoric Mammals of Australia and New Guinea''. Johns Hopkins University Press, Baltimore 2003. ISBN 0-8018-7223-5
* Ronald Strahan: ''Mammals of Australia''. Smithsonian Books, Washington DC 1996. ISBN 1-56098-673-5
 
Zum Namen des Kängurus:
* Tony Horwitz: ''Cook – Die Entdeckung eines Entdeckers.'' Piper, München 2006, S.&nbsp;271f. ISBN 3-492-24473-4
 
== Dış bağlantılar ==
* [http://www.outback-info.de/australien/kangaroo.html 60 kKanguru türü hakkında bilgiler (İngilizce)]
 
[[Kategori:Kangurugiller| ]]
 
{{Link SM|de}}
{{Link SM|eu}}
{{Link KM|sv}}
 
[[ar:كنغر]]
[[bn:ক্যাংগারু]]
[[bo:ཁུག་བྱི།]]
[[br:Kangourou]]
[[bs:Kengur]]
[[ca:Cangur]]
[[cs:Klokanovití]]
[[da:Kænguru]]
[[el:Καγκουρό]]
[[en:Kangaroo]]
[[eo:Kanguruo]]
[[es:Canguro]]
[[eu:Kanguru]]
[[fa:کانگورو]]
[[fi:Kengurut]]
[[fr:Kangourou]]
[[gl:Canguro]]
[[hak:Thoi-chhú]]
[[he:קנגורו]]
[[hi:कंगारू]]
[[hr:Klokani]]
[[ht:Kangourou]]
[[id:Kanguru]]
[[io:Kanguruo]]
[[ja:カンガルー]]
[[jbo:kanguru]]
[[jv:Kanguru]]
[[ka:კენგურუები]]
[[ko:캥거루]]
[[la:Macropus]]
[[lb:Känguruen]]
[[lv:Ķengurs]]
[[ml:കാംഗരൂ]]
[[mn:Имж]]
[[ms:Kanggaru]]
[[ne:कंगारु]]
[[no:Kenguruer]]
[[nv:Nahatʼeʼiitsoh]]
[[oc:Cangoró]]
[[pl:Kangurowate]]
[[pt:Canguru]]
[[ro:Cangur]]
[[scn:Canguru]]
[[sh:Klokani]]
[[simple:Kangaroo]]
[[sk:Kengurovité]]
[[sl:Kenguru]]
[[sq:Kanguri]]
[[sr:Кенгур]]
[[su:Kangguru]]
[[sv:Kängurudjur]]
[[sw:Kangaruu]]
[[ta:கங்காரு]]
[[te:కంగారూ]]
[[tg:Кенгуру]]
[[th:จิงโจ้]]
[[ug:خالتىلىق چاشقان]]
[[uk:Кенгуру]]
[[uz:Kenguru]]
[[vi:Kangaroo]]
[[xal:Кенгуру]]
[[yi:קענגערו]]
[[zh:袋鼠]]
[[zh-yue:袋鼠]]
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Kangurugiller" sayfasından alınmıştır