Arslan Yabgu: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
k dz |
|||
1. satır:
'''Arslan (ارسلا) Bin Selçuk''', Selçuklu hanedanının atası olan [[Selçuk Bey]]'in büyük oğludur ''(ö. 423/1032)''. [[Anadolu Selçuklu Devleti]]'ni kuran [[Kutalmışoğlu Süleyman Şah]]'ın dedesidir.
Bazı kaynaklarda kendisinden '''İsrail (Yabgu)''' olarak bahsedilmekle birlikte daha çok Türkçe adı '''Arslan Yabgu''' ile
999 yılında Karahanlıların Samanîlere ait [[Buhara]]'yı almasıyla Samanîler Devleti fiilen sona ermiş oldu. Bu hadise Arslan'ın ve ona bağlı Türkmenler'in nüfuz ve itibarını daha da arttırdı. Karahanlıların elinden kaçmayı başaran [[Samanî]] şehzadesi [[II. İsmail (Samanî)|Ebu İbrahim el-Muntasır]], Arslan'dan yardım istemek durumunda kaldı. Birlikte, 1003 yılında [[Semerkant]]'a gelerek Karahanlı Subaşı Tegin'i bozguna uğrattılar. Akabinde İlig Han Nasr'ı mağlup ettikleri gibi ertesi yıl da [[Karahanlılar]]'a karşı aynı zaferi tekrarladılar.
1009 yılında Selçuk'un [[Cend]] kentinde ölmesi üzerine; Arslan, Yabgu unvanını alarak ailenin başına geçer. 1012 yılında Karahanlı hükümdarı İlig Han Nasr’ın ölümü üzerine, aynı aileye mensup olan Ali Tegin ile bir anlaşma yapar. Anlaşmaya karşı çıkan Karahanlı aile mensuplarını bozguna uğratır ve 1020-1021 yılları arasında [[Buhara]]'da hakimiyet elde eder.
Tüm bunlar üzerine gerçek bir endişeye kapılan zamanın Karahanlı hükümdarı [[Yusuf Kadir Han]] ve Gazneli Sultanı
[[Gazneli Mahmut]], ''"mertliği, savaşçılığı ve yıldırım hızıyla düşman üzerine saldırması gibi meziyetleri sebebiyle herkesin çekindiği"'' Arslan Yabgu'yu yakalamak için hileye başvurur. 1025 yılında bir ziyafet için [[Semerkant]]'a çağırdığı Arslan Yabgu'yu oğlu [[Kutalmış]] ve birtakım arkadaşlarıyla birlikte yakalayarak [[Kalincar Kalesi]]'ne hapseder. Ona bağlı birçok Türkmen, Gazneli Mahmud tarafından öldürülür, geride kalmış olanlar da lidersiz bir şekilde dağılmak durumunda kalırlar.
13. satır:
1030 yılına gelindiğinde Selçuklu ailesinde Arslan Yabgu'nun tevkifiyle ön plana çıkan [[Tuğrul Bey]] ve [[Çağrı Bey]] Gazneli Mahmud'un ölümüyle başa geçen oğlu [[Gazneli I. Mesut|Sultan Mesut]]'tan Arslan Yabgu'nun serbest bırakılmasını isterler. Aynı mesajla kendisine itaat edeceklerinin mesajını da ileten Tuğrul ve Çağrı beylerin teklifi üzerine Sultan Mesud, Arslan Yabgu'yu [[Belh]]'e getirir. Ondan yeğenlerine bozgunculuktan vazgeçmelerini söylemesini emreder. Arslan Yabgu da Tuğrul Bey, Çağrı Bey ve [[Musa Yabgu]]'ya haber göndererek Sultan Mesud'un buyruğunu iletir. Ayrıca elçiye bir "biz" (dikiş aleti) vermelerini ister. Elçi mesajı ileterek; mesaj mahiyetindeki "biz"i teslim edince onlar yeniden karışıklık çıkarmaya başlar. Bunun üzerine Gazneli Sultan I. Mesut, Arslan Yabgu'yu yeniden hapse attırır.
Türkmenler'in Arslan Yabgu'yu kurtarma teşebbüslerine karşın hapishaneden kurtulamaz.
Arslan Yabgu yedi sene kaldığı hapishanede vefat eder.
19. satır:
== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}
* Abdülkerim Özaydın. '''Arslan bin Selçuk'''. ''Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi''
* Sadr-al-Din Ḥosayni, (Türkçe çeviri: Necati Lügal) (1943) ''Aḵbār al-dawlat al-saljuqiya'' Ankara.
| |||