Karl Radek: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Math34 (mesaj | katkılar)
Değişiklik özeti yok
Math34 (mesaj | katkılar)
6. satır:
[[Avusturya-Macaristan İmparatorluğu]]'nun [[Lemberg]] kentinde Avusturya asıllı bir Yahudi ailenin çocuğu olarak, ''Karol Sobelsohn'' ismi ile, doğdu.<ref>Lerner, W. (1970) ''Karl Radek: The Last Internationalist'' Stanford: Stanford University Press, s.2</ref> Radek ismini [[Stefan Żeromski]]'in eseri ''Syzyfowe prace'''deki favori karakteri, Andrej Radek'den aldı.<ref>Lerner, W. (1970) ''Karl Radek: The Last Internationalist'' Stanford: Stanford University Press s.5</ref>
 
1904 yılında "Polonya-Litvanya Sosyal Demokrat Partisi"'ne (SDKPiL) katıldı.
Rusya’daki 1905 devrimine katıldaktan sonra 1906’ya dek tutuklu kaldı. 1907’de Almanya’ya giderek Alman Sosyal Demokrat Partisi’ne girdi. Partinin sol kanadının yayın organları olan gazetelerde çalıştı. 1917 Şubat Devrimi’nden sonra RSDİPB’nin Yurt Dışı Bürosu’nda yer aldı. 1917 Ekim Sosyalist Devrimi’nden Rusya’ya döndü. Mart 1918 tarihli Brest-Litovsk Barış Antlaşması’nı imzalayan Sovyet delagasyonundaki görevi sırasında Alman askerleri arasında etkili bir anti-militarist ve sosyalist propaganda yürüttü. Aynı yıl Almanya’daki devrimci ayaklanmaya katılmak için Berlin’e gitti. Alman Komünist Parisi’nin kuruluş kongresine katıldı ve merkez komitesi üyeliğine seçildi. Talat Paşa gibi İttihat ve Terakki önderleriyle Sovyetler adına görüşmelerde bulundu. Rusya’ya döndükten sonra RKP-B Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. Mayıs 1924’e dek süren bu görevi sırasında III. Enternasyonal yürütme kurulu üyeliği yaptı. 1927’de Troçkist muhalefet içinde yer aldığı için partiden çıkarıldı ve Urallar’a sürgüne gönderildi. 1930’da özeleştiri yaparak partiye yeniden üye oldu ve İzvestia’nın yazı grubunda yer aldı; 1935’de yeni SSCB Anayasaı’nı hazırlayan komisyonda üyelik yaptı. 1936’da tutuklandı. Troçkist gizli etkinlikleri katıldığını kabul etmesi üzerine 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
[[Varşova]]'da [[1905 Rusya Devrimi]]’ne devrimine katıldıktan sonra 1906’ya dek tutuklu kaldı.<ref>Broue, P. (2006) ''The German Revolution: 1917-1923'', Chicago: Haymarket Books, s.635</ref>
 
Rusya’daki1907’de 1905[[Almanya]]’nın devrimine[[Leipzig]] katıldaktankentine sonragiderek 1906’ya[[Almanya dekSosyal tutukluDemokrat kaldıPartisi]]’ne (SDP) girdi.<ref>Broue, 1907’deP. Almanya’ya(2006) giderek''The AlmanGerman SosyalRevolution: Demokrat1917-1923'', Partisi’neChicago: girdiHaymarket Books, s.36</ref>. Partinin sol kanadının yayın organları olan gazetelerde çalıştı. [[1917 Şubat Devrimi’ndenDevrimi]]’nden sonra RSDİPB’nin Yurt Dışı Bürosu’nda yer aldı. 1917 Ekim Sosyalist Devrimi’nden Rusya’ya döndü. Mart 1918 tarihli Brest-Litovsk Barış Antlaşması’nı imzalayan Sovyet delagasyonundaki görevi sırasında Alman askerleri arasında etkili bir anti-militarist ve sosyalist propaganda yürüttü. Aynı yıl Almanya’daki devrimci ayaklanmaya katılmak için Berlin’e gitti. Alman Komünist Parisi’nin kuruluş kongresine katıldı ve merkez komitesi üyeliğine seçildi. Talat Paşa gibi İttihat ve Terakki önderleriyle Sovyetler adına görüşmelerde bulundu. Rusya’ya döndükten sonra RKP-B Merkez Komitesi üyeliğine seçildi. Mayıs 1924’e dek süren bu görevi sırasında III. Enternasyonal yürütme kurulu üyeliği yaptı. 1927’de Troçkist muhalefet içinde yer aldığı için partiden çıkarıldı ve Urallar’a sürgüne gönderildi. 1930’da özeleştiri yaparak partiye yeniden üye oldu ve İzvestia’nın yazı grubunda yer aldı; 1935’de yeni SSCB Anayasaı’nı hazırlayan komisyonda üyelik yaptı. 1936’da tutuklandı. Troçkist gizli etkinlikleri katıldığını kabul etmesi üzerine 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Gizli servis tarafından öldürüldü.
 
Bu dönemde [[çalışma kampı]] sırasında hapis arkadaşı tarafından öldürüldüğü rapor edildi. Ancak, tarihe [[Kruşçev Çözülmesi]] dönemi olarak geçen 1950'ler ortaları ile 1960'ların başlarında olan zamanda yapılan araştırmaya göre, [[Lavrenti Beriya]]'nın emirleri doğrultusunda [[NKVD]] tarafından öldürüldüğü ortaya çıktı.<ref name="chronos">{{Ru icon}} [http://www.hronos.km.ru/biograf/radek.html Karl Radek's biography article on hronos.ru]</ref><ref>{{Ru icon}} [http://perpetrator2004.narod.ru/documents/Show_Trials/Radek_Sokolnikov_Murder.doc Document describing the murder of Radek and another political inmate, [[Grigory Sokolnikov|Sokolnikov]]]</ref>
 
==Kaynaklar==
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Karl_Radek" sayfasından alınmıştır