Vikipedi

Şavuot: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
YBot (mesaj | katkılar)
Botlar
1.760.147 değişiklik
Karakter hataları düzeltildi
Iggydarsa (mesaj | katkılar)
Devriyeler
13.384 değişiklik
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{düzenle|Nisan 2012}}
{{Bayram bilgi kutusu
|isim = Şavuot
|tipi = Yahudi
|resim = [[File:Julius Schnorr von Carolsfeld- Ruth im Feld des Boaz.jpg|200px]]
|altyazı = Rut, Boaz'ın Tarlasında
|resmi_adı = {{lang-he|'''שבועות''' ya da '''חג שבעות'''}} (''Ḥag HaShavuot'' ya da ''Shavuot'')
|diğer_adı = Haftaların Bayramı
Satır 21 ⟶ 22:
'''Şavuot festivali''' ( [[İbranice]]: שבועות) [[Sivan]] ayının 6. günü kutlanan bir Yahudi bayramıdır. Genelde Mayıs ya da Haziran ayının ilk yarısına denk gelir. Şavuot, Tanrı’nın Sina dağı’nda toplanan İsrail milletine [[Tevrat]]’ı vermesinin yıl dönümünü anar. Tevrat’ta Şavuot ve Tanrı’nın Tevrat’ı göndermesi arasındaki ilişki açık olmamasına rağmen, Şavuot, üç hac festivalinden biridir ([[Şaloş Regalim]].) Omer’in Sayılması’nın '''''Sefirat ha Omer'''''sonuçlandığını gösterir.
Şavuot’un tarihi direkt olarak Hamursuz Bayram’ıyla bağlantılıdır. Tevrat’ın verdiği talimata göre, yedi haftalık ‘'''''Omer’in sayılması'''''’ (Hamursuz Bayram’ının ikinci günü başlar) Şavuot ile sonuçlanır. Günleri ve haftaları saymak olan bu davranış, Tevrat’ın gönderilmesine duyulan şevki ve beklentiyi anlatır. Hamursuz Bayramı’nda Yahudiler, Firavun’un kölesi olmaktan kurtarıldı; Şavuot’ta ise bu millet, Tevrat’la birlikte, Tanrı’ya hizmet etmeye bağlanmış bir millet oldu.
Şavuot, İsrailliler tarafından oldukça bilinen ve kutlanan bir festivalken, diaspora Yahudiler, bu festivali çok bilmezler <ref name="forward">{{cite web |url=http://forward.com/articles/127963/ |titlebaşlık=Shavuot: The Zeppo Marx of Jewish Holidays |last=Goldberg |first=J.J. |publisher=[[The Forward]] |date=12 May 2010 |accessdate=24 May 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.rabbiwein.com/Jerusalem-Post/2010/05/517.html |titlebaşlık=Shavuot Thoughts |last=Wein |first=Rabbi Berel |work=[[The Jerusalem Post]] |date=21 May 2010}}</ref>.
Yahudi kanunlarına göre, İsrail’de bir gün, diasporada iki gün olarak kutlanır. [[Reformist Musevilik | Reformist cemaatler]] (İsrail ve diaspora) bir gün olarak kutlar <ref>[http://www.myjewishlearning.com/holidays/Shavuot/TO_Shavuot_Community.htm My Jewish Learning on Shavuot] - see 7th paragraph</ref>
 
== Tevrat’ta ==
{{portal|Yahudilik}}
Tevrat’ta Şavuot; ‘Haftaların Festival”i ([[İbranice]] חג השבועות, '''''Ḥag ha-Shavuot''''', Exodus 34:22, [[Tesniye]] 16:10.) ve ‘İlk Meyvelerin Günü’ (İbranice הבכורים, '''
Tevrat’ta Şavuot; ‘Haftaların Festival”i ([[İbranice]] חג השבועות, '''''Ḥag ha-Shavuot''''', Exodus 34:22, [[Tesniye]] 16:10.) ve ‘İlk Meyvelerin Günü’ (İbranice הבכורים, '''''Yom ha-Bikkurim''''', ) olarak adlandırılır. [[Talmud]], bu günde çalışmanın yasak olduğunu ve Hamursuz Bayramı’nın sona erdiğini anlatmak için, Şavuot’u; [[Atzeret]] <ref>[[Pesachim]] 68b.</ref> (İbranice עצרת, uzak durmak) olarak görür <ref name="sichos">{{cite web |url=http://www.sichosinenglish.org/books/vedibarta-bam/shavuot.htm |titlebaşlık=Vedibarta Bam – And You Shall Speak of Them |last=Bogomilsky |first=Rabbi Moshe |year=2009 |accessdate=6 June 2011 |publisher=Sichos in English}}</ref>). Hamursuz’dan tam 50 gün sonra başladığı için, Helenistik Yahudiler, Şavuot’a [[Pentecost]] (πεντηκοστή – '''''ellinci gün''''') adını verdi.
Tanrı’nın Sina Dağı’nda Tevrat’ı ([[On EmriEmir | On EmirEmri ]] içeren) Yahudilere gönderdiği gün olmasının önemi yanı sıra, Şavuot aynı zamanda İsrail’de tahılların hasat zamanıyla da alakalıdır. Antik çağda, tahıl hasadı yedi hafta sürerdi ve bu dönem memnuniyet zamanıydı. (Jer. 5:24, [[Tesniye]]. 16:9-11, Isa. 9:2). Bu sezon, Hamursuz Bayramı boyunca arpaların hasadıyla başladı ve buğdayların Şavuot’ta hasat olmasıyla sona erdi. Bu nedenle, [[Sukot]] nasıl meyve hasadının sona eriş festivaliyse; Şavuot, tahıl hasadını bitiren festivaldir.
 
=== İkinci Tapınak Dönemi ===
İkinci Tapınak döneminde, Şavuot’un tarihi tartışmalıydı. Esseniler’le ilişkili olan Kümran toplumunun kütüphanesine Şavuot’tan bahseden çeşitli yazılar bulunuyordu ve bunların içinde bulunan [[JubilelerJübile KitabiKitabı]]; bu “Haftaların Festivali”nin, [[Kislev]] 15’te olması gerektiğini söylüyordu <ref> [[Joseph Fitzmyer]] ''Responses to 101 questions on the Dead Sea scrolls'' 1992 p87- "Particularly important for the Qumran community was the Particularly important for the Qumran community was the celebration of this Feast of Weeks on 111/15, because according to Exod 19:1 Israel arrived in its exodus-wandering at Mt. Sinai in the third month after leaving Egypt.. Later the renewal of the Covenant came to be celebrated on the Feast of Weeks (see [[Jubilees]]"</ref>.
 
== İlk meyvelerin töreni; Bikkurim ==
Şavuot ayrıca, bireylerin, ilk meyveleri '''''Bikkurim''''' Kudüs’teki Tapınağa getirdikleri gündü (Mişna Bikkurim 1:3). Bikkurim’ler, İsrail’in hakkında övüldüğü yedi türden geliyordu: Buğday, üzüm, nar, zeytin, incir ve hurma ([[Tensiye]] 8:8.) Büyük ölçüde tarımsal antik İsrail toplumunda, Yahudi çiftçiler, bu yedi türün ilk olgunlaşan meyvelerinin etrafına birer kamış bağlardı. Hasat zamanında, çiftçiler bu belirlenmiş meyveleri keser ve altın ya da gümüşten örülmüş sepetlerin içine yerleştirirdi. Sonra çiftçi bu sepetleri, boynuzları yaldızlanmış ve çiçekli çelenk takılmış öküzlere yüklerdi. Öküzler, sahipleri ve sahiplerinin arkadaşlarıyla, Kudüs’e doğru büyük bir geçitte yer alırdı ve bu geçit esnasında çiftçilere, müzik ve tören eşlik ederdi <ref name="temple">{{Cite web|url=http://www.templeinstitute.org/shavuot.htm|titlebaşlık=The Festival of Shavout: Bringing the Firstfruits to the Temple|accessdate=September 5, 2007|publisher=The Temple Institute|author=The Temple Institute}}</ref>.
Tapınakta, her çiftçi kendi Bikkurim’ini bir [[Kohen]]’e sunardı ve sonrasında Yahudilerin Mısır’daki sürgünlükleri, tutsaklıkları ve ezilmişliklerini anlatan hikayeler anlatılırdı. Ardından Tanrı’ya ilk meyveler ve tarih boyunca Yahudilere yaptığı rehberlikten dolayı şükranlar sunulurdu.
 
Satır 46 ⟶ 47:
 
=== Akdamut ===
{{Musevilik}}
Akdamut (Aramice: אקדמות) Tanrı’nın, Tevrat’ın ve İsrail’in yüceliğini öven bir dini şiirdir. Şavuot’un ilk günü, Sinagogdaki sabah dualarından hemen önce okunur. Şiir, 1096 Haçlı Seferi’nde oğlu öldürülen, Haham Meir tarafından yazılmıştır. Haham Meir, Tevrat’ı ve Yahudi dinini, yerel rahiplerle girdiği bir tartışmada korumak zorunda kaldı ve başarılı bir şekilde Tanrı’nın gücüne olan güvenini, Yahudi halkına olan sevgisini ve Tevrat’ın mükemmelliğini nakletti. Sonra bu temaları içeren, 90 satırlık bu Aramice şiiri yazdı.
Şiirin her satırı "ta" (תא) hecesiyle biter (İbrani alfabesinin ilk ve son harfleri) ve bu Tevrat’ın sonsuzluk kastetmek için yapılmıştır. Bu şiire eşlik eden melodi de ihtişamı ve zafer duygusunu hissettirir. Sefarad’lar Akdamut’u okumazlar, ama akşam ibadetinden önce, [[Azharot]] adlı bir şiiri okurlar. Bu şiir 613 [[Mitsva]]yı anlatır. İlk gün pozitif emirleri, ikinci gün ise negatif emirleri okurlar.
Satır 51 ⟶ 53:
=== Süt ürünleri ===
[[File:100 0774.JPG|right|thumb|Peynirli Krepler [[blintz]], Aşkenaz Yahudiler tarafından Şavuot'ta sunulur.]]
Aşkenaz Yahudiler arasında <ref>{{cite web |url=http://www.aish.com/h/sh/r/48967071.html |titlebaşlık=Cheese & Flowers |last=Wein |first=Rabbi Berel |date=10 May 2005 |accessdate=24 May 2011 |publisher=[[Aish HaTorah|Aish.com]]}}</ref>, Cheesecake, peynirli puf böreği <ref name="mama">{{cite web |url=http://www.inmamaskitchen.com/Shavuot/shavuot.html |titlebaşlık=Shavuot – Hag ha'Bikkurim or Festival of the First Fruits |publisher=In Mama's Kitchen |accessdate=24 May 2011}}</ref> ve peynirli hamur köfteleri; Suriyeli Yahudiler arasında, Peynirli [[Samsa]] <ref name="sam">{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=ojc4Uker_V0C&pg=PA524&lpg=PA524&dq=shavuot+sambusak&source=bl&ots=NOfPEuIJfI&sig=pcmUofLMlilpQshNKQx1PN-ovXg&hl=en&ei=qAbcTYv0CYePswaZq-DvDg&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CBUQ6AEwAA#v=onepage&q=shavuot%20sambusak&f=false |titlebaşlık=Encyclopedia of Jewish Food |last=Marks |first=Gil |page=524 |year=2010 |publisher=[[John Wiley & Sons]]|isbn=9780470391303}}</ref>, peynirli mantı ve peynir dolgulu krepler <ref>Marks, ''Encyclopedia of Jewish Food'', p. 87.</ref>; Tunuslu ve Faslı Yahudiler arasında, yedi katlı kek (yedi cennet) geleneksel olarak Şavuot zamanında yapılmaktadır. Yemeni Yahudiler Şavuot’ta süt ürünleri tüketmezler.
=== Rut’unRut kitabı ===▼
 
Değişik Yahudi bayramlarında, sinagoglarda insanlara okunan, 5 adet [[Beş Megilot|Megillot]] (:'''''מגילות''''', "parşomen tomarı") vardır. Bunların içindeki, arpa ve buğday sezonundan sonraki hasatlardan bahseden Rut Kitabı (מגילת רות, '''''Megillat Ruth''''') Şavuot bayramıyla ilgili olandır. Kitapta ayrıca, Ruth’un, Tevrat’ı kabul eden Yahudi milletinden biri olmak isteğini anlatır. ▼
▲=== Rut’un kitabı ===
▲Değişik Yahudi bayramlarında, sinagoglarda insanlara okunan, 5 adet [[Megillot]] (:'''''מגילות''''', "parşomen tomarı") vardır. Bunların içindeki, arpa ve buğday sezonundan sonraki hasatlardan bahseden Rut Kitabı (מגילת רות, '''''Megillat Ruth''''') Şavuot bayramıyla ilgili olandır. Kitapta ayrıca, Ruth’un, Tevrat’ı kabul eden Yahudi milletinden biri olmak isteğini anlatır.
 
=== Yeşillik ===
 
[[Midraş]]’a göre, Sina dağı’nın tepesi, Tevrat’ın gelmesinden hemen önce yeni açan çiçeklerle bezendi. Yeşillik ayrıca bebek Musa’nın 3 aylıkken, sazlıklar arasında bulunmasında (Ex. 2:3) da tasvir ediliyor (Musi Adar ayının 7’sinde doğdu ve Sivan’ın 6’sında Nil Nehri’ne bırakıldı, yıllar sonra aynı günde Yahudi milletini, Tevrat’a ulaşmak üzere Sina Dağı’na getirdi.)
Bu nedenlerden dolayı, bir çok Yahudi aile, Şavuot’u onurlandırmak için, evlerini ve sinagogları, çiçekler, bitkiler ve yapraklı dallarla dekore ederler. Bazı sinagoglar dua platformlarını bir kubbe misali, çiçeklerle donatırlar ve düğünlerde kullanılan çardağı anımsatır.
 
=== Bütün Gece Tevrat Öğrenme ===
Şavuot’ta bütün gece uyumayıp Tevrat öğrenmek (Tikkun '''''Leil Shavuot'''''- İbranice: תקון ליל שבועות‎ olarak bilinir) Midraş’ta bulunan köklerine dayanır. Tevrat inmeden bir gece önce, ertesi gün gerçekleşecek büyük olay için iyi dinlenmek amacıyla erkenden uyudular ama uyuyakaldılar ve Musa onları, Tanrı dağın tepesinde beklediğinden uyandırmak zorunda kalır <ref>''Shir Hashirim Rabbah'' 1:57.</ref>. Bu milletçe kabullenilmiş kusuru telafi etmek için, dindar Yahudiler, bütün gece uyumayıp Tevrat öğrenirler <ref name="sleepless">{{Cite web|url=http://www.ohr.org.il/yhiy/article.php/1688|titlebaşlık=Sleepless Shavuot in Shicago|accessdate=5 September 2007|publisher=[[Ohr Somayach, Jerusalem|Ohr Somayach]]|date=22 May 2004|last=Ullman |first=Rabbi Yirmiyahu}}</ref>.
Gece boyunca Tevrat öğrenme geleneği 1533 ‘lere kadar gider. [[Şulhan Aruh]] ( Kurulul Masa) yazarı, haham [[Shlomo Halevi Alkabetz]] (Osmanlı zamanında Selanik’te yaşarken) ve diğer arkadaşları, 3 gün önceden hazırlandıkları, Şavuot gecesinde bütün gece uyanık kalıp Tevrat çalışırlardı. Bu gecelerin birinde, bir melek göründü ve onlara Yahudilik kanunlarını öğretti <ref>{{cite web |url=http://www.jewish-studies.info/Tikkun-Leil-Sha.htm |titlebaşlık=Tikkun Leil Shavuot of R. Joseph Karo and the Epistle of Solomon ha-Levi Elkabetz |date=22 December 2008 |accessdate=8 June 2011 |last=Altshuler |first=Dr. Mor |publisher=jewish-studies.info}}</ref><ref name="haaretz">{{Cite web|url=http://www.haaretz.com/hasen/spages/862344.html|titlebaşlık='Let each help his neighbor'|accessdate=5 September 2007|work=[[Haaretz]]|date=22 May 2007|first=Mor|last=Altshuler}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/JosephKaro.html |titlebaşlık=Joseph Karo |year=2011 |publisher=[[Jewish Virtual Library]] |accessdate=8 June 2011}}</ref>
Şavuot gecesinde her hangi bir konu çalışılabilir ama [[Talmud]], [[Mişna]] ve [[Tevrat]] bu çalışma listesinin başındadır. Erkekler tek başlarına ya da bir chavruta (çalışma arkadaşı), ya da gece geç [[shiurim]]’lere ve çalışmalara katılabilir <ref name="Fendel"/>. Bazı toplumlarda, gece vakti öğreni kadınlar için de mümkündür.
Kudüs’te binlerce insan, gece öğrenimleri bitirip, Ağlama Duvar’ına yürüyüp, güneşin doğuşundaki törene katılırlar <ref name="Fendel">{{cite web |url=http://www.israelnationalnews.com/News/News.aspx/131615 |titlebaşlık=Who Replaced My Cheese with Torah Study? |last=Fendel |first=Hillel |publisher=[[Arutz Sheva]] |date=28 May 2009 |accessdate=8 June 2011}}</ref><ref name="wein">{{cite web |url=http://www.torahwomen.com/index.php?option=com_content&view=article&id=461:shavuot-sleepless-nights&catid=16:general&Itemid=37 |titlebaşlık=Shavuot: Sleepless Nights |last=Wein |first=Rabbi Berel |authorlink=Berel Wein |date=16 May 2002 |accessdate=8 June 2011 |publisher=Torah Women.com}}</ref><ref name="bje"/><ref>{{cite web |url=http://www.cross-currents.com/archives/2006/05/31/celebrating-shavuos-alone/ |titlebaşlık=Celebrating Shavuos Alone|last=Rosenblum |first=Jonathan |date=31 May 2006 |work=Cross-Currents |accessdate=8 June 2011}}</ref>
|last=Rosenblum |first=Jonathan |date=31 May 2006 |work=Cross-Currents |accessdate=8 June 2011}}</ref>
 
=== Tikkun leil Şavuot ===
 
Gece boyunca Tevrat öğrenme geleneğine bağlı kalarak, 16. yüzyılın önde gelen [[Kabalacı]]’larından [[Arizal]] (Isaac Luria), Şavuot akşamı için özel bir servis düzenlemiştir.
The [[Tikkun Leil Shavuot]]( Şavuot Gecesi’nin telafisi), Mişna’daki 63 kitabın ve [[Tanah]] ‘ın 24 kitabının her birinin başındaki ve sonundaki pasajlardan oluşur. Bunu açılış ve sonuç dualarıyla, [[Zohar]]’dan pasajlar, [[Maimonides]] (Musi ibn Meymun) tarafından numaralandırılan 613 emir ve [[Sefer Yetzirah]]’ın(yaradılış kitabı) okumaları takip eder. Bütün okuma 13 parçaya bölünmüştür.
Bu servis özel bir kitap olarak basılır ve Batı Avrupa’da bazı Alman ve Hasidik topluluklarında yaygın bir şekilde kullanılır. [[Pesah]] ve [[Hosha’ana Rabbah]]’ın yedinci gününden önce gece nöbetleri için bazı benzer kitaplar vardır.
İspanyol ve Portekiz Yahudileri bu geleneğe uymazlar.
 
 
== Diğer Kutlamalar ==
 
=== Kibbutz Kutlaması ===
[[File:Shavuot bikkurim.jpg‎|225px|left|thumb|[[Nahalal]]da Bikkurim sunuşları.]]
Hasatla olan bağlantısından dolayı, [[Kibbutz]] ve [[Moshav]]’larda Şavuot, özel faaliyetlerle kutlanır. Bu tarımsal yerleşimciler, tarlalarında ürettikleri meyveleri göstermek için, törenler ve özel kutlamalar yaparlar <ref name="go">{{cite web |url=http://www.goisrael.com/Tourism_Eng/Tourist+Information/Discover+Israel/Holidays/Shavuot.htm |titlebaşlık=Jewish holidays: Shavuot |publisher=[[Ministry of Tourism (Israel)|Israel Ministry of Tourism]] |date=2005 |accessdate=24 May 2011}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.haaretz.com/print-edition/news/on-kibbutz-shavuot-means-first-fruits-even-when-they-re-made-of-plastic-1.276957 |titlebaşlık=On kibbutz Shavuot means first fruits – even when they're made of plastic |work=[[Haaretz]] |date=31 May 2009 |accessdate=24 May 2011 |last=Edelman |first=Ofra}}</ref>Tarımsal makineler ve ekipmanlar da gösterime sunulur ve halk da bu kutlamalara davetlidir <ref name="go"/><ref>{{cite web |url=http://www.sdjewishworld.com/?p=5795 |titlebaşlık=A Shavuot celebration in the wheat fields of Kibbutz Ruhama |last=Hadar |first=Ulla |accessdate=24 May 2011 |work=San Diego Jewish World}}</ref>
 
=== Tarih Üzerine Tartışma ===
Satır 92 ⟶ 88:
Tevrat’a göre, Omer’in sayılmasının birinci günü, arpa hasatının da ilk günüdür ([[Tensiye]] 16:9.) Şabat’ın ertesi günü başlamalı ve yedi Şabat sürmeli ([[Levililer]] 23:11.) Talmud bilginleri, bu Şabat’ı bir dinlenmek olarak algıladı ve bunun Hamursuz’un ilk gününe denk geldiğini belirttiler. Böylece, Omer’in sayılması Hamursuz Bayram’ının ikinci günü başlar ve 49 gün daha devam eder ve Şavuot’tan bir gün önce sona erer.
 
== References Kaynakça==
{{Reflist|30em}}
 
[[Kategori:Musevi bayramları]]
<!--Other languages-->
 
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Şavuot" sayfasından alınmıştır