São Paulo (eyalet): Revizyonlar arasındaki fark
[kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
Değişiklik özeti yok |
Değişiklik özeti yok |
||
187. satır:
==Tarih==
Bölgeye ilk yerleşenler, [[Santos]] yakınlarındaki gözde sayfiye kenti [[São Vicente (São Paulo)|São Vicente]]'ye gelen kâşif [[Martim Afonso de Souza]] önderliğindeki [[Portekiz]]lilerdi (1532). Brezilya yönetim bölgelerine (''capitania'') ayrıldığında, [[Rio de Janeiro]]'nun güneyinde kalan tüm Brezilya topraklarını içine alan São Vicente'nin valiliği Souza'ya verildi (1534). 1681'de yönetim bölgesinin adı São Paulo olarak değiştirildi ve São Paulo kenti (kuruluş 1554) merkez oldu. Bölgedeki Paulista (ilk göçmenler) ya da Paulistano adıyla anılan Portekizli nüfus 18. yüzyılda batıya, kuzeye ve güneye doğru yayıldı.
Brezilya'nın bağımsızlığı 1822'de São Paulo'da ilan edildi. Bu tarihte yönetim bölgesi, yeni [[Brezilya İmparatorluğu]]'nun bir ili oldu. 1889'da cumhuriyetin kurulmasından sonra São Paulo eyalet yapıldı, ekonomisi güçlendikçe siyasal önemi de arttı. İmparatorluğun yıkılmasından (1889) sonra göreve gelen üç sivil başkan da Paulistalardandı. 20. yüzyılda Paulistalar düzenli denebilecek biçimde önemli siyasal görevleri ellerinde tuttular.
São Paulo'nun ticarete ve [[şeker]] ile başka tarım ürünlerine dayanan ekonomisinde, 19. yüzyılda [[kahve]] üretiminin başlamasıyla yeni bir döneme geçildi. Nüfus artışı 1870'li yıllara kadar çok az oldu. 1870'te kahve tarımının yol açtığı iktisadi devrim patlak verdi. Hayvan ticareti ya da şekerkamışı tarımıyla zenginleşmiş bazı São Paulolular yeni tarımın önemini kavradılar. Yalnızca verimli topraklar (
Yalnızca kahve yetiştiriciliğine dayanan tarım, eyaletin zenginleşmesini sağladı. 1872-1900 yılları arasında nüfus 837 bin'den 2,3 milyon'a çıktı. Gelişme, [[I. Dünya Savaşı]]'ndan sonra da sürdü; plantasyonların kapladığı batı platolarında demiryolları döşendi ve kentler kuruldu ([[Bauru]], [[São José do Rio Preto]], [[Marília]], [[Araçatuba]], [[Presidente Prudente]]) [[1929 Dünya Ekonomik Bunalımı|1929 Bunalımı]] ve kahve fiyatlarının düşmesi ciddi sonuçlar doğurdu; kahve tarımının gerilemesi (kısa süreli); yeni tarım ürünlerinin ([[pamuk]], [[pirinç]], [[şekerkamışı]], [[yerfıstığı]], [[turunçgil]]ler) ortaya çıkması; hayvancılığın gelişmesi; çok büyük tarım alanlarının parçalanması ve toprak sahibi ya da yarıcı gibi küçük işletmeci sınıfın doğması. [[Akdeniz]] kökenli göç hareketini [[Orta Avrupa]]'dan [[Balkanlar]]'dan, [[Japonya]]'dan ve nihayet Brezilya'nın öteki eyaletlerinden göçler izledi.
==Doğal Yapı==
Satır 203 ⟶ 205:
==Demografi==
Portekizlilerin gelişinden önce bölgedeki iki önemli Yerli grubu, kıyıda ve platoda yaşayan [[Tupiler|Tupi]]-
Brezilya'ya uyarlanmış [[Portekizce]] en yaygın dildir, [[İngilizce]] de görece yaygın olarak kullanılır. Halkın büyük çoğunluğu
Nüfusun yüzde 94.6'sı (2006) kentsel alanlarda yaşamaktadır. Eyalette nüfusu yarım milyonu aşan 9 yerleşim vardır.
==Eğitim==
Yüksek öğretim kurumları arasında São Paulo'daki São Paulo Üniversitesi, Mackenzie Üniversitesi, Papalık Katolik Üniversitesi ve Mühendislik Politeknik Okulu ile [[Piracicaba]]'daki Luis de Queiroz Yüksek Tarım Okulu sayılabilir. Luis de Queiroz Okulu ile Campinas Bilimsel Tarım Enstitüsü'nün tarımda modernleşmeye katkıları olmuştur.
São Paulo kenti, eyaletin en önemli kültür kuruluşlarının merkezidir.
==Ekonomi==
São Paulo eyaleti, Brezilya GSMH'sindeki payı yaklaşık üçte birini oluşturur. São Paulo ve çevresinde yoğunlaşmış olan sanayi önem bakımından kahveyi geride bırakmıştır.
Kahve dışında başlıca ürünler şekerkamışı, pamuk, [[mısır (bitki)|mısır]], pirinç, fasulye, [[maté]] (Paraguay çayı), [[patates]], [[muz]] ve [[portakal]]dır. Büyük çiftliklerin kurulmasıyla, daha önce kahve üretilen bölgeler hayvancılığa ve otlaklara ayrılmaya başlamıştır. [[Sığır]]ın yanı sıra [[domuz]], [[koyun]], [[at]] ve [[keçi]] de yetiştirilir.
==Ulaşım==
Eyalette gelişmiş bir karayolu ağı vardır. Ülkenin en işlek limanı olan Santos, dünyanın kahve sevk edilen en büyük limanıdır. Daha küçük olan [[São Sebastião (São Paulo)|São Sebastião]], [[Iguape]], [[Ubatuba]] ve [[Cananéla]] limanları kıyı ticaretine yöneliktir. São Paulo'da uluslararası bir havalimanı bulunur.
|