Albert Einstein: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
→Çocukluğu ve eğitimi: Bir kaç küçük düzeltme, bir de sildiğim iki paragrafı tekrar ekledim, okuyunca orada kopukluk gördüm. |
|||
32. satır:
[[Dosya:Albert Einstein at the age of three (1882).jpg|thumb||rightright|Einstein üç yaşında, 1882]]
=== Çocukluğu ve eğitimi ===
Albert Einstein 14 Mart 1879’da [[Almanya]]’nın [[Ulm]] kasabasında dünyaya geldi.<ref name="Nobel">{{cite web | başlık = The Nobel Prize in Physics 1921 - Albert Einstein | dil = İngilizce | yayımcı = [[Nobel Vakfı]] | url = http://nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/1921/einstein.html | erişimtarihi = 4 Mayıs 2011 }}</ref> 1880 yazında ailesi [[Münih]]’e taşındı
Dört beş yaşlarında hasta bir şekilde yataktayken babası neşelendirmek için [[manyetik]] bir [[pusula]] vermişti. Pusula ibresinin hareketini o yaşta oldukça gizemli bulmuştu ve kendisinde büyük bir merak uyandırmıştı.<ref>{{kitap belirt |ilk=P. A. |son=Schilpp (Ed.) |başlık=Albert Einstein – Autobiographical Notes |sayfalar=8–9 |yayımcı=[[Open Court Publishing Company]] |yıl=1979}}</ref>
42. satır:
Albert dokuz buçuk yaşındayken Katolik ilkokulundan ayrıldı ve Luitpold [[Gymnasium (okul)|Gymnasium]]’da eğitim görmeye başladı.<ref name="Harvard"/> Gymnasium [[Antik Yunanca]] ve [[Latince]]’ye büyük önem veriyordu. <ref name="Franklin">{{cite web | başlık = Working Ahead - Albert Einstein | dil = İngilizce | yayımcı = The Franklin Institute | url = http://www.fi.edu/learn/case-files/einstein/ahead.html }}</ref> Müfredatta ayrıca modern diller, [[coğrafya]], [[edebiyat]] ve [[matematik]] de bulunuyordu. Einstein Latince ve matematikteki keskin [[Mantık|mantığı]] seviyor ve bu derslerde en yüksek notları alıyordu. Gymnasium ilkokuldan çok daha sıkı bir disipline sahipti.<ref name="Harvard"/> Einstein burada [[Otorite|otoriter]] öğretmenler ile sürekli çatışıyordu ve öğretmenleri Einstein’ın bağımsız, isyankar kişiliğinden hiç hoşlanmıyordu.<ref name="Harvard"/>
[[Dosya:Albert Einstein as a child.jpg|thumb|225px|left|Einstein on üç
Einstein’ın ailesi, eski bir Yahudi geleneği olarak yoksul bir öğrenciyi evlerinde yemeğe davet ediyordu.<ref name="Time1">{{Cite web | url = http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,1607298-2,00.html | başlık = Einstein & Faith | erişimtarihi= 6 Mayıs 2011 | yıl = 2007 | ay = Nisan | yayımcı = [[Time]] | dil = İngilizce | arşivurl = | arşivtarihi = }}</ref> Max Talmud isminde yoksul bir Yahudi üniversite öğrencisi her hafta bir akşam yemeğine katılıyordu.<ref name="Harvard"/> Talmud’un ziyaretleri Einstein on yaşındayken başlamıştı ve beş yıl boyunca sürmüştü. Einstein kendisinden büyük bir [[üniversite]] öğrencisi ile konuşmaktan hoşlanıyordu ve Talmud kısa sürede Einstein’ın sıradan bir çocuk olmadığını fark etmişti. Birlikte [[bilim]], matematik ve [[felsefe]] konuşuyorlardı.<ref name="Harvard"/> Einstein on üç yaşındayken, Talmud [[Immanuel Kant]]’ın “[[Saf Aklın Eleştirisi]]” kitabını getirdi. Einsten o yaşta kitabı anlamakta hiç zorlanmamış ve okulunda sürekli Kant hakkında konuşmaya başlamıştı.<ref name="Harvard"/>
48. satır:
Einstein on bir yaşındayken Yahudi geleneği olarak okul dışında din dersleri almaya başlamıştı. Einstein bu dönemde büyük bir dini şevk duymaya başladı ve bütün dini vecibeleri yerine getirerek dindar olmayan ailesine örnek olmak istiyordu. [[Şabat|Şabat günü]] dinleniyordu, sadece Yahudiler için helal olan gıdaları yiyordu, kendi başına dini şarkılar yazmıştı.<ref name="Time1"/> Ama Einstein’ın dini şevki uzun sürmedi. Bir yıl içerisinde okuduğu bilim kitaplarının kutsal kitaplar ile çeliştiğini gördü. Sonrasında her çeşit otoriteden kuşku duymaya başladı ve [[Şüphecilik|şüpheci]] bir tavır geliştirdi.<ref name="Time1"/>
1891 yazında Mühendis amcası Jakob kendisine bir [[cebir]] kitabı getirmişti. Einstein o yaz cebir kitabını çalışmaya karar verdi ve amcasından çözmek için problemler istedi. Einstein en zor ve karmaşık problemleri bile çözebiliyordu. O yaz, Einstein [[Pisagor teoremi|Pisagor teoreminin]] tekrar bir ispatını yaptı. Cebir ve [[Geometri|geometriden]] sonra Einstein [[kalkülüs|kalkülüse]] yöneldi. On altı yaşına geldiğinde kendi başına [[diferansiyel]] ve [[integral]] hesaplamaları ile [[analitik geometri|analitik geometriyi]] öğrenmişti.<ref name="Harvard"/>
1894’te Einstein’ın babası ve amcasının şirketi 14 yılın ardından iflas etti. İki aile birlikte [[İtalya]]’ya gitmek ve şanslarını orada denemek istediler.<ref name="Nobel"/> Ailesi Albert’ın Münih’te kalıp okulunu Gymnasium’da bitirmesine karar verdi. Bu sırada Einstein on beş yaşındaydı ve liseyi bitirmesine daha üç yıl vardı. Münih’te tek başına altı ay geçirdikten sonra Einstein [[Bunalım|bunalıma]] girdi ve gerginleşmeye başladı. Aile doktorunu ikna ederek sinir sorunları nedeniyle kendisinin ailesinin yanında bulunması gerektiğini belirten bir rapor aldı. Einstein ailesine haber vermeden Gymnasium’dan ayrıldı ve İtalya’daki ailesinin yanına geldi.<ref name="Gearhart">{{cite web | başlık = The Education of Albert Einstein | son = Gearhart | ilk = Clayton A. | dil = İngilizce | yıl = 1992 | yayımcı = SJU Faculty Colloquium| url = http://employees.csbsju.edu/cgearhart/Courses/Honors210/Einstein/Ein_Symp92.pdf }}</ref>
Einstein, Zürih’te Federal Politeknik Okulu'na başvurdu. Okula kabul sınavına girmiş fakat fizik ve matematikte sıradışı puanına rağmen diğer alanlarda başarısız olmuş ve okula kabul edilmemiştir. Ailesi sonrasında Albert’ı Kuzey İsviçre’de Aarau’ya orta okulu bitirmesi için gönderdi.<ref name="Nobel"/> 17 yaşına geldiğinde mezun oldu ve zorunlu askerlik yapmamak için babasından izin alarak Almanya vatandaşlığından çıktı.<ref name="Kronoloji"/> 1896 yılında, Zürih’te, Politeknik’te dört yıllık bir matematik ve fizik öğretmenliği programına katılmıştır.<ref name="Nobel"/>
Einstein’ın gelecekteki eşi, Mileva Maric, aynı sene Politeknik’e girmişti ve dört yıl boyunca Einstein ve Maric’in arkadaşlığı romantik bir ilişkiye dönüşmüştür.<ref>{{Kitap belirt | son = Highfield | ilk = R. | yardımcıyazarlar = Carter, P. | yıl = 1993 | başlık = The Private Lives of Albert Einstein | sayfalar = 43 | yayımcı = Faber and Faber | yer = Londra | id = ISBN 0-571-17170-2 | dil = İngilizce }}</ref>
[[Dosya:Mileva Maric.jpg|thumb|150px|left|Mileva Marić, 1896]]
| |||