Arabi Paşa: Revizyonlar arasındaki fark

[[Dosya:Ahmed Orabi 1882.png|thumb|Arabi Paşa (1882)]]

 

Bir köylü ailesinden gelen Arabi, [[Kahire]]'de [[Ortadoğu]]'nun o dönemdeki öncü [[İslam]]i bilim kurumu olan [[El-Ezher Üniversitesi|el-Ezher]]'de öğrenim gördü. Orduya girdikten sonra, [[1875-1876 Mısır-Etiyopya Savaşı]] sırasında levazım subayı olarak görev yaptı ve albaylığa kadar yükseldi. [[1879]]'da subayların [[Hıdiv İsmail Paşa]]'ya karşı düzenlediği ayaklanmaya katıldı. Daha ordudaki ilk yıllarında, üst kademeleri tekelinde tutan [[Osmanlı]] kökenli subayları tasfiye etmek amacıyla kurulan gizli bir derneğe katıldı; [[1881]]'de bu amaçla bir ayaklanma başlattı. Ertesi yıl, [[Avrupa]]lı devletlerin müdahalesi ve Mısır Meclisi'nin bütçe denetimiyle ilgili yetkileri konusunda çıkan anlaşmazlık üzerine [[Mahmud Sami el-Barudi]] başkanlığında kurulan milliyetçi hükümette savaş bakanı oldu. Mısır Mısırlılarındır (''Mısr li'l-Mısriyin'') sloganı, Arabi'yi ulusal bir kahraman haline getirdi. Arabi'nin saygınlığının artmasından endişelenen [[Hıdiv Tevfik Paşa]]'nın yardım isteği üzerine, Fransızlar ve İngilizler [[İskenderiye Körfezi]]nde hemen bir deniz tatbikatına giriştiler. [[İskenderiye]]'de ayaklanmalar başgösterdi. İngiliz donanması kenti bombalayınca ([[Temmuz]] [[1882]]), Arabi, Mısır ordusunun başkomutanı olarak direnişin başına geçti ve hıdivi hain ilan etti. Ama Sir [[Garnet Wolseley]] komutasında [[İsmailiye]]'de karaya çıkan İngiliz askerleri tarafından [[Et-Tellü'l-Kebir]]'de bozguna uğratıldı ([[13 Eylül]] [[1882]]). Tutuklanarak Divan-ı Harpte yargılandı ve ölüm cezasına mahkûm edildi. İngilizlerin araya girmesiyle cezası [[Seylan]]'da sürgüne çevrildi. 1901'de Mısır'a geri dönmesine izin verildi.

 

 

[[Arabi Paşa Ayaklanması]]