Maksim Gorki: Revizyonlar arasındaki fark

Gorki, nakliyecilik yapan babasını 5 yaşındayken kaybeder ve annesi yeniden evlenince doğum yeri olan [[Novgorod]]'a döner. 11 yaşında tamamen öksüz kalır, anneannesi ve büyük babası tarafından [[Astrahan]]'da büyütülür. Masalları ile büyüdüğü anneannesinin üzerinde büyük etkisi vardır. Gorki yalnızca birkaç ay okula gidebilir. 8 yaşında çalışmaya başlar, bu sayede Rus işçi sınıfının yaşamını yakından tanır. Bir gemide bulaşıkçılık yaparken okuma merakı sarar. İlk gençlik yıllarını [[Kazan]]'da geçiren Gorki, Aralık [[1887]]’de'de intihar girişiminde bulunur. Sonraki 5 yıl boyunca değişik işlerde çalışarak, daha sonra yazılarında kullanacağı pek çok izlenimi edindiği büyük [[Rusya]] turuna çıkar. Gorki'nin daha sonra eserlerinde görülen güçlü betimlemeler ne kadar keskin bir gözlemci olduğunu gösterecektir.

== Yazarlık Kariyerikariyeri ==

[[1892]] yılında [[Tiflis]]’de'te, [[Kafkasya Gazetesi]]'nde çalışmaya başladı. Yoksullukla ve acıyla dolu bir hayat sürdüğü için Rusça’da ''acı'' anlamına gelen Gorki takma adını kullanmaya başladı. [[1895]]'te [[St. Petersburg]]'da yayınlanan bir dergide çıkan ''[[Çelkaş]]'' adlı öyküsü ile ünlendi. Ardından ''[[Yirmi Altı Erkek ve Bir Kız]]'' öyküsü yayınlandı.

Ünü hızla yayıldı. Bu öyküler kadar başarılı olmayan bir dizi roman ve öykü daha yazdı. Gorki’ninGorki'nin [[1898]] yılında yayınlanan ilk kitabı [[Hikâye Denemeleri]] (Очерки и рассказы) çok beğenilir ve yazarlık kariyerinin başlangıcı sayılır. İlk romanı ''[[Foma]]'' [[1899]]'da basıldı. Bu dönemde sağlam bir olay örgüsü kuramaması ve yaşamın anlamı üzerine uzun felsefik tartışmalara girmesi romanlarının başarısını düşürür. [[1906]]'da yazdığı ve [[Rus Devrimi]]'ne adadığı ''[[Ana]]'' en başarılı romanıdır. [[1899]]-[[1906]] arasında [[St. Petersburg]]'da yaşar. Gorki, [[Çar]] rejimine açıkça karşı çıkmış ve bu yüzden birçok kez tutuklanmıştır. Çarlık tarafından kontrol ve baskılara maruz kalmıştır. [[1901]]'de ''[[Fırtına Kuşunun Türküsü]]'' isimli kısa şiiri yüzünden tutuklandı. Kısa sürede serbest kaldı, [[Kırım]]'a gitti.

Gorki birçok [[devrimci]] ile tanıştı. [[Lenin]]’le'le tanıştığı [[1902]] yılından itibaren aralarında yakın bir arkadaşlık oluşmuştur.

1905 Devrimi'nde önemli bir rol oynayan [[Bilgi]] isimli bir yayınevi kurar. [[1906]]'da [[Amerika Birleşik Devletleri|ABD]]'ye seyahat eder aynı yıl Rusya'dan ayrılıp [[İtalya]]’da'da [[KapriCapri Adası]]'ndaki villasında yaşamaya başlar. [[1913]]'te tekrar Rusya'ya döner ve Rusya'nın [[I. Dünya Savaşı]]'na girmesine karşı çıkar.

[[I. Dünya savaşı]] sırasında [[Petrograd]]'daki dairesi [[Bolşevik]] ofisi gibi çalışmaya başlar. Lenin’in devrim fikrini erken bulan [[Kamenev]] ve [[Zinovyev]]’in'in eleştirel yazıları Gorki’nin gazetesi [[Yeni Hayat]]’da basılır. Gorki de gazetesinde Bolşeviklerin iktidara el koymasını eleştirir. [[1918]]'de ''[[Bolşeviklerin Vakitsiz Düşünceleri]]'' isimli makalelerini yayınlar.

Lenin'in Gorki'yle [[1919]]'daki yazışmalarında Petrograd’ın boğucu havasının ve çevrenin onu kötü etkilediğini ve bir hava değişikliğine ihtiyacı olduğunu düşündüğünü yazmıştır. Bu mektuplarda olayların Pentograd’danPentograd'dan göründüğü gibi olmadığını gelmek isterse bu tür bir ziyareti planlayabileceklerini yazmış, bu tür fikir ve davranışların hayatı kendisi için zorlaştıracağını söylemiştir.<ref> http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1919/jul/31mg.htm </ref>

Ancak [[Komünist Enternasyonal]] Dergisi'nde Gorki’ninGorki'nin yazdığı bazı yazıları yakışıksız bularak [[31 Haziran]] [[1920]]’de'de [[Politbüro]]’ya'ya bu tür makelelerin Komünist Enternasyol’de yayınlanmaması gererektiğini belirten mektubunu göndermiştir. <ref> http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1920/jul/31.htm </ref>

Bu yıllar Gorki ile Bolşeviklerin fikir ayrılıkları olarak tanımlanacak tartışmalarla geçmiştir. Zira devrimin hemen yapılması konusunda Lenin’le fikir birliğinde olmayan birçok parti üyesi bulunmaktadır. Ancak Gorki’ninGorki'nin Parti ile ilişkisinde tam anlamı ile bir kopukluk veya destekten bahsetmek mümkün değildir.

[[Aleksandr Solzhenitsin]]'e göre Gorki kendi ilgileri nedeniyle dönmüştür. Gorki’ninGorki'nin [[Faşist]] [[İtalya]]'dan geri dönüşü Sovyet zaferinin büyük bir propagandası olur. Gorki'ye [[Lenin Nişanı]] verilir ve eskiden milyoner [[Ryabuşinskiy]]'e ait olan ve şimdi [[Gorki Müzesi]] olan Moskova'daki malikaneye yerleştirilir. Şehir dışında da bir yazlık ev tahsis edilir. Moskova'nın büyük caddelerinden biri olan Tverskaya Caddesi'ne ve doğduğu şehire adı verilir. [[1990]]’da'da şehrin adı tekrar [[Nizhni Novgorod]] olarak değiştirilecektir.

[[1930'lar]]'lardada dünyanın en büyük uçaklarından olan [[Tupolev ANT-20]]'ler de Maksim Gorki olarak isimlendirilmişlerdir.

Oğlunun Mayıs [[1935]]’deki'teki ani ölümünü takiben Gorki de, [[1936]] yılında Haziran ayında öldü. Her ikisinin de ölümü şüphe altındadır. Zehirlendikleri iddia edilmiş, ama bu iddia hiç bir zaman ispatlanamamıştır. Gorki’nin cenaze töreninde tabutu taşıyanlar arasında [[Josef Stalin|Stalin]] ve [[Molotov]] da yer alacaklardır.

[[1938]]’de'de [[Buharin]]’in'in mahkemesinde Gorki’nin [[NKVD]] başkanı Yagoda tarafından öldürüldüğü itiraf edilmiştir.

[[Kategori:Maksim Gorki|* ]]