Vikipedi

Codex Cumanicus: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Değişiklik özeti yok
Nanahuatl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
539.182 değişiklik
78.165.53.245 adlı kullanıcının son değişikliği reddedilerek WikitanvirBot sürümüne (10407437) geri dönüldü
24. satır:
== Metinler ==
* 11: 13-14
:'''Kim mağamaγa berse, men de ağaraγar bereyim; kim mağamaγa bermese, men de аğаrаγаr bermen.'''
:"Kim bana verse, ben de ona vereyim; kim bana vermezse, ben de ona vermem." (Türkiye Türkçesi)
 
* 57: 22-23
:'''Emgenip, terlep, qın alıp, andan tamağıñtamaγıŋ beslegil! Kaçan boğdayboγday saçarsen, aar qovra biter, alabota, tigenek dağidaγi kükel biter.'''
:"..." (Türkiye Türkçesi)
 
* 59: 8-12
:'''Bilge, tetik kişiler'''
:'''menim sözim eşitiñlereşitingler'''
:'''eki yolnı ayrıñlarayrınglar'''
 
:"Bilge, akıllı kişiler"
42. satır:
:
:'''Yarlı , miskin kişiler'''
:'''yaxşıyahşı bitig bilmezler'''
:'''talaşman sözin inanırlar'''
:'''örtlik tamukka tüşerler'''
:'''yekniñyekning tuzaqnatuzakna ilnirler'''
 
:"Yoksul, miskin kişiler"
53. satır:
:"şeytanca tuzaklara ilişirler" (Türkiye Türkçesi)
 
:'''Anda yılap asov yoxyoχ'''
:'''neçe çağırsaçaγırsa, eşitmexeşitmeχ yoxyoχ'''
:'''her gez dağidaγi qutılmaxqutılmaχ yoxyoχ.'''
 
 
*59: 24-25
:'''Men TeñriniñTeŋriniŋ işine osai boldum.:'''
:'''Menim helal qatunımdırkatunımdır.'''
 
:"Ben Tanrının işine osay oldum"
66. satır:
 
*59: 26-28
:'''Eger toz-topraq quyaştan miñmiŋ miñmiŋ qurla yarıq bolsa edi, hanuz TeñriniñTeŋriniŋ yarıxlıqınayarıχlıqına köre qarañğıqaraŋγı-dır.'''
 
*Bilmeceler
:[1] ''' Тар, tap: tamızıq, '''
: ''' tama-dırğandırγan tamızıq, '''
: ''' kölegesi bar '''
: ''' köye-dirgen tamızıq. (Ol, köbelek). '''
:[2] ''' Biti-biti-bitidim, '''
: ''' beş аğаçğааγаçγа bitidim, '''
: ''' könesuvum yuvurdım, '''
: ''' kök yibekim çırmadım. (Ol, qına-dıŋ). '''
:[3] ''' Qaşta qara-qula uvşap-dır. (Ol, ışlıq-dıŋ). '''
:[4] ''' İtipItip-itip ırğalmasırγalmas, '''
: ''' içindegi çayxalmasçayχalmas. (Ol, uru). '''
:[5] ''' Silevsin yağıyaγı silkip bolmas, '''
: ''' sırma tonum bügüp bolmas. (Ol, yulduz). '''
 
:[6] '''Aq küymeniñküymening avuzı yoq. Ol yumurtqa.'''
:"Ak at arabasının ağızı yok. O yumurta."
 
:[7] ''' Alan-qulan buv [=tuv] turur - '''
: ''' ayrı ağaçtanaγaçtan yav tamar; '''
: ''' qulan-alan tuv turur - '''
: ''' quv ağaçtanaγaçtan yav tamar. ([…]). '''
:[8] ''' Kün altundan elçi keliyir [keliyrir] - '''
: ''' kümiş bırğıbırγı tarta keliyir [keliyr]; '''
: ''' ay altundan elçi keliyir - '''
: ''' altun bırğıbırγı tarta keliyir. (Ol, aydınlıqa[ydınlıq?].) '''
:[9] ''' Butu-butu uzun, '''
: ''' butumdan arıq ol, uzun. ([*Ol, üçayaq-dır]). '''
:[10] ''' Аl paçali, yabovlı, altun başlı, çoxmarlıçoχmarlı. (Ol, turna-dıñdıŋ). '''
:[11] ''' Sende, mende yoxyoχ, '''
: ''' señgirseŋgir tavda yoxyoχ, ütlü taşta yoxyoχ, '''
: ''' kıpçaqta [Qıpçaqta?] yoχ. (Ol, quş süt-diñdiŋ). '''
:[12] ''' koçqar müüzi qoyurmaq, '''
: ''' qoyurmaqtan qoyurmaq. (koçqar müüzi - qud[..?] ~ küd[..?]). '''
: ''' Tege müüzi tıyırmaq, '''
: ''' tıyırmaqtan tıyırmaq. (Tege müüzi - teŋ[...]i). '''
:[13] ''' Uzun аğаçаγаç başında '''
: ''' urğuvulurγuvul atlı quş olturur; '''
: ''' anı atma er kerek, '''
: ''' eki uçuna > yüregine taş kerek. (Ol, tın). '''
:[14] ''' Uzun ağaçaγaç başında '''
: ''' ulu bitiv bitidim; '''
: ''' kemsen ovlu kelgey dep, '''
: ''' kemsen turup saxladımsaχladım. (Ol, qarmaq bile balıq). '''
:[15] ''' АxçаАχçа qayda qışlamış? '''
: ''' kanlı yerde qışlamış. '''
: ''' qanıkanı neçik yuxmamışyuχmamış? '''
: ''' Хар ortada qışlamış. (Ol, qarın yav-dıñdıŋ). '''
:[16] ''' Beş başlı elçi keliyir. (Ol, etikten beş barmaq bаğаñbаγаŋ). '''
:[17] ''' Tav üstinde talaşman, '''
: ''' tayağıtayaγı bar beş batman. (Ol, tülküçiginiñtülküçiginiŋ/[=tülküçikniñtülküçikniŋ] tüpegi). '''
:[18] ''' Araba - şaq! - '''
: ''' taş araba şaq ete tüşti. (Ol, töve). '''
:[19] ''' Tüvü yer keleşim - '''
: ''' qarnım аç. (Ol, keregi-diñdiŋ). '''
:[20] ''' Sıyır sırtı, '''
: ''' qoy qoñaçıqoŋaçı. (Ol, [etik]). '''
:[21] ''' Kökçe ulaxımulaχım kögende semirir. (Ol, xavunχavun, xuunχuun). '''
:"Gökçe oğlağım köstekte semirir. O kavun"
 
:[22] ''' Кеçе kelir qara ulaxulaχ, '''
: ''' erte barır qara ulaxulaχ '''
: ''' Кеçе[В barırрукописи qara ulax,наоборот: '''
: ''' erteКеçе kelirbarır qara ulax]. (Olulaχ, tülik). '''
: ''' erte kelir qara ulaχ]. ([Ol], tüŋlik). '''
:[23] ''' Bir uçu qış qışlar, '''
: ''' bir uçu yay yaylar. (Ol, sırıχ). '''
Satır 141 ⟶ 142:
:"Fıçı üstünde fıçı . (O, kamış-dır)."
 
:[26] ''' Yazda yañıyaŋı kelin yügüne-dir. (Ol, xamışχamış başı-dıñdıŋ). '''
 
:[27] ''' Yazda yavlı toqmaq yatır. (Ol, kirpi-dir).'''
Satır 149 ⟶ 150:
:"Yazda yağlı kayış yatar. (O, yılan-dır)."
 
:[29] ''' İçerlçer, yer, inine kirer. (Ol, bıçaq-dıñdıŋ). '''
:[30] ''' Salp keşim, '''
: ''' sansız oxumoχum. (Ol, kök bile yulduz-dıñdıŋ). '''
:[31] ''' Burunsız buz teşer. (Ol, qoy boğuboγu). '''
:[32] ''' OñluOŋlu-sollu ayırğanayırγan '''
: ''' otuz tümen öney-dir. (Ol, quyaş, ay, yulduz, tañtaŋ). '''
:[33] ''' Altun ayırğanayırγan tura tüşer, '''
: ''' al torχam yayılı tüşer. (Ol, biye qulunlaγan-dıŋ). '''
:[34] ''' Ol ötemiş, ötemiş, '''
: ''' yıyı kölde qışlamış. (Ol, it-dir, avzun artına soxupsoχup uyuñuyuŋ). '''
:[35] ''' Tüyme tüydim, '''
: ''' tütkeñetütkenge > tütgenge saldım. (Ol, us-dıñdıŋ). '''
:[36] ''' Kesertkiçe qan tammış, '''
: ''' qara ulusqa yayılmış. (Ol, ot-dıŋ). '''
:[36 bis] ''' Kesertkiçe sarı altun aqmışa[qmış]. '''
:[37] ''' Uzun-uzun sırğalaqsırγalaq, '''
: ''' uçuna deyri sırğalaqsırγalaq; '''
: ''' qısxaqısχa- qısxaqısχa sırxalaqsırγalaq, '''
: ''' qırıvına deyri sırγalaq. (Ol, bıçaq bile bilegü). '''
:[38] ''' Bu bardı - izi yoxyoχ. (Ol, keme-diŋ). '''
:[39] ''' Тар: artıñdaartıŋda - qarp! (Ol, eşik-diñdiŋ). '''
:[40] ''' Avzum açsam, öpkem körünir. (Ol: eşik açsa, ot körüngen-diñdiŋ). '''
:[41] ''' Al savrı yançıñımyançıγım, '''
: ''' altın tovram aşqınam. (Ol, ğozχoz). '''
:[42] ''' SeñseñSeŋseŋ ayrı başında '''
: ''' segiz qoyan ini bar. '''
: ''' Sen anı tapmasañtapmasaŋ, '''
: ''' sınıq iyin yılaγıl. '''
: ''' AvluñAvluŋ bile tapmasañtapmasaŋ, '''
: ''' avruv iyin yılağılyılaγıl. (Ol, quymıç). '''
 
:[43] ''' TeñridenTeŋriden tüşken toqmaçıq - '''
:''' dört ayaqlı maymaçıq. (Ol, kirpi). '''
:'''TeñridenTengriden tüşgen toqmacık, dört ayaqlı maymaçıq. Ol kirpi.'''
:"Gökten düşen tokmakçık, dört ayaklı maymaçıq. O kirpi."
 
:[44] ''' Bügenekli çert terek. (Ol, tutğantutγan kişi-dir, buğovlıbuγovlı). '''
: ''' BuğaBuγa, touñztoŋuz qışlamış. (Ol: qış qata kilegen-diñdiŋ). '''
: ''' Küç buğasıbuγası kürlemiş. (Ol: atası soxranğansoχranγan-dıñdıŋ). '''
: ''' Küçmen qara çıñlamışçıŋlamış. (Ol: anası yılağanyılaγan-dıñdiŋ). '''
: ''' Eki sete seteler, '''
: ''' sete tübü bürkülder. (Ol: eki silñisiŋli yılañanyılaγan-dıñdıŋ). '''
:[45] ''' YoğartınYoγartın kelgen ne kiyik? '''
: ''' Yolabars kiyik, - deşirler; '''
: ''' yotasınce su yinçi '''
Satır 197 ⟶ 198:
: ''' kuyurtın kelgen ne kiyik? '''
: ''' kula bars kiyik, - deşirler; '''
: ''' quyruxunçaquyruχunça su yinçi '''
: ''' tama kelir, - deşirler. (Ol, bezergen-diñdiŋ). '''
:[46] ''' Beltirdegi beş quvluq > χuvluq '''
: ''' beşi bile qulunlamış. (Вверху надписано: Ol: yıl kelgen-diŋ). '''
:[47] ''' SaraydağıSaraydaγı sarı ayğırayγır '''
: ''' savlavlatıp kişnemiş. (Ol, qaz-dıñdıŋ). '''
 
*61: 1-10
:'''YügünñizYügünŋiz, oğlanlarımoγlanlarım, aytıñızaytıŋız kensi yazıqıñıznıyazıqıŋıznı.'''
:'''Yazuqlımen Bey TeñrigeTeŋrige, arı Mariam qatunğaqatunγa, arı Franasqa, arı Petrus arı Paulusqa, dağıdaγi barça arılarga, saa, tın ata.'''
:'''Yazuqlıtırı menYazuqlitırımen körgenimden, eşitgenimden, tutğanımdantutγanımdan, artuxartuχ yegenimden, artuxartuχ içgänimdeniçganimden.'''
:'''Astru ulu yazuqluturmen menim yaman işlerimden, yaman sayınçımdan, sözümden, ya­man erkimden, yaman tilemekimden.'''
:'''Neçik ki men yazıq ettim, alay aytırmen Bey TeñrigeTeŋrige.'''
:'''Yalbarurmen Mariam katunğakatunγa, arı Franas­qa, barça arılarğaarılarγa, menim üçün yalbarsınlar Bey TeñrigeTeŋrige, menim yazuqımdan yarlığyasınyarlıγyasın.
:'''Sen, tın atam, Bey TeñriTeŋri erki bile menim ya­zuqımdan boşatqıl!'''
 
*61: 11-28
:'''Kim egi köñülköŋül bile bizim yıxövgeyıχövge kelse, ulukün ağırlapaγırlap, añaaŋa bolğaybolγay altı yıl boşaq.'''
:'''Kim egi köñülköŋül bile eşitse tañıştaŋış sözün, añaaŋa bolγğybolγay altmış kün boşaq; kim kim egi köüñlköŋül bile eşitmese, aañaŋa heç neme yuvuq boşaq.'''
:'''Kim ansızım kelse bizim yıxövgeyıχövge, ulukündan başqa, yazuq üçün açırñansaaçırγansa, neçe kelip TeŋñrigeTeŋrige yalbarsa yemese sadağasındansadaγasından bizge berse, ança añaaŋa papdan yuvuq boşaq. Ol boşaq, kim men aytım, sağınmañızsaγınmaŋız, kim bu zehanda bolğaybolγay, ol boşaq bolğaybolγay sizge arı tirövten.'''
:'''Men söyünüp aytır edim sizge TeñriTeŋri sözin – til bilmen, tolmaç yoxyoχ. YalbaruñızYalbaruŋız TeñrigeTeŋrige me­nim üçün, TeñriTeŋri mañamaŋa bersinbersın andı köñülköŋül, kim men terçe dağıdaγi yaqşı til üyrengeymen, sizge yaqşı TeñriTeŋri söz aytqaymen ne kimese boşaq üçün.'''
:'''Tilermen sizge biraz TeñriTeŋri söz aytmağaaytmaγa.'''
:'''YügünüñizYügünüŋiz, burun aytıñızaytıŋız bir «Pater nosfer», bir «Ave Maria!».'''
 
*61 об.: 1-11
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Codex_Cumanicus" sayfasından alınmıştır