Pithana: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Luckas-bot (mesaj | katkılar)
k r2.7.1) (Bot: Ekleniyor: hr:Pitḫana
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{Bilgi kutusuz}}
'''Pithana''' M.Ö. 18. yüzyılda Anadolu'da yasamış Kuššara<ref>Kuššara şehrinin yeri bulunmamış olmakla beraber, Kaneš/Kültepe'nin güney/güney doğusunda olduğu tahmin edilmektedir.</ref> şehri kralıdır.
 
Pithana hakkındaki bilgilerin çoğu oğlu ve bir sonraki kral [[Anitta]] tarafından yazılan belgeden bilinmektedir. Orjinali bir taş stel üzerine yazıldığı düşünülen bu belge M.Ö. 16. ve 13. yüzyıllarda yazılmış ve [[Hattuşaş|Boğazköy]]'de bulunmus [[Hitit dili|Hititçe]] kopyalarından bilinmektedir. Bu metinde Anitta babası için şöyle der:
 
"''Kuššara kralı kentten büyük bir güçle inip ... Neša'yı geceleyin güçlü bir saldırıyla aldı. Neša kralını yakaladı ama halkına kötülük etmedi. (Onlara) ana babaları gibi davrandı.''" <ref>Anitta belgesi (CTH 1), 5-9. satırlar, Brandau & Schickert s. 22</ref>
 
Bahsedilen Neša sehri, Kaneš ([[Kültepe]]) ile aynı yerdir. Kaneš sehrinin Pithana tarafından fethinin yaklaşık olarak ikinci [[Asur]] ticaret kolonisi döneminin sonlarında (M.Ö. 1774<ref>[[Dendrokronoloji]]k tetkiklere göre bu dönem M.Ö. 1774 (+4/-7) yılında gelen bir yıkımla bitmiştir, Newton & Kuniholm, s.165-176. Buna rağmen ''kısa'' kronolojiye dayandırarak bunu M.Ö. 18. yüzyıl sonlarına tarihleyenler de vardır.</ref>) olduğu tahmin edilmektedir.<ref>Veenhof, s.144-5</ref> Pithana isminin Kaneš'te bulunan çeşitli dökümanlarda onaylayan kral şeklinde görülmesi, ticaretin fetihten sonra da devam ettiğinin göstergesidir.<ref>Pithana ismi 4 dökümanda geçer ve üçünde kral (''rubā'um'') ünvanıyla yer alır, Veenhof, s. 170</ref> Muhtemelen Pithana kraliyet merkezini Kuššara'da tutmuş ve Neša'ya taşımamıştır, çünkü Anitta'nın yazısında bir isyanı bastırdıktan sonra Anitta'nın Neša'yı başkent yaptığı yazar.<ref>Ayrıca Kültepe kazılarında, Varšama sarayı olarak adlandırılan yapıda üzerinde [[çivi yazısı]] ile "Kral Anitta'nın sarayı" (É.GAL ''Anitta ruba'im'') yazılmış bir mızrak ucu bulunmuştur.</ref>
 
Anitta belgesinin yukarıdaki alıntısının son cümlesinde ne kastedildiği tartışma konusu olmuştur. Hititçe metindeki cümle kelimesi kelimesine "annesi babası yaptı" şeklindedir. Kimi tarihçiler, Kuššara halkının da Neša halkı gibi etnik olarak Hitit olduğunu öne sürerek, bu deyimi, Pithana Neša halkını annesi babası yerine koydu, yani onlara aynı saygıyı gösterdi şeklinde yorumlamaktadır.<ref>Bryce, s. 36</ref> Ancak Pithana ve Anitta'nın tipik Hititçe isimler olduğu söylenemez ve etnik olarak [[Hititler|Hitit]] mi [[Hatti]] mi oldukları belli değildir.<ref>Tarihçiler arasında bu konuda fikir birliği yoktur. Hitit iddiasi için: Neu, s.132f.; Hatti iddiası için: Steiner s. 131.</ref> Öte yandan sonraki devirlerdeki Hitit kralları şecerelerini yazarken Kuššara şehri ile de bağ kurmuşlardır.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Pithana" sayfasından alınmıştır