[[Dosya:Braine le Chateau,Belgium,moulin banal.JPG|thumb|right|Su değirmeni]]
[[Su]] enerjisine bağlı olarak çalışan ve yel değirmeninde olduğu gibi yakıt harcamadan çalışan değirmen türüdür.
İnsanoğlunun ilk teknolojik aşamayı öğütme teknolojisinde gösterdiğini arkeolojik bulgulara dayanarak söylemek mümkündür. En eski tahıl öğütme vasıtaları öğütme taşı ve eyer taşıdır. Bunların günümüzdeki uzantıları, bulgur ve aşurelik buğday dövmede kullanılan dibek taşlarıdır. Bunu dairesel dönme hareketine sahip taş el değirmenleri izlemiştir. Daha sonraları Pompei Değirmeni denilen taş değirmenleri kullanılmaya başlanmıştır. İlk çağın ünlü coğrafyacısı Strabon‘un yazıtlarına göre Roma ve Yunanlılardan önce tarihte bilenen ilk su değirmeni M.Ö. 1. yüzyılın sonlarında Anadolu‘nun kuzey kesimindeki (Karadeniz Bölğesi) Kabeira‘da (Niksar-Tokat yakınları) Lycus (Kelkit) nehri üzerinde Mithridates (Pontus) Krallığınca inşa edilmiş oradan Anadolu’nun çeşitli bölgelerine yayılmıştır. Su ve rüzgarın teknolojik alanda enerji gücü olarak kullanılmaya başlanmasının ilk örnekleri tahılların öğütülmesinde, un değirmenciliğinde olmuştur. Değirmenler insan gücü yerine başka enerji gücü kullanımının ilk örnekleridir. Ortaçağda su ve rüzgarın gücü mekanik dişliler ile dizginlenmiş ve ilk endüstriyel devrim gerçekleştirilmiştir. Bu endüstriyel devrimin öncüleri e değirmenciler olmuştur. Ortaçağ İslam dünyasındaki teknolojik ilerlemeler değirmenciliği motive etmiş, Haçlı Seferleri sonrasında 12-13. yy. arasında Avrupa‘da değirmenciliğe bağlı olarak bir endüstriyel devrim yaşanmış daha sonra rüzgar gücü ile değirmenlerin kullanımı Anadolu’da yaygınlaşmıştır.
MÖ 100 yılında Eski Yugoslavya ve Arnavutluk'ta ilk kez kullanılmaya başlandı.Bunların çalışması için çok hızlı akan nehirler gerekiyordu.Bunun için su değirmenleri nehir kenarlarına kuruludur.Bazı su değirmenleri üstten akan suyla çalışır.
