Türleşme: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmiş revizyon] | [kontrol edilmiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
3. satır:
== Doğal türleşme ==
* [['''
* [['''Peripatrik türleşme''']]de bir ana topluluğun çevresinde oluşan izole küçük toplulukların ana toplulukla [[gen]] alışverişi engellenir. Bu, [[kurucu etkisi]] (İng. ''founder effect'') ile açıklanır, zira küçük topluluklar çoğu zaman genetik daralmalardan geçerek oluşurlar. Peripatrik türleşmede genetik sürüklenme önemli bir rol oynar.▼
* [['''Parapatrik türleşme''']]de ıraksayan iki topluluğn bölgeleri farklı olmakla beraber kısmen örtüşürler. Coğrafi şartlar sınırlı bir ayrışma sağlar, dolayıyla iki topluluktan bireyler ara sıra birbiriyle temas kurabilir. Ancak [[heterozigot]]ların düşük uyumu yüzünden iki topluluğun birbiriyle çiftleşmemesini avantajlı kılacak davranışlar veya mekanizmalar seçilime uğrar. ▼
▲'''Peripatrik türleşme'''de bir ana topluluğun çevresinde oluşan izole küçük toplulukların ana toplulukla [[gen]] alışverişi engellenir. Bu, [[kurucu etkisi]] (İng. ''founder effect'') ile açıklanır, zira küçük topluluklar çoğu zaman genetik daralmalardan geçerek oluşurlar. Peripatrik türleşmede genetik sürüklenme önemli bir rol oynar.
* [['''Simpatrik türleşme''']]de, aynı yerde yaşıyan bir türün bireyleri iki tür olarak birbirinden ıraksar. Böyle bir mekanizmanın varlığı yakın zamana kadar tartışmalı olmakla beraber artık bunun örnekleri bulunmuştur. Belli bir özelliğin (örneğin agız büyüklüğü) aşırı küçük veya aşırı büyük olması, ortalama büyüklükte olmasından daha avantajlı ise ve bu aşırı özelliğe sahip olanlar kendilerine benzer olanlarla çiftleşmeyi tercih ederse, zaman içinde bu iki alt topluluk iki tür olarak evrimleşebilir. ▼
* [['''Poliploidizasyon''']] yoluyla türleşme, simpatrinin bir diğer yoludur. Aynı ortamda yaşayan bireylerden bazılarında [[kromozom]] sayısının topluca artması (örneğin [[diploit]] iken [[triploit]] olmak) sonucu, çoğunluğu oluşturan diploit bireyler ile poliploid azınlık arasında üreme izolasyonu meydana gelebilir.▼
▲'''Parapatrik türleşme'''de ıraksayan iki topluluğn bölgeleri farklı olmakla beraber kısmen örtüşürler. Coğrafi şartlar sınırlı bir ayrışma sağlar, dolayıyla iki topluluktan bireyler ara sıra birbiriyle temas kurabilir. Ancak [[heterozigot]]ların düşük uyumu yüzünden iki topluluğun birbiriyle çiftleşmemesini avantajlı kılacak davranışlar veya mekanizmalar seçilime uğrar.
▲'''Simpatrik türleşme'''de, aynı yerde yaşıyan bir türün bireyleri iki tür olarak birbirinden ıraksar. Böyle bir mekanizmanın varlığı yakın zamana kadar tartışmalı olmakla beraber artık bunun örnekleri bulunmuştur. Belli bir özelliğin (örneğin agız büyüklüğü) aşırı küçük veya aşırı büyük olması, ortalama büyüklükte olmasından daha avantajlı ise ve bu aşırı özelliğe sahip olanlar kendilerine benzer olanlarla çiftleşmeyi tercih ederse, zaman içinde bu iki alt topluluk iki tür olarak evrimleşebilir.
▲'''Poliploidizasyon''' yoluyla türleşme, simpatrinin bir diğer yoludur. Aynı ortamda yaşayan bireylerden bazılarında [[kromozom]] sayısının topluca artması (örneğin [[diploit]] iken [[triploit]] olmak) sonucu, çoğunluğu oluşturan diploit bireyler ile poliploid azınlık arasında üreme izolasyonu meydana gelebilir.
== Kaynakça ==
| |||