Vikipedi

Bizantion: Revizyonlar arasındaki fark

Etkileşimli olarak geçmişe göz at
[kontrol edilmiş revizyon][kontrol edilmemiş revizyon]
← Önceki sürümle aradaki farkSonraki sürümle aradaki fark →
İçerik silindi İçerik eklendi
GörselVikimetin
Bödöŋtıl (mesaj | katkılar)
Devriyeler
6.647 değişiklik
Krmoztrk (k - m - e) tarafından yapılan değişiklik geri alınıyor.
Değişiklik özeti yok
1. satır:
{{İstanbul'un tarihi}}
'''Byzantion''' ([[Yunanca]]: ''Βυζάντιον'', [[Latince]]: ''Byzantium'', modern ''Byzanz'', [[İstanbul]] şehrinin kent olarak ilk atası ve [[Konstantinopolis]]'ten önceki adıdır. [[Antik Yunanistan]]'da bugünkü [[Topkapı Sarayı]]'nın bulunduğu bölgede, [[Boğaz]]'ın güneybatı girişinde, [[Haliç]] ve [[Marmara Denizi]]'nin arasında tarihi yarımadanın doğu ucunda kurulmuş bir şehirdir. Efsaneye göre [[Megara]], [[Argos]], [[Korint]]'den gelen kolonici [[Dorlar|Dor]] [[Yunanlılar]] tarafından [[M.Ö.MÖ 667]]'de kurulmuş ve adını kral [[Byzas]] veya Byzantas (Yunanca: Βύζας or Βύζαντας)'tan almıştır.
Şehir stratejik konumundan ötürü daha sonraki dönemlerde önce [[Roma İmparatorluğu]]'nun, daha sonra [[Bizans İmparatorluğu]] ve [[Latin İmparatorluğu]]'nun, son olarak da [[Osmanlı İmparatorluğu]]'nun başkenti olmuştur. [[Romalılar]] ve [[Bizanslılar]]ca başkentleri [[Konstantinopolis]], [[Osmanlılar]]ca başkentleri Konstantiniyye veya Dersaadet olarak anılmıştır. Yunancada "εις τήν Πόλι(ν)" (/is tin boli/) yani "şehir'e" olarak kullanılan isim, Osmanlı'da da İstanbul olarak sıkça kullanılmıştır. [[Türkiye Cumhuriyeti]]'nce şehir 1930 yılından beri resmi olarak [[İstanbul]] diye adlandırılmaktadır.
16. satır:
Byzantion'un Trakçadan gelme adı, daha sonra Yunanlılarca efsaneleştirilerek Megaralı kahraman [[Byzas]]'a atfedilmiştir. Böylece Byzantion'un kökleri efsanelerle özleşmiştir. Geleneksel bir efsane, Megara (Atina'nın yanıda bir antik Yunan şehridir.)'lı Byzas'ın Byzantion'un bulunduğu yeri [[Ege Denizi]]'nde kuzeydoğu yönünde yelken açarken bulduğunu söyler. Byzas [[Delphi]]'de bir müneccime danışarak, yeni şehrini nereye kurması gerektiğini sormuştur. Müneccim ona "körlerin karşısına" cevabını vermiştir. O zaman Byzas bunun ne anlama geldiğini anlayamamıştır. Ancak gemileriyle [[Boğaz]]'a gelince müneccimin dediklerinin ne anlama geldiğini kavrayabilmiştir. Boğaz'ın Asya kıyısında [[Kalkedon]] adında bir Yunan şehri vardır. Byzas Kalkedon şehrindekilerin bahsedilen "körler" olduğunu düşünmüştür; çünkü kendilerinden yarım mil uzaklıktaki muhteşem konumdaki seçkin toprakları fark edememişlerdir. Byzas şehrini bu seçkin olarak adlandırdığı topraklara kurar, ve ondan sonra şehrin adı şerefine "Byzantion" olarak adlandırılır.
 
== Tarih Öncesinden Byzantion'un Kuruluşunakuruluşuna Kadarkadar Olanolan Tarihtarih (M.Ö.MÖ 300.000-M.Ö.MÖ 667) ==
İstanbul'un belirli yerlerinde; Kadıköy'de [[Neolitik]] çağa ait, Sultanahmet'te de [[Bronz]] çağa ait bulunan kalıntılar [[Boğaz]] Kıyıları'nın çok eski zamanlardan beri insanlar tarafından yerleşildiğinin kanıtlarını oluşturmaktadır. Ayrıca son dönemlerde yapılan araştırmalar sonucunda Küçükçekmece bölgesinde [[Yarımburgaz Mağarası]]nda yapılan kazılarda [[Neolitik]] ve [[Kalkolitik]] çağlardan M.Ö.MÖ 300.000 tarihlerine kadar uzanan insan yerleşimlerine rastlanmıştır.
 
Daha Antik Yunanlılarda Boğaz'ın önemli bir rolü vardı. Boğaz'dan geçen antik Yunan gemileri [[Karadeniz]]'deki Yunan kolonilerinden aldıkları tahılları [[Atina]]'ya ve diğer antik Yunan kentleri (''polis'')'ne taşımışlardır. Avrupa ve Asya arasındaki kara bağlantısının ve [[Ege Denizi]] ile [[Karadeniz]] arasındaki deniz yolunun kilit yeri konumundaki bu önemli stratejik noktanın garanti altına alınması için, [[Megaralılar]] tarafından [[M.Ö. 685]]'de Boğaz'ın Asya tarafına bugünkü Kadıköy'ün bulunduğu yere [[Kalkedon]] adlı ilk Yunan kolonisi kurulmuştur.
23. satır:
Avrupa yakasında önceden [[Trakyalılar]] tarafından yerleşilmiş bölgede, Kalkedon'un kuruluşundan 17 yıl sonra ikinci bir şehir kurulmuştur. Megaralıların [[Argon]] ve [[Korinth]] şehirlerinden gelen kolonistlerle birlikte kurduğu bu yeni şehir Trakça adıyla '''Byzantion'''dur.
 
== Byzantion'un Tarihitarihi: Byzantion ve Bizans Dönemi (M.Ö.MÖ 667-M.S. 330) ==
"Byzantion"un tarihi, şehrin [[Megaralılar]] tarafından [[M.Ö.MÖ 667]]'de kurulmasından, [[Roma İmparatorluğu]]'nca [[330]] yılında başkent yapılmasına kadar olan dönemi kapsar; çünkü bundan sonra artık kültürel ve tarihsel açıdan Byzantion şehrinden söz edilemez.
 
=== Antik Yunan Şehir Devleti Byzantion ve Antik Yunan Dönemi (M.Ö.MÖ 667-M.S. 196) ===
 
[[Dosya:Constantinople.png|thumb|250px|Byzantion ve [[Konstantinopolis]]]]
 
Byzantion stratejik öneminden ötürü [[M.Ö.MÖ 667]]'deki kuruluşundan hemen sonra , bir ticaret şehri olur ve kısa zamanda çok gelişir. Bu stratejik konumdan ötürü Byzantion gibi Kalkedon da daha sonraki yüzyıllarda Yunan-Küçükasya (''Anadolu'')'daki neredeyse bütün savaşlarda katılım göstermek zorunda kalmıştır. İyon Ayaklanması esnasında iki şehir de [[Pers]] kuşatmasına uğrasa da sonuç elde edilememiştir; çünkü kuşatmadaki Pers ordusunun bir kısmı Karadeniz'deki Yunan kolonilerindendir. Daha sonraki Pers-Yunan Savaşları'nda başarısız olan Persler şehrin [[oligarşik]] bir yönetim kazanmasına engel olamamışlardır. [[M.Ö.MÖ 478]]'de Byzantion [[Spartalı]] [[Pausanlılar]] tarafından ele geçirilmiştir. Bunlar ancak iki yıl yönetimde kalabilmiş, sonra şehrin halkı tarafından kovulmuşlardır. Böylece [[M.Ö.MÖ 476]]'dan itibaren Byzantion [[demokrasi]]yi yönetim biçimi olarak belirlemiştir.
 
[[M.Ö.MÖ 387]]'den itibaren [[Kalkedon]] [[Pers İmparatorluğu]]'nun yönetimi altına girmiş, [[M.Ö.MÖ 357]]'de Byzantion tarafından Perslerden kurtarılmıştır. [[M.Ö.MÖ 339]]'da Byzantion Makedon kral [[II. Philipp]] tarafından işgal edilmiştir.
 
Kalkedon [[M.Ö.MÖ 315]]'ten itibaren Zipotlar tarafınden kuşatılmış, I. Antigonos tarafından kuşatma kaldırılmıştır. [[M.Ö.MÖ 311]]'de tekrar kuşatılmış ve ele geçirilmiştir. Arkasından Byzantion Kalkedon'u işgalden kurtarmıştır. [[M.Ö.MÖ 281]]'de iki şehir ittifak kurmuştur. [[M.Ö.MÖ 220]]'de Byzantion [[Rodos]]'a karşı savaşa girer. Savaşta iki şehir de Makedonyalı V. Philipp, III. Antiochos ve Perseus'a karşı Roma İmparatorluğu'nun tarafında yer alırlar. [[M.Ö. 202]]'de Kalkedon V. Philipp tarafından işgal edilir.
 
=== Roma Şehri Byzantion (Byzantium) ve Roma Dönemi (M.S. 196- M.S. 330) ===
[[M.S. [[196]]'da Byzantion Roma İmparatoru Septimus Severus tarafından [[Roma İmparatorluğu]]'na Roma Bağımsızlık Bildirgesi'yle dahil edilir. Roma İmparatoru Vespasian tarafından Byzantion [[1. yüzyıl]]da latinleştirilir, yani '''Byzantium''' olarak Roma İmparatorluğu'na tam bir birleşimi sağlanır. Byzantion'un M.Ö.MÖ 4. yüzyıldan beri deniz ticaretini kontrol sayesinde yaşadığı ekonomik gelişme ve büyüme, Romalıların hakimiyetiyle zorunluluk haline gelen vergilerle yavaşlar. Bunun üzerine şehir [[2. yüzyıl]]ın sonlarına dogru [[Pers]] İmparatoru [[Pescennius Niger]]'e destek vermeye başlar.
 
Bu gelişme, Roma İmparatoru [[Septimius Severus]]'u çok sinirlendirir. Byzantion'u cezalandırmak için [[196]] yılında şehre zarar verilmesine izin verir. Bunun sonucunda şehir büyük zarar görür. Daha sonra kent İmparator Septimus Severus'un oğlu [[Caracallas]]'ın aracılığıyla yeniden inşa edilir, ve kısa sürede eski değerini kazanır. Bu nedenle Septimius Severus oğlu Antonius (daha sonra imparator Caracalla)'un adına şehri 'Augusta Antonina' olarak yeniden isimlendirir.
"https://tr.wikipedia.org/wiki/Bizantion" sayfasından alınmıştır