II. Mehmed: Revizyonlar arasındaki fark
| [kontrol edilmemiş revizyon] | [kontrol edilmemiş revizyon] |
İçerik silindi İçerik eklendi
kim yazdı bunları? |
k bu maddede düzeltmeler bitmez |
||
20. satır:
'''II. Mehmed''' veya '''Fatih Sultan Mehmed''', ([[Osmanlı Türkçesi]]:'''محمد بن مراد خان''', ''Meḥemmed b. Murād Ḫān'') (30 Mart 1432<ref>Babinger, ''Mehmed der Eroberer'', Piper Kitabevi, Münih 1987, s.8</ref> – 3 Mayıs 1481<ref name="babinger347">s.347</ref>) yedinci [[Osmanlı]] padişahı. [[Divan edebiyatı]]nda ''Avnî'' [[wikt:mahlas|mahlasını]] kullanmıştır. Sultan [[II. Murad]] ve [[Hüma Hatun]]’un oğludur.
[[İstanbul]]'u fethetmesinden sonra ''Ebû ʾl-Feth'' (Fethin Babası) ve daha sonraki asırlarda ''Fâtih'' lakabıyla anılmıştır. [[İstanbul'un fethi]], [[Orta Çağ]]’ın sonu [[Yeni Çağ]]'ın başlangıcı olmuştur.<ref>Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003, "Middle Ages" maddesi</ref> Bundan dolayı Fatih, "çağ açan hükümdar" olarak da tanınır. İstanbul'u fethetmesinden sonra ''Kayser-i Rum'' (Rumların İmparatoru) ünvanını da kullanmaya başlamıştır.<ref>[http://www.osmanli700.gen.tr/padisahlar/07idari.html www.osmanli700.gen.tr]</ref> İstanbul'un fethiyle 1000 yıllık [[Doğu Roma İmparatorluğu]] son bulmuştur. Fatih, çıkardığı yasalarla devleti önemli ölçüde yeniden biçimlendirmiştir.
== Çocukluğu ve şehzadeliği ==
27 Receb 835 (30 Mart 1432) Pazar günü şafak vaktinde, devletin başkenti olan [[Edirne]]'de, [[II. Murat]]'ın dordüncu<ref>İnalcık, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, ''Mehmed II'' maddesi.</ref> oğlu olarak dünyaya geldi. Annesi [[Hüma Hatun]], tarihçi [[Franz Babinger|Babinger]] ve yazar [[Patrick Kinross|Lord Kinross]]’a göre [[gayrimüslim]] bir [[köle]]dir. Yine Babinger'e göre, ölümünden sonra [[Acem]] efsanelerindeki cennetkuşu [[hüma]]dan esinlenilerek Hüma Hatun olarak adlandırılmıştır.<ref name="The Ottoman Centuries">{{Kitap belirt| son =Kinross | ilk =Lord | yazarurl = | yardımcıyazarlar= | yıl =1977 | başlık =The Ottoman Centuries | yayımcı=Sander Kitabevi | yer=İstanbul | id =ISBN 0 224 01379 8 s.87}}</ref><ref>{{Kitap belirt| son =Babinger | ilk =Franz | yıl =2003 | başlık =Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı | yayımcı=Oğlak Yayınevi | yer=İstanbul | id =ISBN 975 329 417 4 s.30-31}}</ref>.
Mehmed iki yaşına kadar Edirne'de kaldıktan sonra 1434’te sütninesi ve küçük ağabeyi Alâeddin Ali ile birlikte 14 yaşındaki büyük ağabeyi
Mehmed’in eğitimi için babası çeşitli hocalar görevlendirdi. Ancak zeki olduğu kadar hırçın bir çocuk olan Mehmed’in eğitilmesi kolay olmadı. Sonunda babası heybetli ve otoriter bir alim olan [[Molla Gürani]]’yi görevlendirdi. Anlatılana göre Murad, Gürani'ye bir değnek vermiş ve Mehmed itaatsizlik ederse kullanmasını söylemişti. [[Molla Gürani]] Mehmed’e, ''dersini dikkate almayan bir öğrencinin hocası tarafından dövülmesi'' ile ilgili edebi bir cümleyi inceletmiş, Mehmed durumun ciddiyetini kavrayarak eğitimine önem vermeye başlamıştır.{{olgu}}
53. satır:
==İkinci tahta çıkışı==
II. Murat 1451’in 3 Şubat günü öldü. Mehmed babasının ölüm haberini Sadrazam [[Çandarlı (2.) Halil Paşa|Halil Paşa]]’nın özel ulakla Manisa’ya gönderdiği mektupla aldı. Anlatılana göre "Beni seven ardımdan gelsin!" diyerek atına atlayıp, kuzeye doğru yola çıkmıştı. Mehmed 19 Şubat 1451’de Edirne’de ikinci kez tahta çıktı.<ref name="Maraş Savunması-1">{{Kitap belirt| yazar= Atilla Şahiner | başlık = "Osmanlı Tarihi" | yayımcı= Lacivert Yayınları| yıl=2008 | sayfalar =s. 80}}</ref> [[Çandarlı (2.) Halil Paşa|Çandarlı Halil Paşa]]’yı sadrazamlık makamında tuttu, [[İshak Paşa]]’yı da [[Anadolu Beylerbeyliği|Anadolu]] [[Beylerbeyi (yönetici)|beylerbeyi]] olarak atadı ve babasının cenazesine eşlik etmek üzere [[Bursa]]’ya gönderdi. Daha sonra babasının [[İsfendiyaroğulları]] beyinin kızından olan sekiz aylık oğlu Küçük
[[Dosya:Istanbul - Fortalesa d'Europa.JPG|thumb|230px|right|Fatih tarafından yaptırılan [[Rumeli Hisarı]]]]
Mehmed her ne kadar [[Çandarlı (2.) Halil Paşa|Çandarlı Halil Paşa]]’yı görevinde bıraktıysa da artık gerçek iktidar kendisiyle birlikte [[lala]]ları Şahabeddin Paşa ve [[Zağanos Paşa|Zağanos]] paşaların başını çektiği savaşçı kesimin eline geçmişti. Mehmed’in amacı [[Tuna]]’nın güneyindeki [[Balkan]] toprakları ile [[Fırat]]'ın batısındaki [[Anadolu]] topraklarını alarak büyük dedesi [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]’in oluşturmaya çalıştığı merkeziyetçi imparatorluğu kurmaktı. Ancak Bayezid'in aksine bunu yapmak için önce [[Konstantinopolis]]’i alması gerektiğini düşünüyordu.<ref name="inalcık2s29">İnalcık, Halil (2008) ''a.g.e.'' s.29</ref> Öte yandan gerek batıda ve gerekse de [[Doğu Roma]]'da yeni padişah genç yaşı ve tecrübesizliği dolayısıyla ilk başta önemli bir tehdit olarak algılanmamıştı. Bu görüş Mehmed’in 1451’de [[Venedik Cumhuriyeti|Venedik]], [[Ceneviz|Ceneviz Cumhuriyeti]], [[Macaristan Krallığı|Macaristan]] ve [[Sırp Despotluğu]] ile babasının yapmış olduğu anlaşmaları yenilemesiyle pekişmişti.<ref name="kro" /> Mehmed Doğu Roma’ya da babası dönemindeki dostane ilişkileri devam ettireceğini ve [[Süleyman Çelebi (şehzade)|Süleyman Çelebi]]’nin Konstantinopolis'teki oğlu Orhan için yıllık 300 bin [[akçe]] ayırdığını bildirmişti.<ref name="babinger77">Babinger, Franz ''a.g.e.'' s.77</ref>
| |||