Zhao Ziyang

Zhao Ziyang (Çince: 赵紫阳 ; 17 Ekim 1919 - 17 Ocak 2005) Çinli bir politikacıydı. 1980'den 1987'ye kadar Çin Halk Cumhuriyeti'nin üçüncü başbakanı, 1981'den 1982'ye kadar Çin Komünist Partisi (ÇKP) başkan yardımcısı ve 1987'den 1989'a kadar ÇKP genel sekreteriydi . 1986'dan itibaren Çin'deki siyasi reformlardan sorumluydu, ancak reformcu neootoriterlik akımı ve 1989 Tiananmen Meydanı protestolarına verdiği destekle bağlantılı olarak gücünü kaybetti.

Zhao, Şubat 1938'de Çin Komünist Partisine (ÇKP) katıldı. İkinci Çin-Japon Savaşı sırasında, ÇKP Hua İlçe Komitesi baş subayı, ÇKP Yubei Eyaleti Parti Komitesi Organizasyon Departmanı Direktörü, ÇKP Hebei-Shandong-Henan Sınır Bölgesi Eyaleti Parti Komitesi Sekreteri ve Siyasi Komiser olarak görev yaptı. Hebei-Shandong-Henan Askeri Bölgesi 4. Askeri Tümeni. 1945-1949 Çin İç Savaşı sırasında Zhao, Tongbai Askeri Bölgesi Siyasi Komiser Yardımcısı, ÇKP Nanyang İli Parti Komitesi Sekreteri ve Nanyang Askeri Tümeni Siyasi Komiseri olarak görev yaptı.

Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulmasından sonra Zhao, ÇKP Merkez Komitesi Güney Çin Şubesi Sekreter Yardımcısı oldu. Ayrıca ÇKP Guangdong İl Komitesi Sekreterliği Sekreterliği, ÇKP Guangdong Eyalet Komitesi İkinci Sekreteri ve Birinci Sekreteri olarak görev yaptı. Kültür Devrimi sırasında zulüm gördü ve siyasi sürgünde zaman geçirdi. Rehabilite edildikten sonra Zhao, ÇKP İç Moğolistan Özerk Bölgesi Komitesi Sekreteri, ÇKP Guangdong Eyalet Komitesi Birinci Sekreteri, ÇKP Sichuan Eyalet Komitesi Birinci Sekreteri ve Chengdu Askeri Bölgesi Birinci Siyasi Komiseri, Ulusal Başkan Yardımcısı olarak Atandı.

Üst düzey bir hükûmet yetkilisi olarak Zhao, Maoist politikaları eleştirdi ve önce Sichuan'da ve ardından ülke çapında serbest piyasa reformlarının uygulanmasında etkili oldu. Kültür Devrimi'nden sonra Deng Xiaoping'in desteğiyle ulusal sahneye çıktı. Devlete ait işletmelerin özelleştirilmesinin, parti ile devletin ayrılmasının ve genel piyasa ekonomisi reformlarının savunucusu olarak, Çin bürokrasisini düzene sokmak ve yolsuzlukla ve 1980'lerde partinin meşruiyetine meydan okuyan sorunlarla mücadele etmek için önlemler almaya çalıştı. Bu görüşlerin çoğu, o zamanki Genel Sekreter Hu Yaobang tarafından paylaşıldı.

Ekonomik reform politikaları ve 1989'daki Tiananmen Meydanı protestoları sırasında öğrenci göstericilere duyduğu sempati, onu Merkez Danışma Komisyonu Başkanı Chen Yun, CPPCC Başkanı Li Xiannian ve Başbakan Li Peng de dahil olmak üzere parti liderliğinin bazı üyeleriyle anlaşmazlığa düşürdü. Zhao, Merkez Askeri Komisyon Başkanı Deng Xiaoping'in de gözünden düşmeye başladı. Olayların ardından, Zhao siyasi olarak tasfiye edildi ve etkili bir şekilde hayatının geri kalanında ev hapsine alındı. Ev hapsinden sonra, siyasi inançlarında çok daha radikal hale geldi ve Çin'in liberal demokrasiye tam geçişini destekledi. Ocak 2005'te Pekin'de felç geçirerek öldü. Siyasi olarak gözden düştüğü için, genellikle üst düzey Çinli yetkililere verilen cenaze törenleri ona verilmedi. Gizli anıları 2009'da kayboldu. ve İngilizce ve Çince olarak yayınlandı, ancak hayatının ayrıntıları Çin'de sansürlenmeye devam ediyor.