Yelbis
Yelbis – Türk ve Altay mitolojisinde Dağ Kızları. Yelbiz de denir.
Tanım
değiştirKutsal dağın iki kızına verilen addır. Bu dağın adı ise Yalbuz veya Albuz’dur. İran Mitolojisinde Elbürz dağı denilir. Yelbiz sözcüğü aynı zamanda ruh, cin gibi anlamlara gelir. Yelbi adı verilen kutsal güce sahiptirler. Altaylılar Abu Kağan dağının kızlarına bu adı verirler. Onlar, "Yelbi" denilen güce sahip olduklan için bu adı almışlardır. 10. ve 11. yüzyıllardaki Gürcü kaynaklarında Kafkas dağlarının adı "Yalbuz-Albuz" olarak geçer. Bu adlar Altay şamanizmindeki dağ iyesinin kızlarının adını anımsatır.[1]
Yalbuz Dağı
değiştirYalbuz – Türk ve Altay mitolojisinde söylencesel bir dağdır. Albuz veya Alvuz olarak da bilinir. Aşılmaz yüksekliğe sahiptir. Etrafı sularla çevrilidir. Toğrul ve Kongrul Kuşu burada yaşar.[2] Düşsel canlıların yaşadığı yerdir. Ortadoğu kültürlerinin etkisiyle Kaf Dağı daha fazla ön plana çıkmıştır. Bu dağ İran kültüründe Elbürz olarak geçer. Peri kızlarının yaşadığı mekan olarak kabul edilir. Yalbuz sözcüğü, ateş anlamı içerir. Yalazlanmak sözcüğü ile aynı köktendir. Yalabımak parıldamak, ışıldamak demektir. Elbis, Yelbis gibi kavramlarla yakından alakalıdır.
Etimoloji
değiştir(Yel/Yil/İl) kökünden türemiştir. Ruh, can, gizem gibi anlamlarla aynı kökten kaynaklanır. Yaluy sözcüğü büyü, tılsım demektir.
Kaynakça
değiştir- ^ Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, Yurt Yayınevi
- ^ Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, e-Kitap 7 Kasım 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (OTRS: CC BY-SA 3.0)
Dış bağlantılar
değiştir- Türk Kültüründe Bab (Baba) / Ata Geleneği, İsmet Çetin 3 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Dinler Tarihi Araştırmaları, Hikmet Tanyu 11 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ayrıca bakınız
değiştir| Türk mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |