Wernher von Braun
Wernher Magnus Maximilian von Braun (23 Mart 1912, Wyrzysk, Posén – 16 Haziran 1977, Alexandria, ABD), II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası için ve savaş sonrasında ABD için çalışmış olan, roket teknolojisinin gelişmesine önemli katkılar vermiş Alman-Amerikan bilim insanı. II. Dünya Savaşı sırasında SS içinde yer almış olmasına ve savaşın ardından uygulanan Nazilerden arındırma siyasetine rağmen resmî takibata uğramamıştır.
Wernher von Braun | |
|---|---|
 Von Braun, 1960 | |
| Doğum | Wernher Magnus Maximilian, Freiherr von Braun 23 Mart 1912 |
| Ölüm | 16 Haziran 1977 (65 yaşında) Alexandria, Virginia, ABD |
| Ölüm sebebi | Pankreas kanseri |
| Milliyet | Alman |
| Vatandaşlık | Amerika Birleşik Devletleri |
| Mezun olduğu okul(lar) |
|
| Meslek | Roket mühendisi ve tasarımcı, havacılık-uzay projeleri yöneticisi |
| Tanınma nedeni | NASA mühendislik programı yöneticisi; Apollo Saturn V roketi baş mimarı; V-2 roketinin geliştirilmesi |
| Evlilik | Maria Luise von Quistorp (e. 1947) |
| Çocuk(lar) |
|
| Ebeveyn(ler) |
|
| Ödüller |
|
Askeri kariyer | |
 | |
| Bağlılığı |  Nazi Almanyası |
| Branşı |  SS |
| Hizmet yılları | 1937–1945 |
| Rütbesi |  SS-Sturmbannführer (binbaşı) |
| Ödülleri |
|
| İmza | |
 | |
 von Braun çalışma odasında, Mayıs 1964 | |
| Kariyeri | |
| Dalı | Roket itki sistemi |
| Çalıştığı kurumlar |
|
| Tez | Konstruktive, theoretische und experimentelle Beiträge zu dem Problem der Flüssigkeitsrakete |
| Doktora danışmanı | Erich Schumann |
| Etkilendikleri | |
| İmza | |
| |
| İmza | |
| |
Gençliği değiştir
1932'den itibaren Silahlı Kuvvetler Silahlar Dairesi'nde memur (Kummersdorf Deneme Merkezi) olarak çalıştı. Ayrıca sıvı füzelerin geliştirilmesinde çalıştı. 1934'te Dr. mühendis, 1937'de Peenemünde deneme tesislerinde füze geliştirme teknik yöneticisi olarak çalıştı. Nazi Partisi'ne girdi.
II. Dünya Savaşı'nda değiştir
Von Braun, II. Dünya Savaşı'nda Alman roket sanayiinin başındaydı. 1940'ta SS-Sturmbannführer rütbesi aldı. 1943'ten itibaren A4 füzelerinin (İntikam Silahı 2) üretim yerlerinin Dora-Mittelbau toplama kampına aktarılmasında görev yaptı.
Savaş bittikten sonra Bavyera'ya kaçtı. Sovyet Ordusu 1945 baharında Peenemünde'ye yaklaşık 160 km (99 mil) uzaklıkta idi ve nasıl ve kime teslim olmaya karar verme aşamasında, Sovyetlerin savaş esirlerine kötü davrandığı iddiasını öğrenen ve korkan von Braun ve ekibi Amerikalılara teslim olmaya karar verdi. SS tarafından kendi belgelerinin yok edilmesi korkusuyla, Harz dağında terk edilmiş bir maden kuyusu içinde gizli planları olan belgerini sakladı.[1]
1945'in Mart ayında, resmi bir gezi sırasında von Braun'un şoförü direksiyon başında uyuması yüzünden geçirdikleri trafik kazasında sonra sol kolunda ve omuzunda kırıklar meydana geldi.[1]
Teslim oluşu değiştir
Nisan ayında, Müttefik kuvvetler Almanya'nın derinliklerine ilerledikçe Binbaşı Kammler isimli bir subay, bilim ekibinin düşmanın eline geçmemesi için SS tarafından korunan, Bavyera Alpleri'nde, Oberammergau'daki kasabaya trenle taşınmasını emretti. Ancak, von Braun, ABD bombardıman uçaklarına kolay hedef olacaklarını söyleyerek, bilim insanı grubununun yakın köylerin içine dağılmasını emretmesi için SS Binbaşısı Kummer'i ikna etmeyi başardı.[1]
2 Mayıs 1945 tarihinde, ABD 44. Piyade Tümenine ait bir Amerikan birliğine yaklaşan von Braun'un kardeşi ve arkadaşı roket mühendisi Magnus von Braun, bisiklet üzerindeki bir askere yaklaştı ve kırık İngilizcesi ile seslenerek: "Benim adım Magnus von Braun. Kardeşim V-2'yi icat etti. Biz teslim olmak istiyoruz..." dedi.[2][3] Teslimden sonra von Braun basına bir konuşma yaptı.
Bilim insanı grubu daha sonra Nordhausen'a aktarıldı ve ertesi gün güneybatı Witzenhausen'de, Amerikan Bölgesinde küçük bir kasabadan tahliye edildi.[4] Von Braun Kransberg Kalesi'nde sorgulama merkezinde, Üçüncü Reich ekonomisinin elit, bilim ve teknoloji ABD ve İngiliz istihbarat yetkilileri tarafından sorguya alındı.[5]
Wernher von Braun, Amerikalıların gizli Paperclip Harekâtı ile yüksek rütbeli çalışma arkadaşları ile birlikte kaçırılarak Amerika Birleşik Devletleri'ne götürüldü.
NASA kariyeri değiştir
20 Haziran 1945'te ABD Dışişleri Bakanı Amerika'ya von Braun ve onun uzman ekibinin transferini onayladı ancak bu 1 Ekim 1945 yılına kadar kamuoyuna açıklanmadı. İlk yedi teknisyen 20 Eylül 1945 tarihinde Delaware'de, New Castle Army Air Field'a, Wilmington'ın hemen güneyinde, Amerika Birleşik Devletleri'ne geldiler. Daha sonra Wernher von Braun Boston'a uçtu. Tüm SS geçmişi silindi ve 1955 yılında Amerikan vatandaşlığına geçirildi. ABD'de silah geliştirme çalışmalarına katıldı. 1960'ta, Teksas'ta, Huntsville'deki George C. Marshall Space Flight Center'in müdürü oldu. ABD kıtalararası balistik füze programında ve Uzay Yarışı başladıktan sonra Amerikan uzay programında çalıştı. Ay'a insan gönderilmesini sağlayan Apollo projesinin roketi Saturn V, kendisi tarafından tasarlandı. 1970'te NASA planlama Bölümü Başkanı oldu.
NASA sonrası kariyeri değiştir
Wernher von Braun, NASA'dan ayrıldıktan sonra, 1 Temmuz 1972 tarihinde havacılık şirketi, Maryland, Germantown'daki Fairchild Sanayi Mühendislik ve Geliştirme'nin Başkan Yardımcısı oldu.
1973 yılında, geçirdiği rutin sağlık kontrolünde, sonraki yıllarda cerrahi ile kontrol edilemeyen böbrek kanseri saptandı.[6] Von Braun, insanlı uzay uçuşu ve roketler ile ilgi yeni nesil yetiştirmek için, kolej ve üniversitelerde konuşmalara davet edildi ve mümkün olduğu ölçüde kendi çalışmalarını sürdürdü.
Von Braun, kurulmasına yardımcı olarak, Ulusal Uzay Enstitüsü, günümüzde Ulusal Uzay Derneği öncüsü olarak 1975 yılında bu kurumun ilk başkanı oldu. 1976 yılında, Lutz Kayser, OTRAG CEO'sunun bilimsel danışmanı oldu ve Daimler-Benz'in yönetim kurulu üyeliğine getirildi. Ancak, kötüleşen sağlığı nedeniyle 31 Aralık 1976 tarihinde Fairchild'den emekliliğe zorlandı.
Ölümü değiştir
Wernher von Braun, 16 Haziran 1977 tarihinde, 65 yaşındayken, Virginia'da pankreas kanserinden öldü.[7][8] Alexandria'da, Virginia Ivy Hill Mezarlığı'na gömüldü.[9]
Kaynakça değiştir
- Hitler Kitabı s.378, Yazarlar: Henrik Eberle / Matthias Uhl (ed.)
- ^ a b c Cadbury, Deborah (2005). Space Race. BBC Worldwide Limited. ISBN 0-00-721299-2.
- ^ Spires, Shelby G. (27 Haziran 2003). "Von Braun's brother dies; aided surrender". The Huntsville Times. s. 1A.
Magnus von Braun, the brother of rocket pioneer Wernher von Braun who worked in Huntsville from 1950–1955, died Saturday in Phoenix, Ariz. He was 84. Though not as famous as his older brother, who died in 1977, Magnus von Braun made the first contact with U.S. Army troops to arrange the German rocket team's surrender at the end of World War II.
- ^ McDougall, Walter A. (1985). ...The Heavens and the Earth: A Political History of the Space Age. New York: Basic Books. s. 44. ISBN 0-465-02887-X.
- ^ McGovern, J (1964). Crossbow and Overcast. New York: W. Morrow. s. 182.
- ^ Speer, Albert (2001). Schlie, Ulrich (Ed.). Alles, was ich weiß. F.A. Herbig Verlagsbuchhandlung. ISBN 3-7766-2092-7. p. 12
- ^ German sources mostly specify the cancer as renal, while American biographies unanimously just mention cancer. The time when von Braun learned about the disease is generally given as between 1973 and 1976. The characteristics of renal cell carcinoma, which has a bad prognosis even today, do not rule out either time limit.
- ^ "Von Braun, Who Helped Put Men on Moon, Dies at 65: German-Born Scientist Succumbs to Pancreatic Cancer; Was Pioneer in Space Rocket Technology". Los Angeles Times. 17 Haziran 1977. s. A2.
- ^ "Wernher von Braun, Rocket Pioneer, Dies; Wernher von Braun, Pioneer in Space Travel and Rocketry, Dies at 65". New York Times. 18 Haziran 1977.
Wernher von Braun, the master rocket builder and pioneer of space travel, died of cancer Thursday morning. He was 65 years old.
- ^ Find a Grave'de Wernher von Braun