Velites (Tekil: Veles) Roma Cumhuriyetinin erken dönemlerinde lejyonlarda görev yapmış olan bir piyade sınıfı. Velites, düşmana fırlatmak için birkaç hafif mızrak (bir parmak çapında ve 75 cm uzunluğunda tahta şafta sahip ve 25cmlik demir ve metal bir uca sahiptir, latince; hastae velitares) ve yakın dövüşler için kullanılmak üzere kısa bir tür kılıç olan gladii taşıyan hafif piyadelerdi. Lejyonların en genç ve en fakir askerleri olarak çok fazla donanıma sahip olamadıklarından dolayı nadiren zırh giyerlerdi. Kendilerini korumak için küçük ahşap kalkanlar taşırlar ve lejyonun ağır piyadelerinden ayırt edilebilmek için kurt derisinden yapılmış bir başlık takarlardı. Veliteler, kısmen taktik nedenlerle ve ayrıca teke tek dövüşte kendilerine şans sağlama fırsatına sahip olmaları için öne yerleştirilirdi.

Velites

Velites kendi birliklerine değildi; hastati, principes ve triarii maniplesine eklemlenmiş olarak görev yaparlardı. Genellikle manevra yapan diğer birlikler için perdeleme yapmak, düşman avcılarını geri itmek ya da düşmanı mızrak yağmuruna tutarak savaş tertiplenmesini bozmak ve böylece ağır silahlı hastati saldısı için zemin hazırlamak amacıyla kullanılırlardı. Normalde Savaş Filleri ve Savaş Arabalarının savaş alanına sürülmeleri durumunda bunlara müdahale etmekle görevliydiler çünkü sahip oldukaları yüksek hareketlilik ve silah çeşitliliği onlara ağır piyadelere oranla çok daha etkin bir müdahale gücü sağlıyordu. Bir erken dönem Roma Lejyonu ortalama 1,000 velites mevcuda sahip olurdu.