V. Louis (Batı Frank kralı)
V. Louis (yak. 967 – 21 Mayıs 987), "Tembel" (Fransızca: le Fainéant) olarak anılır.[1] 21 Mayıs 987 (20 yaşında) iken ölümüne kadar Batı Frankiya kralı. Çocuksuz olduğu ve Karolenj Hanedanı'ndan kral oğlu olan tek kişi olduğu için ile Karolenj Hanedanıʼnın devlet yönetimi de sona erdi.
| V. Louis | |
|---|---|
| V. Louis'in XIV. yüzyıl yapımı minyatürlü bir yazma eserde taç giyme töreni resmi | |
 | |
| Babası Lothaire ile Ortak Franklar Krallı Franklar Kralı (Batı Frankiya) | |
| Hüküm süresi | Ortak Kralː 8 Haziran 979 - 2 Mart 986 Tek başına kralː 2 Mart 986 - 21 Mayıs 987 |
| Taç giymesi | 8 Haziran 979 Saint-Corneille Manastırı, Compiègne |
| Önce gelen | Lothaire |
| Sonra gelen | Hugues Capet |
| Doğum | yak. 967 |
| Ölüm | 21 Mayıs 987 (20 yaşında) Halatte Ormanı Senlis yakınları, Fransa Krallığı |
| Defin | Saint-Corneille Manastırı, Compiègne |
| Eş(ler)i | Adelaide-Blanche Anjoulu |
| Hanedan | Karolenj Hanedanı |
| Babası | Lothair |
| Annesi | İtalyalı Emma |
| Dini | Roma Katoliği |
Hayatı değiştir
V. Louis yak. 966-967'de doğmuştu. Babası Franklar Kralı Lothaire ve annesi Karolenj hanedanından II. Lothaire, İtalya Kralı'nın kızı "İtalyalı Emma" idi.[2]
8 Haziran 979'da babası Lothaire birlikte Saint-Corneille Manastırı'nda Rheims Başpiskoposu "Adelbaron" tarafından yapılan bir dinsel taç giyme töreni ile oğlu ile birlikte ortak Franklar Kralı olarak hükümdar oldular. Babası Lothaire ölünceye kadar V. Louis ancak törensel olarak krallık yaptı ve babası devlet işlerini yürüttü.
982'de genç V. Louis yaklaşık 15 yaşında iken, yapılan devlet anlaşmalarına uyularak, Clermont-Ferrand ile Le Puy arasında bulunan) "Vieux-Brioude"'da "Adelaide-Blanche Anjoulu" ile evlendi. Bu evlilik yapan çiftin yaşları ve hayat tecrübeleri birbirine hiç uyuşmamakta idi. Adelaide "Anjou Kontu I. Geoffroy Anjoulu"'nun ve le Puy Piskoposu "Guy d'Anjoulu"'nun kız kardeşi idi. 40 yaşından daha yaşlı idi. İlk defa Brioude Kontu, Étienne de Gévaudan ve ikinci defa Toulouse Kontu Raymond'dan sonra üçüncü evliliğini yapmakta idi. Louis daha 15 yaşında olduğu için çiftin evliliğinden hiçbir çocuk olmayacağı açıktı.
Bu çiftin evlenmesi Akitanya Düklüğü üzerinde hak iddialarına bağlı idi. 845'te Akitanya Düklüğü Franklar Krallığı'nın bir tabi düklüğü olarak yeni kurulup düklük unvanı Poitiers Kontu Ramnulf'a verilmişti. Bundan sonra bu düklüğü kimin alacağı sorunu Ramnulf'un selefler arasında (893'e kadar süren) kargaşalık ve çatışma doğurmuştu. Bu kargaşalık ortamda yeni evlenen Louis ve Adelaide-Blanche Anjoulu çifti evlenme günü yapılan diğer bir dinsel törenle Akitanya Dükü ve Düşesi olarak ilan edildiler. Yine de bu evlilik ve yeni dük ve düşes ilanı Akitanya Düklüğü üzerinde entrikaları ve çatışmaları sona erdirmedi.[3]
Louis, babası Lothair'in karıştığı bir başka anlaşmazlık ve çatışmaya da katılmak zorunda kaldı. Babası'nın üyesi olduğu Karolenj Hanedanı Franklar Krallığı kral hanedanı idi. Ama Lothair tahta çıkmadan önce bu hanedanın tahta geçmesine üç defa ara verilmişti. Anjoululardan olan "Roberterian" hanedanından Odo 888-898 döneminde ve I. Robert 922-923 döneminde ve Burgonyalılardan olan "Bosnoid Sülelesi"'den Rudolph 923-936 döneminde Franklar Krallığı kralı olmuşlardı. Roberterianlar ve Bosnoidler Karolenj Sülalesinden olan Lothair ve oğlu Louis aleyhine tahta iddialarına ve entrikalarına devam ederken, Roma'da papalığın koruyucusu olarak kendini gören İmparator II. Otto (Kutsal Roma İmparatoru , Fransa'daki papazlar ve kilise hiyerarşisini Lothair'e ve Louis'e karşı olarak entrikalara sokmuştu. Kral Lothair son yıllarında İmparator II. Otto'nun tarafını tutan ve bu imparator sayesinde Fransa'da en önemli kilise hiyerarşisi mensubu olan Rheims Başpiskoposu Adalberon ile çatışmaya geçmişti ve 986'da onu devlete ihanet ile itham edip yargılamıştı.
Tam bu sırada Louis'in babası Lothair 2 Mart 986'da öldü. Louis gelenek gereğince tek başına kral olarak Batı Frankiya devletini yönetime devam etti. Louis'nin annesi dul "İtalyalı Emma" tam o sırada II. Otto'nun yakın akrabalarından biri ile evlenince Karolenjliler (ve oğlu Louis) aleyhine döndü. V. Louis tek kral olduğunu asiller temsilcilerinin de teyit etmesini sağlayıp, politik iktidarını güçlendirmek için Compiègne'de Franklar asillerini sırf benzer asillerden oluşan bir assemble toplantısına çağırdı. Bu assemble aynı zamanda Rheims Başpiskoposu Adalberon'u da tekrar II. Otto'nun tarafını tuttuğu için devlete ihanet ile yargılayacaktı. Bu toplantı başlamadan hemen bir gün önce Louis yakında bulunan ve Hugues Capetʼin feodal sahibi olduğu Senlis civarındaki "Halette Ormanı" içinde de bir sürek avına katıldı. Bu avlanma sırasında genç Kral atından düştü ve hayatını kaybetti. Bu at düşme kazasında ölmesi sırasında V. Louis 20 yaşında idi ve ancak 1 yıl tek başına krallık yapmıştı. Bu gayet kısa hükûmet döneminde hiçbir politikayı sonuçlandırmıştı. Bunun için ölümünden sonra Orta Çağ biyograficileri ve tarihçileri tarafından qui nihil fecit (Hiçbir şey yapmayan) olarak isimlendirildi ve buna dayalı olarak "Tembel (Le Fainéant)" lakabı ile anılmaya başlandı.
Naaşı Compiegne'de "Saint-Corneille Manastır"'na gömüldü.
V. Louis'in hiçbir meşru selefi bulunmamakta idi. Bu veraseti konuşma hedefiyle V, Louis'in Compiègne'de topladiğı assemble hemen hedef değiştirerek yeni bir hükümdar bulmak üzere toplantılara başladı. V. Louis'in amcası olan Aşağı Lorraine Dükü Charles Karolenj Henadanına en yakın sülaleden kişi olarak selef kral görünmekte idi. Fakat Compiègne'de assemble toplantısında bulunan ve İmparator II. Otto'yu tutup Karolenjler aleyhinde olan Katolik papazlar ve hiyerarşi üyeleri için yeni bir Kral adayı bulmuşlardı. Adalberon ve diğer bir başpiskopos olan (sonradan II. Sylvester adı ile Papa seçilecek) Gerbert hareketleri, tedbirli politikası ve başarılı askeri tecrübesi ile, hem de Karolenj kraliyet ailesine akrabalık yakınlığı ile en iyi Franklar Kralı adayının Paris Kontu Hugues Capet olduğunu savundular. Hugues Capet bu kilise büyükleri ve kilise hıyerasişinin adayı oldu ve bu 'deki assemble toplantısında Franklar Kralı olarak seçildi. Bu kararın verilmesi ile hemen 3 Şubat 87'de Noyon Katedrali'nde Rheims Başpiskoposu Adalberon tarafından Franklar Kralı olarak taç giyme töreni yapıldı.
Böylece iki ay gibi kısa bir zaman içinde son Karolenj Hanedanı kralı yerine Franklar Krallığı yeni bir hanedan olan Capet Hanedanı eline geçti. Karolenj Hanedanı üyeleri 765-987 döneminde Franklar kralları olmuşlardı; 987-1328 döneminde ise ̺Capet Hanedanı üyeleri Franklar ve Fransa kralları olacaklardı.
Kaynakça değiştir
- ^ Tarihçiler "Tembel (le Fainaent)" lakabının yaşadığı zamanda kullanılmadığını ve ancak sonradan gayet kısa bir hükûmet sürme sonundan 20 yaşında iken beklenmedik ölümü dolayısıyla hiçbir siyasi karar alıp uygulayamadığını ifade etmek için bu lakabın kullanıldığını bildirirler.
- ^ Schwennicke, Detlev (1984) Europäişche Stammtafeln: Stammtafeln zur Geschichte der Europäişchen Staaten, Neue Folge, Band II (Marburg, Germany: Verlag von J. A. Stargardt), Tafel 1
- ^ Riché, Pierre (İng. çev. Michael Idomır Allen) (1993), The Carolingians; A Family who Forged Europe, Philadelphia: University of Pennsylvania Press,
Dış kaynaklar değiştir
- Riché, Pierre (İng. çev.ːMichael Idomir Allen) (1993) The Carolingians; A Family who Forged Europe, (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, (İngilizce)
- Bradbury, Jim (2007) The Capetians: Kings of France, 987-1328 Londra: Hambledon Continuum, (İngilizce)
| Önce gelen: Lothaire |
 Bati Frankiya Kralı 2 Mart 986 - 21 Mayıs 987 |
Sonra gelen: Hugues Capet |
| Önce gelen: II. Ramnulf Akitanyalı |
 Akitanya Dükü 986–987 |
Sonra gelen: Hugues Capet |